مشورت با زنان

بسم اللّه الرحمن الرحيم
«وَ إِياكَ وَ مُشَاوَرَةَ النِّسَاءِ فَإِنَّ رَأْيهُنَّ إِلَى أَفْنٍ وَ عَزْمَهُنَّ إِلَى وَهْنٍ وَ اكْفُفْ عَلَيهِنَّ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ بِحِجَابِكَ إِياهُنَّ فَإِنَّ شِدَّةَ الْحِجَابِ أَبْقَى عَلَيهِنَّ وَ لَيسَ خُرُوجُهُنَّ بِأَشَدَّ مِنْ إِدْخَالِكَ مَنْ لَا يوثَقُ بِهِ عَلَيهِنَّ وَ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَلَّا يعْرِفْنَ غَيرَكَ فَافْعَلْ وَ لَا تُمَلِّكِ الْمَرْأَةَ مِنْ أَمْرِهَا مَا جَاوَزَ نَفْسَهَا فَإِنَّ الْمَرْأَةَ رَيحَانَةٌ وَ لَيسَتْ بِقَهْرَمَانَةٍ وَ لَا تَعْدُ بِكَرَامَتِهَا نَفْسَهَا وَ لَا تُطْمِعْهَا فِي أَنْ تَشْفَعَ لِغَيرِهَا وَ إِياكَ وَ التَّغَايرَ فِي غَيرِ مَوْضِعِ غَيرَةٍ فَإِنَّ ذَلِكَ يدْعُو الصَّحِيحَةَ إِلَى السَّقَمِ وَ الْبَرِيئَةَ إِلَى الرِّيبِ»؛

بپرهيز از مشورت با زنان كه زنان سست رأى هستند، و در تصميم گرفتن ناتوان، و در پرده شان نگاه دار تا ديده شان به نامحرمان نيفتد كه در پرده بودن، آنان را از- هر گزند- نگاه دارد، و برون رفتنشان از خانه بدتر نيست از آن كه بيگانه كه بدو اطمينان ندارى، را نزد آنان در آرى. و اگر توانى چنان كنى كه جز تو را نشناسند، روا دار، و كارى كه برون از توانايى زن است به دستش مسپار، كه زن گل بهارى است، لطيف و آسيب پذير، نه پهلوانى است كارفرما و در هر كار دلير، و مبادا گرامى داشتِ- او را- از حد بگذرانى و يا او را به طمع افكنى و به ميانجى ديگرى وادار گردانى.

و بپرهيز از غيرت ورزيدن نابجا كه آن درستكار را به نادرستى كشاند، و پاكدامن را به بدگمانى خواند.

حضرت مولى الموحدين(عليه السلام) در اين فراز از نامه سى و يك به فرزندشان حضرت امام حسن(عليه السلام) موضوع حذر از مشاوره با زنان خاصى را در ميان مى گذارند و مى فرمايند: «إِياكَ وَ مُشَاوَرَةَ النِّسَاءِ»؛ سپس علت آن را اين طور بيان مى كنند كه  «فَإِنَّ رَأْيهُنَّ إِلَى أَفْنٍ وَ عَزْمَهُنَّ إِلَى وَهْنٍ» چون داورى و قضاوتشان سست و اراده هايشان ضعيف است.

خواهش بنده اين است كه ابتدا بدون هيچ قضاوتى سعى بفرمائيد در فضاى بحث قرار بگيريد تا جايگاه و خاستگاه سخن حضرت درست روشن شود و بتوانيد نتيجه ى لازم را از آن رهنمود ببريد. و همين جا تأكيد كنم با توجه به اين كه تمام صحبت هاى حضرت داراى نتايج حكيمانه است پس معلوم است اين فراز هم داراى نتايج حكيمانه اى است كه از آن طريق مى خواهند انسان را از بيراهه ها آزاد كنند.

حضرت پس از سخن مذكور كه إن شاءاللّه به شرح آن خواهيم پرداخت، مى فرمايند: «وَ اكْفُفْ عَلَيهِنَّ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ بِحِجَابِكَ إِياهُنَّ فَإِنَّ شِدَّةَ الْحِجَابِ أَبْقَى عَلَيهِنَّ»؛ آنان را در پرده نگه دار تا چشمشان به نامحرم نيفتد و براى آن ها پايدارتر و ماندنى تر است كه در نهايت حجاب و دور از چشم نامحرم باشند. «وَ لَيسَ خُرُوجُهُنَّ بِأَشَدَّ مِنْ إِدْخَالِكَ مَنْ لَا يوثَقُ بِهِ عَلَيهِنَّ» و برون رفتن آنان از خانه بدتر از آن نيست كه نامحرمِ غير مطمئن را وارد زندگى آنان نمايى  «وَ إِنِ اسْتَطَعْتَ أَلَّا يعْرِفْنَ غَيرَكَ فَافْعَلْ»؛ و در حفظ حرمت آن ها تا آنجا بكوش كه اگر مى توانى كارى كنى كه جز تو كسى را نشناسند، اين كار را بكن. «وَ لَا تُمَلِّكِ الْمَرْأَةَ مِنْ أَمْرِهَا مَا جَاوَزَ نَفْسَهَا»؛ چيزى كه از حدّ آنها سنگين تر است بر آن ها حمل نكن. «فَإِنَّ الْمَرْأَةَ رَيحَانَةٌ وَ لَيسَتْ بِقَهْرَمَانَةٍ»؛ زيرا زنان چون گل بهارى لطيف و آسيب پذير هستند و نه قهرمان. «وَ لَا تَعْدُ بِكَرَامَتِهَا نَفْسَهَا وَ لَا تُطْمِعْهَا فِي أَنْ تَشْفَعَ لِغَيرِهَا»؛ مبادا در گرامى داشتن او زياده روى كنى و يا او را به طمع افكنى كه بخواهد براى ديگران شفاعت كند. «وَ إِياكَ وَ التَّغَايرَ فِي غَيرِ مَوْضِعِ غَيرَةٍ»؛ و بر حذر باش از غيرت نشان دادنِ بى جا «فَإِنَّ ذَلِكَ يدْعُو الصَّحِيحَةَ إِلَى السَّقَمِ وَ الْبَرِيئَةَ إِلَى الرِّيبِ »؛ كه اين كار سالم را بيمار، و پاكدامن را به سوى بدگمانى كشاند.

با توجه به اين كه هنر ما بايد اين باشد كه سخنان حكيمانه امامان معصوم(عليه السلام) را تا آن جا كه ممكن است در همان سطحى كه مطرح است بفهميم بحث را ادامه مى دهيم. هنر اين نيست كه وقتى نمى توان موضوع را درست فهميد، صورت مسئله را پاك كنيم. براى فهم اين فراز مقدماتى نياز است، و مسلّم در بسترى كه قرآن به زن نظر دارد اين سخنان مطرح است و با دقت بيشتر روشن مى شود اين سخنان تبيين سخن خدا است.

Share