16 اسلام ومسائل مادّی خانه و خانواده

16 اسلام ومسائل مادّی خانه و خانواده

 

خیر و شر ثروت

نیاز انسان به مال و ثروت ، جهت اداره امور زندگی علی الخصوص با مسئولیت سنگینی که از جانب زن و فرزند بر عهده اوست نیازی صد در صد طبیعی است ثروت و مال ، کسب و تجارت ، به خودی خود و بدون اتصال به انسان رنگی از خیر و شر ندارد .

به عنوان مثال ، آهن از اموال است ، خاصیت شکل گیری دارد ، انواع وسائل را از آن می سازند ، ولی تا در اختیار بشر نباشد ماده ای است بی خیر و شر ، وقتی در اختیار انسان مؤمن ، باادب ، باوقار ، باکرامت قرار بگیرد خیر است ، و زمانی که به دست فردی شریر ، بی تربیت ، غافل ، هواپرست بیفتد شر است .

آهن را وقتی ابن ملجم به دست بگیرد امام موحّدان ، مولای عاشقان ، معلم عارفان را در شب قدر ، کنار محراب مسجد از پا درمی آورد ، و مصداق شقی ترین اشقیا می شود ، پس آهن در دست او به خاطر وضع باطنی او منبع شر و فساد و خسارت است ، خسارتی که قابل جبران نیست .

آهن وقتی در اختیار امیرالمؤمنین (علیه السلام) قرار بگیرد ، موجب بقای دین و گسترش هدایت می گردد ، و ثواب یک بار بکارگیری آن به فرموده رسول حق برتر از عبادت جن و انس می شود :

<< ضَرْبَهُ عَلِیٍّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ اَفْضَلُ مِنْ عِبادَهِ الثَّقَلَیْنِ >>.

پول و مال التجاره برای مردم مؤدب به آداب الهی ، و عاشقان حضرت حق ، سکوی پرواز به سوی ملکوت ، و وسیله رسیدن به قرب حق ، و موجب صلوات و رحمت پروردگار ، و علت جلب ثواب عظیم و بهره ابدی است .

آری مؤمن که متصف به جود و کرم ، سخاوت و رأفت ، ومتخلق به اخلاق حق است مال برایش مال التجاره آخرت ، و مرکب حرکت به سوی نعیم ابد حق ، و مورث خیر دنیا و آخرت است .

مگر نه اینکه در سوره مبارکه بقره ، حضرت حق از مال باقیمانده انسان مؤمنی که از دنیا رفته تعبیر به خیر بجا مانده می کند ؟ [23]

آری جلوه ایمان مؤمن ، و کرامت و سخاوت و رحمت و رأفت او ، ثروت و مالش را به عنوان خیر بجامانده قرار می دهد ، که یک سوم آن مطابق وصیتش باید در راه خیر ، و دو سوم دیگرش برابر با آیات قرآن در اختیار وارث اوست .

<< در توضیح آیه شریفه : « ربَّنا آتنا فِی الدُّنیا حَسنَهً وَ فِی الآخرهِ حَسنَهً >>. »[24]

حضرت صادق (علیه السلام) فرموده :

اسلام و مسائل مادی خانه و خانواده

<< رِضْوانُ اللهِ و الْجَنَّهُ فِی الاْخِرَهِ ، وَ السَّعَهُ فِی الرِّزْقِ وَ الْمَعاشِ وَ حُسْنُ الْخُلْقِ فِی الدُّنْیا >>. [25]
خیر و خوبی آخرت رضای حق و بهشت ، خیر و خوبی دنیا زیادی رزق و معاش و حسن خلق است .

بر این اساس پول و مال ، ثروت و مِکنت کارگاه و کارخانه ای برای تولید رضای حق و بهشت عنبرسرشت جهت مردم مؤمن است .

چراکه مؤمن از طریق کسب مشروع ، و رعایت مسائل فقهی ، و گریز از معاملات حرام ، و پابرجائی در معاملات حلال و خلاصه در سایه طاعت حق پول به دست می آورد ، و آن را در نفقه واجب زن و فرزند ، پرداخت حقوق واجبه حق مانند خمس و زکات ، کمک به سائل و محروم ، دستگیری از ضعیف و مظلوم ، یاری به اقوام و آشنایان بکار می برد .

