اشاره
برخی، ائمه و امام زمان را صرفا برای دنیا و منافع آن و رسیدن به جاه و منصب می خواهند. حتی اگر برای ظهورش دعا می کنند، صرفاً برای خویش و مطامع دنیوی است(1) و اگر امام، بنا به دلایلی، به آن ها توجه نکند، با امام به دشمنی برمی خیزند که طلحه و زبیرها در طول تاریخ بسیار بوده و خواهند بود. اما آنچه به عنوان آسیب در این جا مطرح می گردد و بیش تر حالت عمومی دارد، نگاهی است که بسیاری نسبت به امام دارند. توسّل به امام و خواستن حوایج دنیوی و واسطه ساختن امام به درگاه پروردگار عظیم، امری است صحیح و مورد تأکید روایات، اما امام را صرفاً برای این امور خواستن، نشانه عدم درک درست از جایگاه امام در نظام هستی است و متاسفانه باید گفت نشانه این است که هنوز عطش واقعی نسبت به ظهور پیدا نشده است و آمادگی بشر هنوز تحقق نیافته است.
1- . ر.ک: تحف العقول، ص 513؛ روایت مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام بدین مضمون که: مردم درباره ما سه گروه اند: دو گروه به دنبال جاه و مقامند و برای این که مردمان را بدرند، محبت ما اهل بیت علیهم السلام را اظهار می دارند و گروه سوم که (این گونه نیستند) از ما اهل بیت می باشند و ما از آنهاییم.
پیامدها
1. دشمنی و ستیز با امام.
2. کم اعتقادی یا بی اعتقادی به امام در اثر عدم تحقق خواسته های پایان ناپذیر و گاه بی مصلحت.
خاستگاه
1. عدم درک جایگاه امام و امامت.
2. خود محوری و خودخواهی.
راه درمان
1. معرفت در اثر تدبّر در دین.
2. تربیت و تمرین نفس بر مقدّم ساختن خواسته امام بر خواسته خویش.
یکی از ویژگی های سلمان که او را ممتاز نمود، این بود که خواسته امام را بر خواسته خویش مقدّم می ساخت:
عن منصور بزرج قال: قلت لابی عبدالله الصادق علیه السلام: ما اکثر ما اسمع منک یا سیّدی ذکر سلمان الفارسی! فقال: لاتقل الفارسی ولکن قل سلمان المحمّدی، أتدری ما کثره ذکری له؟ قلت: لا. قال: لثلاث خصال: احدها ایثاره هوی امیرالمؤمنین علیه السلام علی هوی نفسه و الثانیه حبّه للفقراء واختیاره ایّاهم علی اهل الثروه و العدد و الثالثه حبّه للعلم والعلماء. ان سلمان کان عبداً صالحاً حنیفاً مسلما و ما کان من المشرکین. (1)
منصور بزرج گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: سرورم، چه بسیار می شنوم از شما یاد کرد سلمان فارسی را! فرمود: نگو سلمان فارسی، بلکه بگو سلمان محمّدی صلی الله علیه و آله و سلم می دانی چرا بسیار از او یاد می کنم؟ عرض کردم: نه. فرمود: برای سه صفت:
1. مقدّم داشتن خواسته امیر مؤمنان بر خواسته خویش.
2. دوست داشتن فقرا و مقدم داشتن آن ها بر ثروتمندان.
3. دوست داشتن علم و علما.
1- . طوسی، امالی ، مجلس 5 ، ص 133.
