صد انداختي تير و هر صد خطاست
اگر هوشمندي يك انداز و راست
آخر آيه اي که در ابتداي بحث عرض شد مي خواهد بفرمايد؛ اگر کار - چه فردي و چه اجتماعي- به نحو شايسته به خدا متصل نشود و داراي پشتوانة عقيدتي صحيحي نباشد، هرچه هم تلاش و چاره جويي شود نتيجة آن پوچ و بايرشدن و بي ثمري است.[1]
اگر خواهران و برادران به اين دغدغه رسيده باشند كه ممکن است بعد از مدت مديدي در کار فرهنگي خود با اين مسئله روبه رو شويم که تقريباً هيچ كاري كه بتوان آن را كار فرهنگي واقعي ناميد، نكرديم و اين احتمال را بدهيم که در فعاليت هاي خود، خطرِ درجازدن در روزمرگي ها ما را تهديد مي كند، إن شاءالله راه برون رفت از آن خطر را دنبال خواهند كرد. ما چه بخواهيم بر روي خودمان كار فرهنگي انجام دهيم، چه روي ديگران، بايد به اين فكر باشيم كه بعد از مدتي کار ما نتيجه بدهد. عالم مشهوري به مرحوم آيت الله بهاري همداني که از عرفاي بزرگ است، نامه مي نويسد كه آقا! يك دستورالعمل به ما بدهيد. آقاي بهاري مي فرمايد: آخر شما خودتان اهل علم هستيد! آن عالم مي گويد: آقا تعارف را كنار بگذاريد، شما كه مي دانيد ما از راهي كه بايد در كنار كسب علم طي مي كرديم، غفلت كرديم و شما هم از اول مي دانستيد كه راه ما براي نتايج حقيقي كافي نيست، براي همين شما در كنار کسب علم، راه سلوك قلبي را رها نكرديد، ولي ما مسير خودمان را رفتيم و حالا بعد از چهل، پنجاه سال فهميديم آن چه مي خواستيم حاصل نشد.
چنانچه ملاحظه مي فرماييد حتي نبايد به صرف اين كه يك فعاليت، فعاليت ديني است و با حديث و آيه سر و كار دارد، به آن دل خوش بود، بلكه بايد تلاش كرد علاوه بر موضوع مورد تحقيق، روش ما هم درست باشد و معلوم باشد که خود و جامعه را مي خواهيم به كجا برسانيم.
----------------------------------
[1] - چنانچه در آيه مورد بحث دقت بفرماييد «يَمْكُرُونَ السَّيِّئَاتِ» را در مقابل «كَلِمُ الطَّيِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِح» قرار داد و نتيجة مَکر سَيئه را عذاب شديد و پوچي و بي ثمري اعلام فرمود.
