ايمان قلبي، عامل رؤيت حق و حقيقت

4- «ايمان» نحوه اي از ارتباط و اتصال قلبي با حقايق قدسي است - آري ايمان به حقايق و نه اطلاع از آن حقايق - لذا قرآن مي فرمايد:

«قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُل لَّمْ تُؤْمِنُوا وَلَكِن قُولُوا أَسْلَمْنَا وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ وَإِن تُطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا يَلِتْكُم مِّنْ أَعْمَالِكُمْ شَيْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ»،[1]

عده اي از باديه نشينان گفتند ايمان آورديم، بگو ايمان نياورده ايد ليكن بگوييد اسلام آورديم، و هنوز در دل هاى شما ايمان داخل نشده است و اگر خدا و پيامبرِ او را فرمان بريد از ارزش كرده هايتان چيزى كم نمى كند، خدا آمرزنده مهربان است.

چنانچه ملاحظه مي فرماييد در اين آيه محل ايمان را قلب قرار داده که محل درک حضوري حقايق است و مي فرمايد: «وَ لَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ» و سپس مي فرمايند مواظب باشيد تسليم شدن در مقابل دستورات دين را به اميد کسب بهشت و دوري از جهنم، «ايمان» نخوانيد و به آن هايي که پذيرفته اند طبق دستورات اسلام عمل کنند ولي هنوز برنامه اي براي حضوري کردن باورهاي خود ندارند، مي فرمايد: هنوز ايمان وارد قلب هاي شما نشده، چون ايمان به حقايق، مقامي است بالاتر از پذيرفتن اسلام، و در مورد ايمانِ رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) و مؤمنين واقعي مي فرمايد:

«اَمَنَ الرَّسُولُ بِما اُنْزِلَ اِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ، كُلٌ اَمَنَ بِاللّه ِوَ مَلَائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ....»؛[2]

پيامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) و ائمه(علیهم السلام) و مؤمنين واقعي به ملائكه و كتاب پيامبران و خودِ پيامبران «ايمان» داشته، در نتيجه با آن ها ارتباط قلبي حاصل نموده اند. كه مسلم روش رسيدن به ايمان، برنامة خاص خود را براي مبلّغ و مستمع در پي دارد.

ايمان قلبي وقتي محقق  شود امکان رؤيت پروردگار فراهم مي گردد. چيزي که امامان(علیهم السلام) ما را بدان آگاه کرده اند. در روايت داريم که راوي مي گويد:

«يَا أَبَا جَعْفَرٍ أَيَّ شَيْ ءٍ تَعْبُدُ؟ قَالَ: اللَّهَ تَعَالَى. قَالَ: رَأَيْتَهُ؟ قَالَ: بَلْ لَمْ تَرَهُ الْعُيُونُ بِمُشَاهَدَةِ الْأَبْصَارِ وَ لَكِنْ رَأَتْهُ الْقُلُوبُ بِحَقَائِقِ الْإِيمَانِ، لَا يُعْرَفُ بِالْقِيَاسِ وَ لَا يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ وَ لَا يُشَبَّهُ بِالنَّاسِ، مَوْصُوفٌ بِالْآيَاتِ مَعْرُوفٌ بِالْعَلَامَاتِ لا يَجُورُ فِي حُكْمِهِ. ذَلِكَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ قَالَ: فَخَرَجَ الرَّجُلُ وَ هُوَ يَقُولُ: اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ». [3]

عبدالله بن سنان از پدرش نقل كرده كه حضور امام باقر (علیه السلام) بودم يكى از خوارج خدمتش رسيد و گفت اى ابا جعفر چه را پرستى؟ فرمود: خدا را ،گفت او را ديده اى؟ فرمود: ديده ها عيانش نبينند وقلب ها به حقيقت ايمان او را دريابند، به قياس نتوانش شناخت و به حواس درک نشود و به مردم مانند نيست، به نشانه ها توصيف و به علامت ها شناخته  شود، در حكمش جور نيست، آن است خدا، نيست معبود حقى جز او. راوي گويد: آن مرد بيرون شد و مي گفت: خدا داناتر است كه رسالت خود را كجا بنهد.

چنانچه ملاحظه مي فرماييد حضرت در جواب سؤال فردي که مي پرسد آيا خدا را مي بيني؟ مي فرمايند؛ نه با چشم سر ديده مي شود و نه با قياس و تعقل و نه با حواس، بلکه قلب ها وقتي منوّر به نور ايمان الهي شد مفتخر به رؤيت حضرت «الله» مي شود. اين حديث شريف راه بسيار دقيقي را در راستاي رؤيت قلبي در جلو ما مي گذارد که اميدوارم عزيزان با مباحثي که گذشت متوجه آن راه شده باشند.

در خصوص ایمان قلبی، به ذکر چند آیه بسنده می کنیم و تدبر در آن را به عهده ی خود عزیزان می گذاریم. قرآن در آیه 7 سوره حجرات می فرماید: « ... وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ  ...» ليكن خدا ايمان را براى شما دوست داشتنى گردانيد و آن را در دل هاى شما بياراست و كفر و پليدكارى و سركشى را در نظرتان ناخوشايند ساخت. یا در آیه ی41 سوره مائده می فرمایند: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لاَ يَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُواْ آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَلَمْ تُؤْمِن قُلُوبُهُمْ ... » اى پيامبر كسانى كه در كفر شتاب مى ورزند تو را غمگين نسازند [چه] از آنان كه با زبان خود گفتند ايمان آورديم و حال آن كه دل هايشان ايمان نياورده بود . به قسمت آخر آیه توجه شود که می فرماید آن هایی که در کفر سرعت می گیرند با زبان، مدعی ایمانند ولی آن ایمان به قلبشان وارد نشده است. در راستای درجات ایمان و شدت یافتن آن نیز در آیه ی 4 سوره ی فتح می فرماید: «هُوَ الَّذِي أَنزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ لِيَزْدَادُوا إِيمَانًا مَّعَ إِيمَانِهِمْ ...» اوست آن كس كه در دل هاى مؤمنان آرامش را فرو فرستاد تا ايمانى بر ايمان خود بيفزايند.

--------------------------------------------

[1] - سوره حجرات، آيه 14.

[2] - سوره بقره، آيه 285.

[3]- «الكافي»، ج1، ص 97.

Share