وصیّت، زیارت
وصیّت
یکی از مسائلی که قبل از سفر عمل به آن مستحب می‌باشد وصیت است، بنابر این جهت آشنایی شما زائران عزیز، برخی از مسائل وصیّت، در این قسمت آورده می‌شود.
تعریف وصیّت
وصیّت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کاری انجام دهند، یا بگوید بعد از مرگش چیزی از اموال او برای کسی باشد، یا برای فرزندان خود قیّم (سرپرست) مشخص کند. «(2)»
چگونگی وصیّت
* با گفتار؛ یعنی وصیّت خود را بگوید.
* با نوشته‌ای که مقصود وصیّت کننده را برساند.
1- توضیح المسائل، م 2675.
2- توضیح المسائل، م 2694.
* با اشاره‌ای که مقصود را بفهماند. «(1)»
کسی که انسان به او وصیّت می‌کند «وَصیّ» نام دارد.
وصیّ باید مسلمان، عاقل، بالغ و مورد اطمینان باشد، بنابر این انسان نمی‌تواند فرزند غیر بالغ خود و یا کسی را که به او اطمینان ندارد، وصیّ خود قرار دهد. «(2)» «(3)»
متن وصیتنامه
آنچه باید بر آنها وصیت کرد بدین شرح است:
1- نماز و روزه‌های قضا شده (درصورتی که خودش نتواند آنها را بجا آورد) و چنانچه پسر بزرگ داد که پس از مرگ بر وی واجب می‌شود، باید به او اطلاع دهد.
2- خمس و زکات و سایر بدهکاریها (درصورتی که نمی‌تواند بپردازد) چنانچه از خودش مال دارد و یا احتمال می‌دهد که کسی آنها را پرداخت می‌کند.
3- اگر حج بر او واجب شده و نتواند آن‌را بجا آورد.
1- توضیح المسائل، م 2695 و 2696.
2- توضیح المسائل، م 2704.
3- خوئی وصی باید عاقل باشد و احتیاط آن است که بالغ نیز باشد و لازم است وصیّ مسلمان، مسلمان باشد و در اموری که راجع به شخص وصیّت کننده نیست لازم است مورد اطمینان باشد.
4- اگر فرزندانش نیاز به سرپرست دارند که بدون سرپرست اموالشان از بین می‌رود یا خودشان ضایع می‌شوند، باید برای آنها قیّم امینی قرار دهد. «(1)»
وصیّت مالی
وصیتی که انسان نسبت به اموالش دارد؛ یعنی مصرفی را برای آن مشخص کرده و یا گفته است که به کسی بدهند، چنانچه بیش از 13 کل اموالش نباشد باید مطابق وصیّت عمل کنند و اگر بیش از 13 اموال وی باشد، وصیّت او در بیش از ثُلث درصورتیصحیح است که ورثه او، حرفی بزنند یا کاری کنند که معلوم شود عملی شدن وصیّت را اجازه داده‌اند و تنها راضی بودن آنها کافی نیست. و اگر بعد از مردن او هم اجازه بدهندصحیح است. «(2)» «(3)»
آداب زیارت
زیارت اولیای خدا و بزرگان دین را آدابی است که مراعات آنها ثواب زیارت را افزون کرده و سبب تأثیر بیشتر آن، بر شخص زائر می‌گردد. اکنون با برخی از آنها آشنا می‌شویم: «(4)»
1- مستحب است انسان قبل از مشرف شدن به حرم، غسل کند.
1- توضیح المسائل، م 2700 تا 2703.
2- توضیح المسائل، م 2721.
3- خوئی اگر بعضی از ورثه اجازه دهند و بعضی ردّ کنند، تنها نسبت به سهم آنهایی که اجازه داده‌اند صحیح است.
4- این بخش، از کتاب شریف مفاتیح الجنان آورده شده است.
2- برای تشرف به حرم پاکیزه‌ترین لباسها را بپوشد وخود را خوشبو کند. (بجز در حرم امام حسین (ع) که خوشبو کردن خود مستحب نیست)
3- مستحب است با وضو به حرم مشرف شود.
4- هنگام تشرف به حرم گامها را کوتاه بردارد و باوقار و آرامی حرکت کند.
5- در راه به ذکر الهی مشغول باشد.
6- هنگام ورود به حرم اذن دخول بخواند.
7- با پای راست وارد حرم شود.
8- هنگام دیدن قبر تکبیر بگوید.
9- اگر مزاحم دیگران نیست، به ضریح حضرت نزدیک شود، بطوری‌که بتواند خود را به آن بچسباند.
10- زیارتهایی که از ائمه اطهار- علیهم السلام- رسیده است بخواند؛ از جمله زیارت جامعه.
11- هنگام خواندن زیارت رو به قبله بایستد.
12- پس از خواندن زیارت، ابتدا، گونه راست و سپس گونه چپ را بر ضریح بگذارد و دعا بخواند.
13- پس از زیارت دو رکعت نماز زیارت بخواند.
14- پس از نماز برای خود و دیگران دعا کند؛ بویژه دعا برای ستمدیدگان و علیه ستمگران.
15- از گناهان خود توبه و استغفار کند.
16- و نیز خواندن قرآن و هدیه کردن آن بهصاحب مزار مستحب است بویژه سوره قدر.
سجده کردن برایصاحب قبر جایز نیست، ولی اگر سجده شکر الهی باشد اشکال ندارد. «(1)»
یادآوری
آنچه در این کتاب آمده است، تمام مسائل احکام نیست، بلکه بسیاری از قسمتهای احکام را که در درجه اوّل نیاز زائران عزیز نبوده، در این کتاب نیاوردیم، ولی افراد علاقه‌مند می‌توانند برای آشنایی بیشتر به مسائل شرعی، به رساله توضیح المسائل یا کتابهای دیگر فقهی مراجعه کنند.
والحمدللَّه اولًا و آخراً
1- توضیح المسائل، م 1090.