بکارگیری مال به دست آمده از راه مشروع ، دراین امور طبیعی وشرعی در حقیقت طاعت و عبادت ، و به فرموده قرآن مجید خیر دنیا و آخرت است ، و به همین سبب است که در کتاب خدا از مال و ثروت تعبیر به خیر و حسنه شده ، و کسب و خرجش برای مؤمن عبادت حق ، و موجب اجر عظیم و ثواب بی نهایت است .

نظر وجود مبارک امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره ثروتی که به دست مردم بی دین ، و اسیر هوای نفس است شنیدنی است :

<< اَلْمالُ مادَّهُ الشَّهَواتِ ، اَلْمالُ نَهْبُ الْحَوادِثِ ، اَلْمالُ یُقَوِّی الاْمالَ ، اَلْمالُ سَلْوَهُ الْوارِثِ ، اَلْمالُ یُکْرِمُ صاحِبَهُ فِی الدُّنْیا وَ یَضَعَهُ فِی الاْخِرَهِ >>. [26]
مال اصل شهوات ، تاراج حوادث ، تقویت کننده آرزوها ، سرگرمی وارث است ، مال در دنیا دارنده اش را رفعت می دهد ، و در آخرت او را پست می نماید .

رسول حق (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< اِنَّ الدّینارَ وَ الدِّرْهَمَ اَهْلَکا مَنْ کانَ قَبْلَکُمْ وَ هُما مُهْلِکاکُمْ >>. [27]
طلا و نقره ، گذشتگان شما را هلاک کرد ، و شما را هم هلاک می کند .

<< اِنَّ لِکُلِّ أُمَّه عِجْلاً وَ عِجْلُ هذِهِ الاُْمَّهِ الدّینارُ وَ الدِّرْهَمُ >>. [28]
برای هر امتی گوساله ای است ، و گوساله این امت دینار و درهم است .

آری مردم ضعیف الایمان در کنار مال دچار شهوات حرام ، هیجان آرزوها ، خزی دنیا و آخرت ، و به تعبیر رسول اسلام گرفتار گوساله پرستی در قیافه مال پرستی می شوند .

 

حلال و حرام

بدون تردید آنچه که محصول زحمت انسان ، از طریق تجارت و کسب مشروع است ، کسب و تجارتی که حضرت حق دستور داده ، و تفصیل آن را فقه اهل بیت بیان نموده حلال ، و هر آنچه که از راه غیرمشروع ، بمانند رشوه ، غصب ، دزدی ، زور ، خدعه ، حیله ، غارت ، و ربا به دست می آید حرام است .

قدم برداشتن برای تحصیل حلال عبادت و موجب اجر و ثواب و حرکت کردن برای تحصیل حرام ، معصیت و باعث عذاب و نفرت خدا است .

اگر کسی از راه حلال سربپیچد ، و در طریق حرام گام بردارد ، و در برابر نصیحت ناصح بگوید چکنم خداوند برای من اینگونه مقرر کرده ، قطعاً به حضرت حق و دستگاه خلقت تهمت زده ، و سخنی صد در صد شیطانی به زبان جاری کرده و متوسل به دروغی شاخدار شده است .

آیات زیادی در قرآن مجید ناطق به این معناست ، که حضرت حق روزی همگان را رزق حلال قرار داده و دعوت به کسب حلال و خوردن حلال فرموده ، و برای احدی روزی حرام مقرر ننموده ، که منبع حرام انحراف فکری و اخلاقی انسان و ضعف ایمان اوست .

نسبت دادن حرام به حضرت حق نسبتی ناروا ، و تهمتی بیجا ، و گناهی بزرگ است که عقاب و عذابش در قیامت سخت است .

