6ـ پرهیز از عمل تنفرانگیز و چندش آور

هر كاری كه به صورت طبیعی موجب تنفر دیگران باشد و نوع مردم از آن احساس چندش و انزجار كنند، بد است و باید از آن اجتناب شود. انسان حق ندارد دیگران را با رفتار و ظاهر خود آزار دهد، كام شان را تلخ گرداند و به اصطلاح حال شان را برهم زند. گویا برای بیان این موضوع دلیلی نیاز نباشد؛ زیرا همه دانشمندان منطق و اصول، گزاره «الظّلم قبیح» را بدیهی و مستغنی از برهان برشمرده اند و بدون تردید، چنین عملی مصداق روشن ستم است.

ما در این ملاك تنها با قضاوت و اظهار نظر دیگران روبه رو نیستیم، بلكه تأثیر مستقیم عمل بر دیگران و تصرف در احوال آنان را در نظر می گیریم. از این جهت، این قاعده با قاعده پیروی از عرف تمایز آشكاری دارد. از مهم ترین اهداف شارع، ایجاد انس و الفت میان مردم و نزدیكی و اجتماع كلام آنها است. و هر عملی كه باعث اشمئزاز و مذمت توده مردم شود، این انس و الفت را مخدوش می سازد و در معرض خطر قرار می دهد.

رفتارهای زیر نمونه های اعمال تنفرانگیز یا آزاردهنده است: انگشت در بینی، گوش یا دهان كردن، عطسه بلند، آروغ زدن، آب دهان انداختن، استفاده از ضمایر و صیغه های مفرد مانند «تو» و «بیا» به جای «شما» و «بفرمایید» در محیطی كه این گونه سخن گفتن حمل بر توهین و جسارت می گردد.

Share