نیازشناسی و تأمین خواسته بیماران

آیین پرستاری در قرآن و عترت/سیدحسین اسحاقی
پرستاری

آدمی در کنار تأمین نیازهای جسمانی، به نیازهای تفریحی، مذهبی، آموزشی، روانی و عاطفی خود نیز باید پاسخ گو باشد. بیماری که دستورها و آموزه های دینی با روح و جان او آمیخته شده است، با شنیدن صدای دل نشین اذان، در پی برآوردن تکلیف دینی خود برمی آید. کمک به بیمار در این امر، می تواند در بهبودی او بسیار مؤثر باشد. برپایی مراسم مذهبی، مانند نماز و دعا و مناجات، به همان اندازه برای سلامت روحی بیمار مؤثر است که دارو و درمان برای تندرستی او کارساز است. بر این اساس، پرستار باید زمینه اجرای برنامه های عبادی، مانند وضوگرفتن، تیمم ساختن، پهن کردن سجاده، قبله یابی و غیر آن را فراهم کند تا بیمار به اطمینان و آرامش روحی برسد. البته پرستار نیز با این همراهی، از اجر معنوی بی نصیب نمی ماند. امام صادق علیه السلام می فرماید: «هنگامی که پدرم (امام محمدباقر علیه السلام ) بیمار بود، ایشان را در پارچه ای می نهادند و برای وضو ساختن می بردند».
گاهی لازم است بیماران برای مراقبت های ویژه، خود نیز آموزش ببینند. از این رو، پرستاران باید تا آنجا که ممکن است، با بردباری بیمار را با مراقبت های درمانی از خود آشنا سازند و به پرسش های آنان درباره اصطلاحات خاص پزشکی، با سخنانی که برای آنها قابل درک باشد، پاسخ دهند. در سیره عملی پیامبر، دادن چنین آموزش هایی به بیماران دیده می شود؛ چنان که حضرت علی علیه السلام می فرماید:
چشم سلمان و ابوذر ناراحت شد. پس پیامبر به دیدار آن دو آمد. هنگامی که به آنها نظر کرد، به هر یک فرمود: مادام که به چشم درد مبتلا هستی، روی سمت چپ نخواب و تا خداوند بهبودی کامل به تو عطا نکرده است، خرما نخور.
تأمین نیازهای روانی و عاطفی بیمار بسیار مهم است. بیماری که از بستگان و خانواده خود جدا شده است و ایام را به تنهایی در بیمارستان سپری می کند، بیش از همیشه به برقراری روابط عاطفی و انسانی نیاز دارد. حضرت امام خمینی رحمه الله این نیاز را به درستی به پرستاران گوشزد می کند و می فرماید:
اینها (بیماران) احتیاج دارند به محبت، بیش از آنکه احتیاج به دوا دارند. یک مریضی که از خانه اش آمده است در بیمارستان، این مریض خودش را مثل اینکه یک غریب می داند. اگر چنانچه این پرستارها با او با ملایمت، با رفتار انسانی، با محبت، مثل برادر و خواهر با او رفتار کنند، این حس غربت از او منفصل (جدا) می شود و آرامش برایش حاصل می شود و این آرامش روحی، در بهبود او کمک می کند.
پیام متن
پرستاران باید در کنار تأمین نیازهای جسمانی بیماران، نیازهای مذهبی، آموزشی و روانی و عاطفی آنان را برآورده سازند.

Share