خلاف عدل و حکمت و رحمت و رأفت است که روزی از جانب حق از منابع حرام اراده شود ، ولی دستور اکید او این باشد که از حلال طیّب بخورید ، می دانید که اگر اینطور می بود در اراده و دستور او تناقض بود ، در حالی که اینطور نیست ، در حریم مقدس او تناقضی وجود ندارد ، این انسانهای بی خبر هستند که به حضرت او ناجوانمردانه و از پی حماقت و بی خبری خود تهمت می زنند .

قرآن می فرماید :

<< یا اَیُّهَا النّاسُ کُلُوا مِمّا فِی الاَْرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ اِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ >>.
ای مردم از آنچه در زمین حلال و پاکیزه است بخورید ، و قدم جای قدمهای شیطان مگذارید ، و دچار وسوسه های او نشوید ، همانا او دشمن آشکار شماست .

<< اِنَّما یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَ الْفَحْشاءِ وَ اَنْ تَقُولُوا عَلَی اللهِ ما لا تَعْلَمُونَ >>. [29]
او به شما دستور به بدکاری و زشتی می دهد ، و وادارتان می کند از روی جهل و نادانی سخنانی به خداوند نسبت دهید .

<< وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَنی آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّیِّباتِ >>.
و به تحقیق فرزندان آدم را گرامی داشتیم ، و راه به خشکی و دریا را برای آنان باز گذاشتیم ، و از پاکیزه ها روزی آنان قرار دادیم .

امام باقر (علیه السلام) می فرماید :

<< لَیْسَ مِنْ نَفْس اِلاّ وَ قَدْ فَرَضَ اللهُ لَها رِزْقَها حَلالاً یَأْتیها فی عافِیَه ، وَ عَرَضَ لَها بِالْحَرامِ مِنْ وَجْه آخَرَ ، فَاِنْ هِیَ تَناوَلَتْ مِنَ الْحَرامِ شَیئاً قاصَّها بِهِ مِنَ الْحَلالِ الَّذی فَرَضَ اللهُ لَها وَ عِنْدَ اللهِ سِواهُما فَضْلٌ کَبیرٌ >> . [30]
انسانی نیست مگر اینکه خداوند روزی و رزق او را از حلال واجب کرده ، این روزی حلال در عین عافیت به او می رسد ، راه حرام ربطی به حق ندارد ، مسیر حرام مسیری دیگر ، و برنامه آن شیطانی است ، انسان اگر چیزی از حرام به دست آورد ، به اندازه آن از رسیدن حلال به او جلوگیری می شود ، منهای حلال و حرام نزد حضرت حق فضل کبیر برای انسان مقرر شده .

 

خود را از حلال محروم مکنید

امیرالمؤمنین (علیه السلام) وارد مسجد شد ، به مردی فرمود استر مرا نگه دار ، آن مرد در نبود حضرت مولا دهنه استر را بازکرد و با خود برد ، علی (علیه السلام) درحال بیرون آمدن از مسجد دو درهم آماده فرمود تا به عنوان مزد زحمت به آن مرد بدهد ، استر را بدون دهنه دید ، دو درهم را به خدمتکارش داد و فرمود دهنه ای برای این مرکب بخر ، خدمتکار همان دهنه بند را از دزد به دو درهم خرید در حالی که او را نمی شناخت ، آنگاه به محضر علی (علیه السلام) آمد ، حضرت تا دهنه را دید فرمود :

<< اِنَّ الْعَبْدَ لَیَحْرِمُ نَفْسَهُ الرِّزْقَ الْحَلالَ بِتَرْکِ الصَّبْرِ وَ لا یَزْدادُ عَلی ما قُدِّرَ لَهُ >>. [31]
عبد ، خود را از رزق حلال به خاطر بی صبری محروم می کند ، ولی از اندازه ای که از جانب حق برای او مقدر شده چیزی بیشتر به او نمی رسد .

 

نفقه زن و فرزند را از حلال تهیه کنید

در حلال و حرام یک سلسله آثار ظاهری و باطنی هست که احدی را از ظهور آن آثار ، چاره نیست .

