فصل بیست و هفتم: احکام ودیعه و امانت
سؤال 599- اگر امانتدار ادّعا کند که امانت را بازگردانده، و صاحب مال منکر باشد، قول کدام یک پذیرفته می‌شود؟
جواب: در صورتی که شخص امانتدار آدم متّهمی نباشد، ادّعای او دربارۀ ردّ امانت پذیرفته می‌شود، ولی اگر متّهم باشد پذیرفته نیست، و در این صورت با توجّه به این که صاحب مال منکر است، امانتدار می‌تواند از او تقاضای قسم کند، و اگر منکر قسم بخورد، امانتدار باید مال را برگرداند.
سؤال 600- در حقّ عضویّت کتابخانه‌ها مرسوم است که فرد پولی را به وجه ضمانت ملکِ جهت می‌کند، که بعد از انصرافِ از عضویّت به او پس دهند.
الف) آیا این کار مشروع است؟
ب) بعضی برای اصلاح آن فرموده‌اند: «پول را امانت و گرو بگذارید» که در جواب می‌گوییم: «چون پول مصرف می‌شود، به پولی که در حال گردش و تبدیل و تصرّف است، صدق امانت شرعی نمی‌کند» اگر گویند: «اباحه است» می‌گوییم: «اباحه از نظر شرعی موجب ضمانت نمی‌شود»! نظر مبارک حضرت عالی چه می‌باشد؟
جواب: این در واقع از قبیل نوعی وثیقۀ کلّی است با اجازۀ تصرّف؛ و اشکالی ندارد.
