حرکت در مسیر عبودیت

ابوذر کاظمیان
بندگی

بندگی کردن و در مقابل خداوند و سر تواضع فرود آوردن، از جمله کارهایی است که وظیفه ی هر بنده ای در مقابل معبود خود است. بر همین اساس در روز ده مرتبه در مقابل خداوند ایستاده و به این امر اذعان می کنیم. «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ».
بهمین دلیل خداوند نیز در قرآن بر این امر که تنها خداوند را بپرستیم و از طاغوت پیروی نکنیم، تاکید می کند، «وَ لَقَدْ بَعَثْنا في‏ كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوت‏ [نحل/36] ودر حقيقت، در ميان هر امتى فرستاده‏ اى برانگيخته ايم [تا بگويد:]، خدا را بپرستيد و از طاغوت [فريبگر] بپرهيزيد.»
از طرفی هم اولیای الهی عظمت و بزرگی خود را در بندگی خدا می دانند.
الف: در تشهد نماز پیامبر را به بندگی خدا و بعد از آن به فرستاده الهی، معرفی می کند.
«أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیكَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ»
ب: امیرالمومنین افتخار خود را به بندگی خدا می داند.
«إِلَهِي كَفَى لِي عِزّاً أَنْ‏ أَكُونَ‏ لَكَ‏ عَبْدا [1] خدایا، برای من همین عزت بس است که بندۀ تو باشم و همین افتخار بس که تو پروردگار من باشی.»

حرکت در مسیر عبودیت
اگر کسی بخواهد در مسیر عبودیت حرکت کند و به مقام اولیای الهی برسد، باید به چند نکته توجه نماید:
1ـ باید بداند که یکباره نمی توان به مقام اولیای الهی، دست یافت و این حرکت، نیازمند طی مقدماتی و سیر و سلوک است؛ چنانچه برای پرورش جسم نیز تمرین و ریاضت لازم است.
2ـ بنده در طی این مسیر، باید باور داشته باشد که نسخه ای که خداوند متعال برای سعادت انسان نوشته است، بهترین است. (یعنی چون وچرا نکند)
3ـ عوامل و راه رشد وتعالی و همچنین سقوط روح را بشناسد.
4ـ پله پله حرکت صعودی خود را آغاز کند؛ مثلا ابتدا ورودی های قلب ـ یعنی چشم وگوش ـ راکنترل کند و سپس به مرحلۀ بعدی برود. (اگر ورودی های قلب کنترل شوند، خروجی آن صاف و زلال خواهد شد، فکر انسان اصلاح می شود ورفتارش الهی می گردد، یعنی ابتدا باید تخلیه انجام شود تا زمینه پرورش ومزین شدن به صفات الهی فراهم گردد.)

راه های رسیدن به بندگی
لذا در این مسیر بهترین آلات و وسایل برای طی مسیر و رسیدن به مقامات الهی و بندگی خدا می توان به مناجات و دعا و سحرخیزی و انجام فرامین الهی یعنی انجام واجبات و ترک محرمات، اشاره کرد.
امام حسن عسکری(علیه السلام) می فرمایند:
« إِنَ‏ الْوُصُولَ‏ إِلَى‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ سَفَرٌ- لَا يُدْرَكُ إِلَّا بِامْتِطَاء اللَّيْل‏ [2] رسیدن به خداوند عزیز سفری است که درک نمی شود؛ مگر با شب زنده داری.»
رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند
بنگر که تا چه حد است مقام آدمیت

نتیجه:
بندگی کردن و مطیع فرامین الهی بودن، یکی از کارهایی است که انسان باید در زندگی خود انجام داده و عامل به این امر مهم باشد که اگر انسان به خدا چشم بگويد و مطيع محض شود و از هر نوع سركشي و منيت دوری کند به مقام بندگی نائل می آید.

 

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت:
[1]. ابن بابويه، محمد بن على، الخصال، جامعه مدرسين، قم، چاپ اول، 1362ش، ج2، ص420.
[2]. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار (ط - بيروت)، دار إحياء التراث العربي، بيروت، چاپ: دوم، 1403 ق، ج75، ص380.

Share