در طبیعت حلال رضای حق ، نورانیت ، تأمین قدرت برای عبادت ، نشاط روحی و روانی ، صیقل قلب ، و شفای درد قرار داده شده ، و حرام به طور کامل برعکس حلال است .

از جمله مسائل بسیار مهم فقهی که در قرآن مجید و روایات اهل بیت بطور فوق العاده مطرح است وجوب نفقه زن و بچه می باشد که بر عهده مرد خانه است .

تهیه مسکن ، لباس ، مرکب ، خوراک ، درحدّ قدرت برای زن و فرزند ، از واجبات الهیه و شرعیه ای است که مرد مکلف به آن واجب است .

در کنار این وجوبی که به عنوان یک تکلیف الهی بر عهده سرپرست خانه است ، وجوب دیگری می باشد ، و آن وجوب طلب حلال برای مخارج زندگی است .

سرپرست خانه از این دو دستور حق باید با تمام وجود قدردانی کند ، زیرا در این دو وجوب هم شکوفائی واقعیات اخلاقی وجود دارد ، که این شکوفائی از راه توجه به امور زندگی زن و فرزند میسّر است ، و هم عبادت بسیار مهم و پرثوابی در برابر انسان است و آن ، قدم برداشتن برای طلب روزی حلال است ، که نوعی از جهاد در راه خدا است!

وقتی حلال و طیب به زن و بچه برسد ، آثار مثبت و ملکوتی آن در وجود آنان ظهور می کند ، و از این راه به امنیت و آسایش قلبی و روانی خانواده کمک به سزائی می شود .

 

پیامبر اسلام و مسئله غذای حلال

در روایتی آمده : شخصی با ظرف شیر خدمت رسول اکرم رسید ، عرضه داشت با این شیر افطار کنید ، فرمود این شیر از کیست ؟ گفت : زنی برای شما هدیه فرستاده ، فرمود با ظرف شیر برگرد و از او بپرس این شیر را از کجا تهیه کرده ای ؟ آن شخص به خانه آن زن رفت و سئوال رسول خدا را مطرح کرد ، زن پاسخ داد از گوسپند خودم ، مرد به محضر پیامبر آمد و ماجرا را گفت ، فرمود بازگرد و بپرس آن گوسپند ازکجا آمده ؟

برگشتوپرسید ، زن گفت از زحمت کار وکوشش خودم ، آن مرد این معنا را به رسول حق خبر داد ، حضرت فرمود : اکنون با این شیر افطار می کنم .

فردای آن روز صاحب ظرف شیر به محضر حضرت آمد ، عرضه داشت چه شد این ظرف را شب گذشته چند بار برگرداندید ؟ فرمود : خداوند متعال به ما پیامبران دستور داده ، غیر حلال نخورید!!

کار رسول اسلام باید عبرتی برای تمام مردم مسلمان باشد ، به این معنا که در حلال و حرام دقت کافی به خرج بدهند ، مبادا برای این دو روزه زندگی زودگذر ، با خود وزر و وبالی بردارند ، که سبک کردن دوش وجود از آن بسیار سخت یا غیرممکن باشد .

رسول حق (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< طَلَبُ الْحَلالِ فَریضَهٌ عَلی کُلِّ مُسْلِم وَ مُسْلِمَه >>. [32]
جستجوی حلال فریضه ای بر هر مرد و زن مسلمان است .

<< طَلَبُ الْحَلالِ واجِبٌ عَلی کُلِّ مُسْلِم >>. [33]
جستجوی حلال بر هر مسلمانی واجب است .

<< طَلَبُ الْحَلالِ جِهادٌ >>. [34]
جستجو کردن از حلال نوعی جهاد است .

<< مَنْ اَکَلَ مِنْ کَدِّ یَدِهِ حَلالاً فُتِحَ لَهُ اَبْوابُ الْجَنَّهِ یَدْخُلُ مِنْ اَیِّها شاءَ >> . [35]
آنکس که با عرق جبین و زحمت دست خود حلال بخورد ، درهای بهشت به روی او باز می شود از هر دری که خواست وارد می گردد .

