به داشته های خود بنگریم نه دیگران

در ادامه  مبحث حکمت های قبض و بسط رزق، در آیات و روایات به تبیین حکمت های دیگر در این زمینه:

* روزی به اندازه تلاش
درحكمت اول گفته شد؛ روزی به اندازة تلاش؛ عمل تعیین کننده فاصله انسان با رزقی است که خدا برای او قرار داده است. کسی که بهره اش از تلاش معنوی، اندک باشد، برای رسیدن به روزی اش، باید تلاش مادّی بیشتری داشته باشد.

* نقش رفتار در شرایط خاص
 درحكمت دوم نیز بیش و کم رزق، مرهون ابتلاست؛ تمام شرایطی كه برای انسان پیش می آید ابتلا می باشد. در این موقع اصل شرایط مهم نیست بلكه عمل و رفتار انسان در شرایط مختلف مهم می باشد.

* تعامل انسان ها
 و درحكمت سوم تعامل انسانها؛ ثروتمند و فقیر هردو به همدیگر نیازمند می باشند؛ یكی نیازمند پول دیگری و دیگری نیازمند فرد دیگر است.

و اما ادامه بحث :
* تمرین توکل
حكمت چهارم: قبض و بسط رزق، برای تمرین توکل است. تمام داشتن ها، نداشتن ها، دادن ها و ندادن ها برای آن است که معلوم گردد به این وسائط، اعتماد داریم یا به خداوند که خالق این وسائط است؟ بنابراین در این دادن ها و گرفتن ها، مهمّ آن است که انتخاب ما چه باشد؛ توکل به خدا یا اعتراض به خدا.

* ترفیع و مجازات
حكمت پنجم: گاهی گشایش در رزق، برای مجازات است و گاهی تنگ شدن رزق، برای ترفیع مقام.

* تجاوز و طغیان
حكمت ششم: أصل این است خداوند انسان را آفرید تا به او روزی بدهد. پس اگر نداد، باید دنبال دلیل باشیم. یکی از دلایل آن، این است که ممکن است به سرکشی و سرپیچی روی آورد. خداوند در قرآن كریم می فرماید: وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْاْ فىِ الْأَرْضِ وَ لَكِن ینزَّلُ بِقَدَرٍ مَّا یشَاءُ  إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِیرُ  بَصِیر؛  و اگر خدا روزى را بر بندگانش فراخ گرداند، مسلّماً در زمین سر به عصیان برمى دارند، لیكن آنچه را بخواهد به اندازه اى [كه مصلحت است ] فرومى فرستد. به راستى كه او به [حال ] بندگانش آگاهِ بیناست.

* به هر کسی نعمتی و هر نعمتی به کسی داده اند
حكمت هفتم: مقدمه اول: سنّت خدا در این جهان این نیست که تمام نعمت ها و رزق ها را به کسی بدهد مگر استثناء.
مقدّمه دوم: سنّت خدا در این جهان این نیست که تمام نعمت ها و رزق ها را از کسی بگیرد.

نتیجه: خداوند به هر کسی، نعمتی و هر نعمتی را به کسی داده است. بنابراین باید بگردیم تا آنچه را خدا به ما داده و به دیگران نداده، بیابیم. نه آنچه را که به دیگران داده و به ما نداده است.
اگر خداوند، رحمان و عادل است، پس تقسیم رزقش نیز براساس عدالت و رحمت است، بنابراین جایی برای اعتراض باقی نمی ماند. کافی است که وظیفه خود را انجام دهیم، یعنی خوب باشیم. او کارش را بلد است.
این قدر نگاه به داشته های دیگران نداشته باشید؛ نگاه به داشته های خود بكنید.

منبع: حوزه