عید نوروز از دیدگاه آیات و روایات/بخش دوم

نکوهش بازار

امام باقر(علیه السلام) فرمودند: بدترین جاهای زمین بازارهاست؛ بازار میدان ابلیس است، اول صبح پرچم خود را در آن جا نصب می کند و کرسیش را می گذارد و فرزندانش را همه سو می پراکند. از کسی که پیمانه را کم می دهد تا کسی که ترازو را سبک می گیرد و کسی که در گز کردن دزدی می کند یا کسی که برای فروش کالایش به دروغ متوسل می شود او به فرزندانش می گوید: بر شما باد به(فریفتن) مردی که پدرش مرده در حالی که پدر شما هنوز زنده است. ابلیس با اولین کسی که به بازار می آید وارد می شود و با آخرین نفری که بازار را ترک می کند بر می گردد.(24)
امام علی(علیه السلام) فرموده اند: محفل های بازارها، جایگاه حضور شیطان است.(25)
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرمودند: بازار سرای بی خبری و غفلت است. پس هر که در بازار یک تسبیح گوید خداوند هزار هزار ثواب برایش رقم زند.(26)
منظور ما از اینکه روایت هایی را در ذم و نکوهش بازار بیان نمودیم بدین معنا نیست که ما اصلاً به بازار نرویم، بلکه منظور این است که بفهمیم چه خطرهایی در بازار در انتظار ماست، پس سریع کار خود را انجام دهیم و از بازار خارج شویم ودر این لحظات زیاد به یاد خداوند باشیم و ذکر خداوند را زیاد بگوییم.
اما آیات و روایاتی که در مورد پوشاک لباس بیان شده است:
«یا بَنی آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَیْکُمْ لِباساً یُواری سَوْآتِکُمْ وَ ریشاً وَ لِباسُ التَّقْوی ذلِکَ خَیْرٌ ذلِکَ مِنْ آیاتِ اللَّهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُون»(27)
ای فرزندان آدم! ما برای شما پوشاکی فرو فرستادیم که عورت شما را می پوشاند و نیز جامه های زیبا و نرم و جامه ی تقوا، این برای شما بهتر است این از نشانه های خداست شاید که پند گیرید.
«وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِمَّا خَلَقَ ظِلالاً وَ جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْجِبالِ أَکْناناً وَ جَعَلَ لَکُمْ سَرابیلَ تَقیکُمُ الْحَرَّ وَ سَرابیلَ تَقیکُمْ بَأْسَکُمْ کَذلِکَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْلِمُونَ»(28)
و(نیز) خداوند از آنچه آفریده است سایه ها برای شما قرار داده؛ و از کوه ها پناه گاه هایی و برای شما پیراهن هایی آفریده، که شما را از گرما(و سرما) حفظ می کند؛ و پیراهن هایی که به هنگام جنگ، حافظ شماست؛ این گونه نعمت هایش را به را شما کامل می کند شاید تسلیم فرمان او شوید!

چه لباس هایی بپوشیم؟

روایت داریم که پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند: نیکوترین جامه ای که با آن خدای عزوجل را در گورهایتان و در مساجدتان دیدار می کنید، جامه ی سفید است.(29)
امام صادق(علیه السلام) فرموده اند: کتان از لباس های پیامبران است و گوشت را می رویاند.(30)
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) از دو شهرت نهی فرمود: شهرت در نازکی و ضخامت لباس، نرمی و زبریِ آن و بلندی و کوتاهی آن. بلکه باید حد وسط میان این خصوصیات را رعایت کرد.(31)
امام صادق(علیه السلام) فرموده اند: دارایی ها از آنِ خداست و آن ها را نزد انسان به امانت می سپارد و به انسان ها اجازه داده است که با میانه روی، بخورند و با میانه روی، بپوشند.(32)
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرموده اند: پوشیدن حریر و طلا برای مردان امتم حرام و برای زنانشان حلال گشته است.(33) پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرموده اند: ای اباذر! لباس زبر بپوش و جامه درشت و ضخیم بر تن کن، تا فخر و غرور به وجود تو راه نیابد.(34) پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرموده اند: هر کس لباسی به تن نمود باید پاکیزه بدارد.(35) پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرموده اند: ای عایشه! این دو لباس را بشوی؛ مگر نمی دانی که لباس تسبیح خدا می گوید و هرگاه کثیف بشود از تسبیح باز می ایستد.(36)
پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرموده اند: چهره گشوده و با عمامه به مسجدها در آیید؛ زیرا عمامه ها، تاج های مسلمانان است.(37)