<< اَلْعِبادَهُ عَشَرَهُ اَجْزاء فی طَلَبِ الْحَلالِ >>. [36]
عبادت ده جزء است ، نُه قسمت آن در طلب حلال است .

حضرت رضا (علیه السلام) فرمود :

<< اِنَّ الَّذی یَطْلُبُ مِنْ فَضْل یَکُفُّ بِهِ عِیالَهُ اَعْظَمُ اَجْراً مِنَ الْمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ >>.[37]
همانا کسی که از فضل خدا روزی می جوید ، تا به وسیله آن خانواده اش را تأمین کند ، اجرش از رزمنده در راه خدا بزرگ تر است .

حضرت باقر (علیه السلام) فرمود :

<< مَنْ طَلَبَ الدُّنْیا اِسْتِعْفافاً عَنِ النّاسِ وَ سَعْیاً عَلی اَهْلِهِ وَ تَعَطُّفاً عَلی جارَهِ لَقِیَ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیامَهِ وَ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَیْلَهَ الْبَدْرِ >>. [38]
کسی که در طلب دنیاست ، به خاطر اینکه عفت نفسش را در برابر مردم حفظ کند ، و خانواده اش راحت باشد و به همسایگانش مهربانی و رحمت ورزد ،

خدا را در قیامت ملاقات می کند ، در حالی که چهره اش مانند ماه شب چهارده است .

امام ششم (علیه السلام) فرمود :

<< لا خَیْرَ فی مَنْ لا یُحِبُّ جَمْعَ الْمالِ مِنْ حَلال فَیَکُفَّ بِهِ وَجْهَهُ وَ یَقْضِیَ بِهِ دَیْنَهُ >>. [39]
خیری نیست در کسی که علاقه به جمع مال ندارد به خاطر اینکه آبرویش را حفظ کرده و قرضش را ادا کند .

رسول حق (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود :

<< مَنْ باتَ کالاًّ مِنْ طَلَبِ الحَلالِ باتَ مَغْفُوراً لَهُ >>. [40]
کسی که شب را از خستگی طلب حلال بخوابد ، آمرزیده خوابیده .

<< اِنَّ اللهَ یُحِبُّ اَنْ یَری عَبْدَهُ تَعِباً فی طَلَبِ الحَلالِ >>. [41]
خداوند دوست دارد ، بنده اش را در زحمت طلب حلال ببیند .

در روایات آمده کمی و زیادی روزی فقط و فقط محض امتحان عبد برای به دست آوردن درجات از جانب خدا است .

آنکه بر کمی و قلّت روزی صبر کند ، و دست به حرام برای گشایش آلوده نکند ، و آنکه بر رزق فراوان شکر کند از امتحان سربلند بیرون آمده . [42]

مؤمن به وقت قلت رزق پست نمی شود ، و به وقت وسعت رزق مست نمی کند ، آنگاه که کم است به کم حلال می سازد ، و آن وقت که فراوان است ، می خورد و می خوراند ، و در ادای حقوق واجب مالی سرعت به خرج می دهد .

 

راه زیاد شدن روزی

عللی را برای زیاد شدن روزی در قرآن مجید و روایات مشاهده می کنیم ، که اجرای آنها علاوه بر زیاد کردن روزی موجب رشد اخلاقی و عاطفی مردم در خانواده و جامعه است .

امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود :

<< فی سَعَهِ الاَْخْلاقِ کُنُوزُ الاَْرْزاقِ >>. [43]
گنج های روزی در عرصه گاه گشاده خلقی است .

<< اَلْعَسْرُ یُفْسِدُ الاَْخْلاقِ ، التَّساهُلُ یُدِرُّ الاَْرْزاقِ >>. [44]
سختگیری فاسد کننده اخلاق و آسان گرفتن جلب کننده روزیهاست .

<< مُواساهُ الاَْخِ فِی اللهِ یَزیدُ فِی الرِّزْقِ >>. [45]
همیاری و مساعدت با برادر ایمانی روزی را زیاد می کند .

