حضرت آيت الله حاج شيخ حسن حسن زاده آملى
از علماى مشهور قم در فلسفه، عرفان، هيئت، رياضيات، شعر و ادب و داراى تاليفات زيادى در اين علوم.
ولادت
در اواخر سال 1307 هجرى شمسى مطابق با 1347 قمرى برابر با 1929 ميلادى در[ ايرا] از توابع لاريجان آمل ديده به جهان گشود.
زندگينامه
نام اصلى ايشان حسن بن عبدالله طبرى آملى است كه به حسن زاده شهرت دارد.
مقدمات علوم حوزوى و فراگيرى علومى كه بين طلاب متداول است را در مسجد جامع آمل آموخت، در اين دوران كه شش سال طول كشيد از محضر علمايى چون: آية اللّه ميرزا ابوالقاسم فرسيو، آية اللّه غروى، آقا شيخ احمد اعتمادى، شيخ ابوالقاسم رجايى لتيكوهى، شيخ عزيز اللّه طبرسى و مرحوم عبداللّه اشراقى بهره گرفت.
سپس در سن 22 سالگى و در شهريور 1329 به تهران رفت و از محضر آيات: ميرزا ابوالحسن شعرانى، حاج ميرزا مهدى الهى قمشه اى، حاج شيخ محمد تقى آملى، ميرزا ابوالحسن رفيعى قزوينى، شيخ محمد حسين فاضل تونى، آقا ميرزا احمد آشتيانى و سيد احمد لواسانى استفاده كرد.
در سال 1342 به قم عزيمت نمود و از علامه سيد محمد حسين طباطبائى و برادرش سيد حسن طباطبائى و آقا سيد مهدى قاضى طباطبائى بهره ها برد.
و از همان سال تا كنون در حوزه علميه قم به درس و بحث و تحقيق و پژوهش اشتغال دارد.
اولين اثر ايشان تصحيح و اعراب گذارى و تحشيه نصاب الصبيان است و بطور كلى مى توان نگاشته هاى وى را به پنج دسته: تاليف مستقل، شروح، حواشى و تعليقات، تصحيح آثار ديگران و رسالات تقسيم نمود.
تأليفات
- كلمه عليا در توقيفيت اسماء- خير الاثر در رد جبر و قدر- انسان و قرآن- حول الرؤية- رساله امامت- دروس اتحاد عاقل به معقول- نور على نور در ذكر و ذاكر و مذكور- لقاءالله- گشتى در حركت- تقديم و تعليق رساله- انسان در عرف عرفان- هزار و يك كلمه- قرآن هرگز تحريف نشده- انسان كامل در نهج البلاغه- قرآن و عرفان و برهان از هم جدايى ندارند- الالهيات من كتاب الشفاء- نهج الولاية در شناخت امام زمان( عليه السلام)- صد كلمه در معرفت نفس- نصوص الحكم بر فصوص الحكم- النور المتجلى فى الظهور الظلى- النفس من كتاب الشفاء- مجمو عه مقالات- ديوان اشعار- دروس معرفت نفس( 3 جلد)- الهى نامه- هزار و يك نكته- وحدت از ديدگاه عارف و حكيم- شرح نهج البلاغه به نام [ تكملة منهاج البراعة] به عربى در پنج مجلد- شرح زيج بهادرى به فارسى- شرح فصوص فارابى يك دوره كامل به فارسى- مآخذ و مصادر نهج البلاغه و استدراكات آن- شرح باب توحيد حديقه سنايى- شرح يك دوره مسائل رياضى هيوى زيج بهادرى و تعليقات آن- شرح عربى تحفة الاجله في معرفة القبلة حيدر قلى سردار كابلى- تعليقات بر شرح بر فصوص محى الدين عربى- تعليقات بر قبله ملا مظفر- تعليقات و حواشى بر دوره اصول اقليدس و شرح صدور آن به تحرير خواجه نصرالدين طوسى- تعليقات بر هشت باب معانى شرح مطول تفتازانى- تعليقات دوره منطق منظومه متاله سبزوارى- تعليقات بر اسفار صدر المتالهين بخصوص از اول جواهر و اعراض تا آخر آن به تفصيل- تحشيه تمهيد القواعد صائن الدين معروف به ابن تركه- تعليقه و تحشيه و تصحيح مجسطى بطلميوس و نيز حاشيه بر شروح آن چون شرح نظام الدين نيشابورى و شرح محمد على رياضى- تصحيح كامل يك دوره نهج البلاغه از روى نسخه اى كه به يك واسطه از خط سيد رضى استنساخ گرديده است.- تصحيح و اعراب گذارى جلدين اصول كافى ثقه الاسلام كلينى- تصحيح تفسير خلاصة المنهج مرحوم ملا فتح الله كاشانى- تصحيح كامل يك دوره تمامى حكمت متعاليه معروف به اسفار ملا صدرا از اول تا آخر آن از روى چندين نسخه مخطوط و غير مخطوط محشى و مصحح بر تحشيه و تصحيح مرحوم سيد ابوالحسن جلوه زواره اى و سيد حسن آل طعمه و ديگر حكما- تصحيح و تحشيه بر دوره كامل شرح محقق خواجه نصير الدين طوسى بر اشارات ابو على سينا- تصحيح كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد كه شرح علامه حلى بر تجريد الاعتقاد خواجه نصير طوسى مى باشد- تصحيح و تعليق اكرومانالاوس در مثلثات كروى به تحرير خواجه نصير الدين طوسى- تصحيح و تعليقه شرح عبد العلى بيرجندى بر زيج الغ بيك- تصحيح شرح ملا عبدالعلى بيرجندى بر اسطرلاب خواجه نصير طوسى و تصحيح بيست باب اسطرلاب خواجه نصير و هفتاد باب رساله حاتميه در اسطرلاب شيخ بهائى- تصحيح كليله و دمنه ابو المعالى نصرالله منشى با مقدمه و حواشى و مآخذ و امثال آن و ترجمه دو بابش- تصحيح خزائن نراقى با مقدمه و تعليقات به عربى و فارسى- تصحيح نصاب الصبيان با مقدمه و تحشيه و مزين به تقريظ علامه شعرانى وى رساله هاى متعددى در علوم گوناگون دارند كه عبارتند از:- مفاتيح المخازن كه در واقع تكميل كننده مقدمات دوازده گانه قيصرى بر شرح فصوص ابن عربى است- رساله اى در كسب- رساله اى در اقسام فاعل- رساله فارسى انه الحق رساله اى در ظل( تانژانت)- رساله اى در تكسير دايره و بيان نسبت محيط به قطر دايره( يعنى بحث از پى)- رساله اى در مثل افلاطونى- رساله اى در مراتب و درجات قرآن مجيد- رساله اى در ميل كلى و مسائل متعدد هندسى و نجومى- رساله اى در سير و سلوك- رساله اى در تفسير بسم الله الرحمن الرحيم- سى فصل( دايره هنديه)- قضا و قدر- تعيين سمت قبله مدينه به اعجاز رسول الله( صلى الله عليه واله و سلم)- مطالب رياضى- پيرامون فنون رياضى- مناسك حج- ليلة القدر و فاطمه( عليها السلام)- قطب نما و قبله نما- اختلاف منظر و انكسار نور- لوح و قلم- كل فى فلك يسبحون- مدارج و معارج
