فصل سی و یکم: احکام خوردنیها و آشامیدنیها
سؤال 992- غذاهایی که از دست کفّار گرفته می‌شود چه حکمی دارد؟
جواب: در صورتی که احتمال بدهیم این غذاها به وسیله کارخانه‌ها یا ابزار و آلات یا دستکش تهیّه شده، هیچ اشکالی ندارد، ولی هرگاه یقین داشته باشید با دست یا بدن آنها با رطوبت تماس پیدا کرده احتیاط آن است که در غیر موارد ضرورت اجتناب شود امّا در موارد ضرورت مثل مسافرتهایی که به کشورهای غیر اسلامی می‌شود و پرهیز از این امور مشکل است، می‌توانید پرهیز نکنید.
سؤال 993- خوردن گوشت خرگوش چگونه است؟
جواب: مطلقاً حرام است.
سؤال 994- خوردن دنبلان (بیضه حیوان) چگونه است؟
جواب: حرام است احتیاط واجب آن است که به کودکان هم خورانده نشود.
سؤال 995- آیا استعمال سیگار در صورتی که اشخاص دیگری که در آن مجلس هستند راضی نباشند و موجب اذیّت آنها شود یا برای آنها زیان داشته باشد جایز است؟ در حالی که بعضی از مجامع طبّی می‌گویند: ضرر سیگار برای کسی که در آن فضای دودآلود است سه برابر ضرری است که برای سیگاری دارد، لذا در بسیاری از مکانهای تجاری و ادارات دولتی سیگار کشیدن را ممنوع اعلام کرده‌اند، آیا جایز است با این اعلان «سیگار کشیدن ممنوع است» مخالفت کرد یا باید به آن پایبند بود؟
جواب: اذیّت کردن دیگران جایز نیست و سیگار کشیدن در صورتی که موجب ضرر به دیگران شود نیز جایز نیست و در ادارات دولتی یا خصوصی که سیگار کشیدن را ممنوع کرده‌اند این کار حرام است حتّی اگر موجب اذیّت هیچ‌کس نشود.
سؤال 996- به نظر مبارک نگهداری مشروبات الکلی چه حکمی دارد؟
جواب: حرام است و موجب تعزیر می‌باشد، مگر در مواردی که غرض مهمّی باشد یا بخواهند آن را تبدیل به سرکه کنند.
سؤال 997- آیا خرچنگ و لاک‌پشت دریایی حلال گوشت هستند؟
جواب: خرچنگ و لاک‌پشت حرام گوشت هستند ولی میگو اشکالی ندارد.
سؤال 998- آیا کوسه‌ماهیها حلال گوشت می‌باشند؟
جواب: اگر به تصدیق اهل اطّلاع دارای فلس باشند حلالند و الّا حرام می‌باشند.
سؤال 999- خوردن گوشت طاووسی که درباره‌اش حضرت علی (علیه السلام) یک خطبه طولانی انشا فرموده‌اند و در آن، طاووس را به مرغ تشبیه کرده‌اند، چه حکمی دارد؟
جواب: طاووس چه سفید باشد چه سیاه، حرام گوشت است و شرح عجایب آن، دلیلی بر حلال گوشت بودن آن نیست همان‌گونه که حضرت عجایب خفّاش را نیز بیان کرده است.
سؤال 1000- شخصی به خاطر جاهل بودن به مسأله چند سال قبل با حیوانی وطی می‌کند و الآن متوجّه مسأله شده است و احتمال می‌دهد که صاحب گوسفند، آن را فروخته و یا اینکه آن گوسفند احتمالا تلف شده باشد، آیا بر این شخص واجب است که گوسفندی را بکشد و بسوزاند و در صورتی که واجب باشد و به عللی این کار برای او امکان نداشته باشد اگر توبه کند می‌تواند از شیر و گوشت گوسفندان استفاده کند و این شخص که کشتن و سوزاندن حیوان برایش (در صورت احتمال وجود آن گوسفند) ممکن نیست آیا عادل است؟
جواب: هرگاه یقین دارد که آن گوسفند از بین رفته است و یا به کسی فروخته شده که از دسترس بیرون است در حال حاضر تکلیفی ندارد و باید جدّاً از کار خود توبه کند و به کلّی از گذشته فاصله گیرد و هرگاه ملکه عدالت و خدا ترسی در او حاصل گردد می‌تواند امام جماعت باشد و اگر احتمال می‌دهد هنوز آن گوسفند در میان آن گلّه وجود دارد باید قرعه‌کشی کند، به این ترتیب که گوسفندان را به دو قسمت می‌کند و قرعه‌ای بر آنها می‌زند و باز آن قسمت را به دو قسمت می‌کند و مجدّداً قرعه می‌زند تا سرانجام یک گوسفند باقی بماند و آن را ذبح می‌کند و گوشت آن را می‌سوزاند و اگر مال او نیست آن را خریداری می‌کند، مگر اینکه این کار مشکلات و محذورات مهمّی داشته باشد.