<< اِسْتِعْمالُ الاَْمانَهِ یَزیدُ فِی الرِّزْقِ >>. [46]
امانت داری رزق را اضافه می نماید .

امام صادق (علیه السلام) فرمود :

<< مَنْ حَسُنَ بَرُّهُ اَهْلَ بَیْتِهِ زیدَ فی رِزْقِهِ >> . [47]
کسی که نیکی و نیکوکاریش با زن و فرزند مطلوب باشد ، به رزقش اضافه می شود .

<< اِنَّ الْبِرَّ یَزیدُ فِی الرِّزْقِ >>. [48]
نیکی به روزی اضافه می کند .

<< حُسْنُ الْخُلُقِ یَزیدُ فِی الرِّزْقِ >>. [49]
اخلاق خوب روزی را اضافه می کند .

علی (علیه السلام) فرمود :

<< اِسْتَنْزِلُوا الرِّزْقَ بِالصَّدَقَهِ >>. [50]
با صدقه دادن روزی را به سوی خود سرازیر کنید .

امام باقر (علیه السلام) فرمود :

<< عَلَیْکَ بِالدُّعاءِ لاِِخْوانِکَ بِظَهْرِ الْغَیْبِ فَاِنَّهُ یُهیلُ الرِّزْقَ >>. [51]
پشت سر برادرانت دعا کن، همانا این عمل روزی را برای تو می ریزد .

امام پنجم (علیه السلام) فرمود :

<< اَلزَّکاهُ تَزیدُ فِی الرِّزْقِ >>. [52]
زکات روزی را اضافه می کند .

امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود :

<< مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زیدَ فی رِزْقِهِ >>. [53]
کسی که نیتش خوب باشد روزیش زیاد می شود .

 

مال حرام

رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود : خداوند فرموده :

<< مَنْ لَمْ یُبالِ مِنْ اَیِّ باب اکْتَسَبَ الدّینارَ وَ الدِّرْهَمَ لَمْ أُبالِ یَوْمَ الْقِیامَهِ مِنْ اَیِّ اَبْوابِ النّارِ اَدْخَلْتُهُ >>. [54]
کسی که در کسب مال پروا ندارد ، از کجا می آورد ، من در قیامت پروا ندارم که از کدام در او را وارد آتش کنم!

<< مَنْ کَسَبَ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ اَفْقَرَهُ اللهُ >>.
کسی که از غیر حلال به کسب مال برخیزد ، خداوند او را دچار فقر می کند .

<< مَنِ اکْتَسَبَ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ کانَ زادُهُ اِلَی النّارِ >>.
کسی که از غیر حلال کسب مال کند ، آنان مال توشه او به سوی جهنم است .

ثروتی که زکات ، خمس ، حق سائل ، حق محروم ، و دیگر حقوق شرعی آن پرداخت نشده ، حلال مخلوط به حرام است ، و تصرف در آن جایز نیست ، و خوراندن حرام یا حلال مخلوط به حرام به زن و بچه و دیگران خود معصیتی غیر از معصیت به دست آوردن حرام ، یا حبس حقوق واجبه است .

امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود :

<< شَرُّ الاَْمْوالِ ما لَمْ یَخْرُجْ مِنْهُ حَقُّ اللهِ سُبْحانَهُ >>. [55]
بدترین اموال آن مالی است که حق خدا « خمس زکات » از آن خارج نشده .

امام باقر (علیه السلام) فرمود :

خداوند روز قیامت مردمی را از قبورشان به محشر می آورد ، که دستانشان به گردنشان بسته ، به اندازه یک مورچه قدرت گرفتن چیزی را ندارند ، ملائکه به شدت آنان را سرزنش می کنند ، و می گویند : اینان مردمی هستند که خداوند به آنها ثروت عطا کرد ، ولی حق خدا را از مال خود به صاحبان حق ندادند . [56]

امام مجتبی (علیه السلام) فرمود :

از نشانه های جوانمردی اصلاح مال است . . . [57]

