شهریه طلبگی ممكن است كفاف مخارج او را ندهد و لازم باشد طلبه در راه تأمین معاش، خود نیز اقدامی كند. برخی از طلاب در كنار تحصیل به مسافركشی، خرید و فروش، یا فعالیت های جانبی دیگر می پردازند و نیاز مادی خود را از این طرق تأمین می كنند. بی تردید، این اقدام، ادای وظیفه و بسیار ضروری است و حفظ آبروی اجتماعی و عمل به آموزه دینی به شمار می رود. پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله نیز، در ایام جوانی در كاروان تجاری خدیجه علیهاالسلام حضور داشتند. بسیاری از انبیا و اولیا نیز، به كارهای معمولی می پرداختند.
اما بی تردید طلبه در قبال هزینه مادی، معنوی و انسانی فراوان و بودجه سرشاری كه خرج رشد و تربیت او شده مسئول است. نظام روحانیت كه با سهم امام زمان علیه السلام اداره می شود، باید رسالت خود را به خوبی ایفا كند و از نیروی انسانی پرورش یافته و آموزش دیده خود به نفع اهداف حوزه استفاده كند.
بر اساس همین ملاحظه، لازم است طلبه اگر توان تأمین معاش خود را از طریق فعالیت های فرهنگی دینی دارد، این فعالیت ها را بر امور دیگر ترجیح دهد؛ یعنی تلاش كند با یافتن مراكز فرهنگی، دانش و تجربه و نیروی خود را در همان راهی كه برای آن تربیت شده است به كار گیرد و به اصطلاح با یك تیر دو نشان بزند. به همین جهت، شهید مطهری رحمه اللهوقتی با فشارهای اقتصادی و مشكلات معیشتی مواجه شد، تدریس در دانشگاه را بر فعالیت های درآمدزای دیگر مقدم كرد و خدای متعال نیز، در قبال این انجام وظیفه بركت سرشاری به عمر و تلاش او مترتب ساخت.
البته، به یقین اگر طلبه با این كارها نتواند معاش خود را سامان دهد و آبروی خود را حفظ كند، جایز بلكه لازم است كه با فعالیت های جانبی دیگر به تكلیف خود عمل كند و هرگز بار خود را به دوش دیگران نیفكند.