سؤال 1001- سوسیس‌هایی که از کشورهای خارج وارد می‌شود چه حکمی دارد، آیا حرام است یا خیر؟
جواب: مواد غذایی که در آن از گوشتهای غیر ذبیحه اسلامی استفاده شده است حرام است.
سؤال 1002- آیا در مورد گوسفند موطوئه‌ای که داخل گوسفندان می‌باشد و معلوم نیست کدام آنهاست، جایز است که انسان به این شکل قرعه بزند که مثلا از یک تا صد روی گوسفندان شماره بچسباند و بعداً شماره‌های یک تا صد را داخل پلاستیکی بریزد و یکی از شماره‌ها را بردارد و با آن شماره‌هایی که روی گوسفند چسبانده مطابقت کند و آن گوسفند را ذبح کند و گوشت آن را بسوزاند.
جواب: آنچه در روایت وارد شده است آن است که گوسفندان را به دو قسمت تقسیم کند یک قسمت را با قرعه جدا کند و باز آن را به دو قسمت تقسیم کند و به همین ترتیب عمل کند تا یک گوسفند باقی بماند ولی آن طرز قرعه‌ای که نوشته‌اید نیز مانعی ندارد زیرا آنچه در روایت آمده بیان نوعی از قرعه است.
سؤال 1003- با گوسفندی چند سال پیش در حالی که هنوز بره نیاورده بود و آبستن هم نبود، وطی شده است، اگر الآن که چند سال می‌گذرد و برّه‌هایی آورده ولی نه خود گوسفند و نه برّه‌هایش معلوم است، خود گوسفند موطوئه را با قرعه جدا و ذبح کند و گوشت آن را بسوزاند، آیا این نسلهایش که در بین گوسفندان است و معلوم نیست کدام‌یک از گوسفندان نسل او هستند حلال می‌شوند؟ و دیگر اینکه اگر مثلا آن گوسفند موطوئه سفید بوده، آیا این شخص باید بین همه گوسفندان قرعه بزند یا فقط بین گوسفندان سفید؟ و آیا بعد از چند سال قرعه شامل برّه و گوسفند یک‌ساله نیز می‌شود؟
جواب: بنابر احتیاط واجب، بچّه‌های آن حیوان نیز حکم او را دارند و باید به همان ترتیب درباره آنها قرعه زد و عمل کرد.
سؤال 1004- اگر شخص واطی به خاطر مسائلی مانند فقر، ترس از آبروریزی یا عدم توانایی بر قرعه به خاطر تعداد زیاد گوسفندان، نتواند قرعه بزند، آیا راه دیگری وجود دارد و دیگر اینکه اگر این شخص این کار را نکند و در بقیّه اعمالش مراقبت کند، آیا عادل است؟
جواب: غیر از قرعه‌کشی راه دیگری ندارد و باید به وظیفه‌اش عمل کند در غیر این صورت عادل نیست مگر اینکه مفسده مهمّی از آن ناشی شود.
سؤال 1005- زید چندین سال قبل با حیوان عمرو، عمل نامشروع انجام داده است و صاحب حیوان آن را فروخته و قیمت آن را گرفته و مصرف کرده و معلوم نیست حیوان کجاست، مرده است یا زنده، اکنون با گذشت زمان، متوجّه شده و در مقام توبه بر آمده و سؤال می‌کند:
الف) قیمت آن حیوان را به صاحب یا ورثه آن ضامن است یا خیر؟
ب) آیا بالغ و مکلّف بودن و نبودن زید و انزال شدن و نشدن منی در حکم فرق می‌کند یا خیر؟
ج) در صورت شک در بلوغ و عدم بلوغ وظیفه چیست؟
د) در صورت ضمان، مأکول اللّحم بودن مرسومی حیوان مثل گوسفند و بز و غیره یا مأکول اللّحم مرسومی نبودن آن مثل اسب و الاغ و غیره در حکم فرق می‌کند یا خیر؟
ه-) در صورت وجوب ادای قیمت، آیا لازم است به طرف عنوان وجه را اظهار کند چون ممکن است اظهار کردن باعث مفسده و یا شرمندگی و خجلت باشد؟
جواب: الف) ضامن است و باید قیمت آن را بپردازد.
ب) اگر بالغ و مکلّف نباشد این حکم در مورد او جاری نمی‌شود.
ج) در صورت شک در بلوغ حکم به عدم بلوغ می‌کند.
د) در هر دو صورت باید قیمت آن را به صاحبش بدهد ولی در صورت دوّم اگر حیوان پیدا شود آن را به شهر دیگری ببرند و بفروشند پول آن متعلّق به فاعل است.
ه-) اعلام کردن لازم نیست.