برادران عزیز ، ای کسانی که امروز عهده دار مخارج مادی و تربیت روحی زن و فرزند هستید ، و ای کسانی که فردا تشکیل زندگی می دهید ، زن و فرزند از شما طلبکار حق واجب هستند ، حقی که در کتب فقهی به عنوان نفقه بحث شده ، آنان مسئول کار و کسب و تجارت شما نیستند ، و در قیامت در حالیکه از وضع شما خبر نداشتند ، کسب حرام مرد خانه را به عهده نخواهند گرفت ، جهنم کسب حرام مربوط به کاسب حرام است ، که باید دچار دو عذاب شود ، عذابی برای کسب حرام ، و عذابی برای خوراندن حرام به دیگران ، سخت مواظب درآمد خود باشید ، به حلال خدا قناعت کنید ، از حرام بپرهیزید ، حقوق واجبه مال را ادا کنید ، تا دنیا و آخرت شما آباد شود .

 

تائب حبیب خدا است

سفری به مشهد مقدس داشتم ، یک شب به وقت اذان با مردی برخورد کردم که گوئی سالهاست مرا می شناسد ، پس از چند دقیقه صحبت ، از من خواست به محلی که مستقر است بروم ، با این که اولین بار بود او را می دیدم دعوتش را پذیرفتم ، معلوم شد گاهی از مستمعین سخنرانیهای ایام محرم و صفر بوده ، او مرا می شناخته ولی من از هویت وی بی خبر بودم .

چند دقیقه ای که از مجلس غایب شد ، از شخصی که همراه او بود پرسیدم کیست ، وقتی نامش را گفت او را شناختم ، سالهای جوانی و میان سالی مردی بود قوی ، پرقدرت ، زورگو ، در حدی که زورگویان تهران و قلدران و پهلوانان از او حساب می بردند .

در کار مشروب و قاچاق و باج گیری از قمارخانه ها و مشروب فروشی ها بود ، کسی در تهران یارای مقابله با او را نداشت ، ثروتی کلان از طریق حرام کسب کرده بود ، نور الهی به قلبش تابید ، توفیق حق رفیق راهش شد ، حملات وجدان و فطرت و عقل او را از صولت و سطوت انداخت ، تمام املاک و اجناس خود را تبدیل به پول نقد کرد و همه را در چمدانی جای داد ، و یک سر به قم به محضر آیت اللّه العظمی بروجردی رفت ، مرجع بزرگ شیعه با چهره باز و لبی خندان پس از اطلاع از وضع وی به وسیله خادمش او را پذیرفت ، به آن مرد خدا گفت آنچه در این چمدان است حرام قطعی است ، من طاقت حساب و کتاب قیامت را ندارم ، این بار سنگین را از دوشم بردار .

آقا به او فرمود اگر قصد توبهواقعی داری لباس از تن بیرون کن و تنها با یک پیراهن و زیرجامه به تهران برگرد . لباس از تن بیرون آورد ، مرجع شیعه به شدت متأثر شد ، توبه او را جدی یافت ، لباسش را برگرداند ، از مال خالص خود در آن زمان پنج هزار تومان به او مرحمت فرمود ، و وی را به آینده ای روشن ، پاک ، بابرکت نوید داد .

از حرام با تمام وجود دست کشید ، با همان پول پاک به تهران برگشت ، تمام بساط گذشته را پایان داد ، با آن پول بابرکت مشغول کسب حلال شد ، وضعش به سامان آمد ، سخت منقلب شده بود ، زن و فرزند را در راه حق قرار داد ، بنیانگذار یکی از جلسات پربار مذهبی شد ، به سال هزار و سیصد و هفتاد و یک به پایان عمر رسید ، ساعت دوازده شب جمعه چند لحظه به آخر عمرش مانده بود ، با چشمی گریان خطاب به حضرت سید الشهداء کرد ، که قسمت عمده ای از عمرم را خرج دستگاه شما کردم ، در این لحظه حساس به امید عنایت شمایم ، زن و فرزندش گفتند یکباره به گوشه ای از اطاق خیره شد ، سلامی عاشقانه به محضر حضرت حسین (علیه السلام) داد ، و با لبخندی شیرین جان به جان آفرین تسلیم کرد .