نکات پایانی و خواندنی در مورد خرید لباس عید نوروز

تنوع طلبی و افزون خواهی، دامی برای اسیر شدن انسان هاست. استعمارگران نیز از همین خصیصه ی مردم، برای لباس، مسکن، مرکب، و تجملات استفاده کرده و مردم را به اسارت می کشند.
آن گونه که در لباس مادی، پوشش عیوب، حفاظت از سرما و گرما و زیبایی مطرح است تقوا هم عامل پوشش عیوب است، هم نگهدارنده ی از گناه و هم مایه ی زیبایی معنوی انسان می باشد.
دوخت لباس و نوع و رنگ آن، هر چه به عفت نزدیک تر باشد، بهتر است.
پست شمردن دیگران به خاطر لباس و ظاهری ساده رفتاری فرعونی است.
در قرآن کریم از چند چیز به عنوان «لباس» یاد شده است:
شب: «جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِباساً»(38)
همسر: «هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ»(39)
تقوا: «وَ لِباسُ التَّقْوی ذلِکَ خَیْر»(40)
در حدیث داریم که اگر کسی به واسطه بهتر بودن بند کفشش بر دیگری خود را برتر ببیند، جزو کسانی است که اراده ی علو در زمین دارند.
نوع لباس مردم در جامعه، می تواند معرّف شخصیت، مکتب و هدف آن ها باشد.
چه بسیارند کسانی که در تهیه مسکن، لباس، مرکب، کلام، ازدواج، و نامگذاری فرزند، کاری می کنند که جامعه نمودی داشته باشند و مردم متوجه آنان شوند که به فرموده روایت، این افراد اراده برتری در زمین دارند و از بهشت محرومند.
سرچشمه ی بسیاری از مزاحمت های هوسبازان نسبت به زنان و دختران، نوع لباس خود آن هاست.
پوشیدن لباس ساده، سوار شدن بر الاغ برهنه، شیر دوشیدن، هم نشینی با بردگان، سلام کردن به اطفال، وصله کردن کفش و لباس، پذیرفتن دعوت مردم، جارو کردن منزل، دست دادن به تمام افراد و سبک نشمردن غذا از سیره های رسول خدا(صلی الله علیه وآله) بود.
بحث دیگری که در این ایام(عید نوروز) مطرح است عبارت است از :
خوردن آجیل و شیرینی و از آن طرف پرخوری و به همراه آن مریضی و بیماری. پس چه کنیم که دچار بیماری نشویم و از آن طرف بتوانیم از عید نوروز خود کمال استفاده را بنماییم؟
ابتدا دستورالعمل هایی که امام رضا(علیه السلام) طی نامه ای به مأمون نوشتند را برای فصل بهار بیان می نماییم:
امام رضا(علیه السلام) فرمودند: در این فصل(بهار) تغییرات جوی زیاد است که انسان از جو سرمای زمستان به هوای معتدل بهار منتقل می شود و باید متوجه این تغییرات جوی باشد، به خصوص که در پشت سر بهار فصل تابستان می رسد. 
در این فصل باید غذاهای سنگین که دارای نیروی حرارتی زیاد بودند، گوشت های چربی دار و سایر غذاهای مخصوص زمستان را تبدیل به غذاهای سبک و معتدل و زود هضم نمایید مانند حبوبات، سبزیجات و میوه ها چون در فصل بهار به حکم تغییر در طبیعت همه چیز(خواه حیوانی و خواه نباتی) عوض می شوند؛ لذا بیشتر اطباء توصیه می کنند که انسان ها قبلاً با خوردن مسهل، دستگاه جهاز هاضمه خود به خصوص مجاری صفرا را پاک و تمیز کند و برای این کار مسهل های جوشانده نباتات بخورند، صبح ها استحمام کنند و به شادی و طرب مشغول شوند و در جاهای خلوت و آرام بنشینید تا با این کارها بدن خود را آماده حرارت تابستان بکنند و هم برای مقابله با پاییز و زمستان مهیا شوند.
در ماه دوم بهار گوشت و چربی کم بخورند، بیشتر از غذاهای سرد مزاج استفاده کنند و از همه نوع وسایل تولید برودت برای از بین بردن تاثیر حرارت استفاده کنند و آب زیاد بخورند تا جبران آن آب هایی باشد که به شکل عرق از بدن بیرون می آید. در این ماه باید غذاهای لطیف مانند گوشت سفید نیم پخته خورد و نباید پیاز، ریحان، پونه و ترشی خورد.
ماه دوم بهار که نیسان است سی روز است.(25 فروردین تا 23 اردیبهشت).
در این موقع باید غذاهای کباب شده و گوشت شکار خورد، جماع خوبست، در حام بدن را روغن مالی کردن خوبسن، همچنین بو کردن گل ها و ریاحین خوبست.
ماه سوم بهار(از 24 اردیبهشت تا 23 خرداد) :
از خوردن غذاهای شور و گوشت های سنگین مانند گوشت گاو و شیر خودداری کنید.
در این موقع از ماه استحمام در اول روز خوبست ولی نباید قبل از خوردن غذا ورزش کرد.

پی نوشت:
(24) - البحار/ 84/11/87 به نقل از میزان الحکمه/ ج 6/ ح 9042/ ص 2632.
(25) - غررالحکم/ ج 1/ ح 4272/2/ ص 548.
(26) - کنزالعمال/ ص 9330.
(27) - اعراف/ 26.
(28) - نحل/ 81.
(29) - الترغیب و الترهیب/ 3/88/3، میزان الحکمه / ج 11/ ح 18062/ ص 5285.
(30) -کافی/ ج 6/ 449/1.
(31) - کنزالعمال/ 41172.
(32) - البحار/ ج 79/ ص 312.
(33) - کنزالعمال/ 41210.
(34) - امالی طوسی/ 539/ 1162، میزان الحکمه/ ج 11.
(35) - الکافی/ 6/441/3؛ بهشت اخلاق/ج 2 /ص 723.
(36) - کنزالعمال/ 26009؛ بهشت اخلاق/ ج 2/ ص 723.
(37) - کنزالعمال/ 41143؛ میزان الحکمه/ ج 11/ ح 18098/ ص 5293.
(38) - فرقان/ 47.
(39) - بقره/ 187.
(40) - اعراف/ 26.