آری عزیزانم راه توبه برای همگان باز است ، توبه شستشوی باطن ، نورانیت دل ، تصفیه اخلاق ، پاکسازی ظواهر حیات و اصلاح مال از حرام است ، چرا از این تجارت پرسود بهره نگیریم ، و چند روزه باقی مانده از عمر را از ظلمت به سوی نور حرکت نکنیم ، که داشتن تمام ثروت دنیا به ماندن در فضای معصیت نمی ارزد ، توبه کنیم که تائب حبیب خداست :

<< اِنَّ اللهَ یُحِبُّ التَّوّابینَ . . . >>[58]
همانا خداوند توبه کنندگان را دوست دارد .

رسول حق فرمود :

<< لَیْسَ شَیْءٌ اَحَبَّ اِلَی اللهِ مِنْ مُؤْمِن تائِب اَوْ مُؤْمِنَه تائِبَه >>. [59]
چیزی نزد خدا محبوبتر از مؤمن تائب و مؤمنه تائبه نیست!

<< اَما وَ اللّهِ لِلّهِ اَشَدُّ فَرَحاً بِتَوْبَهِ عَبْدِهِ مِنَ الرَّجُلِ بِراحِلَتِهِ >> . [60]
به خدا قسم هر آینه خداوند نسبت به توبه بنده اش خوشحال تر از انسانی است که به زاد و توشه اش رسیده .

<< لِلّهِ اَفْرَحُ بِتَوْبَهِ عَبْدِهِ مِنَ الْعَقیمِ الْوالِدِ ، وَ مِنَ الضّالِّ الْواجِدِ ، وَ مِنَ الظَّمْآنِ الْوارِدِ >>. [61]
خداوند به توبه بنده اش از عقیمی که پدر می شود ، از گم کرده ای که گمشده اش را پیدا می کند ، از تشنه ای که به آب می رسد خوشحال تر است .

<< التّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کَمَنْ لا ذَنْبَ لَهُ >> . [62]
توبه کننده از گناه همانند کسی است که گناه مرتکب نشده .

علی (علیه السلام) می فرماید :

<< اَلتَّوْبَهُ تُطَهِّرُ الْقُلُوبَ وَ تَغْسِلُ الذُّنُوبَ >>. [63]
توبه پاک کننده دلها ، و شستشو دهنده گناهان است .

توبه واقعی دارای آثاری است که رسول اسلام به آن آثار اشاره فرموده ، چنانچه آن آثار ظهور کند باید به تحقق توبه یقین کرد ، ورنه دوباره باید به نور توبه متوسل شد .

<< اَلتّائِبُ اِذا لَمْ یَسْتَبِنَ اَثَرَ التَّوْبَهِ فَلَیْسَ بِتائِب: یُرْضِی الْخُصَماءَ ، وَ یُعیدُ الصَّلاهَ ، وَ یَتَواضَعُ بَیْنَ الْخَلْقِ ، وَ یَتَّقی نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَواتِ ، وَیُهْزِلُ رَقَبَتَهُ بِصِیامِ النَّهارِ >> . [64]
توبه کننده اگر اثر توبه را ظاهر نکند تائب نیست اثر توبه عبارت است از :جلب رضایت طلبکاران ، خواندن نمازهای ترک شده ، تواضع و فروتنی در میان مردم ، حفظ نفس از شهوات ، لاغر کردن بدن به روزه گرفتن .

امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود : توبه مقام علّیین است ، و آن مرکّب از شش حقیقت است :

1 پشیمانی از گذشته 2 اراده ترک گناه در آینده 3 برگرداندن حقوق مردم به مردم 4 بجاآوردن واجبات ضایع شده 5 آب کردن آنچه بر بدن در ایام گناه روئیده 6 چشاندن رنج عبادت و طاعت به جسم آنگاه گفتن استغفر الله . [65]

( تعاونوا علی البرّ و التقوی و لا تعاونوا

علی الاثم و العدوان و اتقوا اللّه )

« مائده / 2 »

Share