معرفی قلعه آوارسین کلیبر + تصاویری از طبیعت آن

در میان کوه های سر به فلک کشیده شمال شرقی شهرستان کلیبر، قلعه آوارسین منسوب به دوره ساسانی تا قرن سوم هجری قمری در ۵/۲۲ کیلومتری سمت جنوب خداآفرین و ۱۱ کیلومتری جاده اهر ـ کلیبر در نزدیکی روستای آوارسین واقع شده است. قلعه آوارسین از شمال به اراضی روستای صقین و از غرب به روستای آوارسین و از بقیه جهات به ارتفاعات محدود است و در ارتفاع هزار و ۵۵۶ متر از سطح دریا واقع شده است و وضعیت مالکیت آن دولتی است.

قلعه آوارسین را متعلق به دوره ساسانیان می دانند و عده ای از باستان شناسان عقیده دارند که آثار به دست آمده در این قلعه متعلق به دوره اشکانی، اوایل دوره ساسانی و دوره اسلامی است که نشان می دهد این قلعه در تمام این دوره ها مورد استفاده بوده است. حمدالله مستوفی بنای قلعه آوارسین را به بکر بن عبدالله از اصحاب حضرت رسول نسبت می دهد که به امر عمر خلیفه دوم در سال ۲۲ هجری به آذربایجان لشگر کشید. به عبارتی آثار به دست آمده نشان می دهد که این قلعه در دوره اشکانی یا اوایل دوره ساسانی ساخته شده و در دوره اسلامی نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

این قلعه دارای ۵ برج مدور برای نگهبانی است و بلندترین برج آن به ارتفاع بیش از ۸۰۰ متر از ته دره، در جبهه غربی هنوز پابرجاست. این قلعه احتمالاَ از استحکامات دفاعی بابک خرمدین در منطقه قره داغ آذربایجان بوده است.

این قلعه در دوران آبادانی ۳۰۰ متر طول و ۱۰۰ متر عرض داشته و در قسمت های شمال و جنوب قلعه آثاری از بقایای معماری به چشم می خورد و نیز در قسمت شمال قلعه برج دیده بانی وجود دارد و ورودی قلعه نیز از این سمت می باشد و دلیل آن وجود پلکان هایی است که قسمتی از آن باقی مانده است و این پلکان ها روی صخره های طبیعی کنده شده اند. در قسمت جنوبی قلعه دو آب انبار مجزا در کنار هم که یکی به صورت مسقف و دیگری روباز است وجود دارد. قلعه آوارسین به لحاظ تاسیسات معماری بر جای مانده شامل برج ها و دیوارها و آب انبار حائز اهمیت است.

سفال های هزاره اول قبل از میلاد درصد کمتری از سطح قلعه را به خود اختصاص داده و آثار مربوط به این دوره بیشتر تاسیسات معماری را شامل می شود و سفال های اسلامی عمدتاً به صورت چرخ ساز با خمیره نخودی و قرمز و تمپر مواد کانی ساخته شده اند.

این قلعه به شماره ۲۲۵۲۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و در گذشته کاربری دفاعی داشته و فعلا متروکه می باشد.

راه دسترسی قلعه آوارسین:

دسترسی به قلعه آوارسین از طریق یک جاده خاکی در مسیر کلیبر- خدآفرین امکانپذیر است که نرسیده به روستای آبش احمد از جاده کوهستانی کلیبر- خدآفرین منشعب می شود. البته یادتان باشد که در زمان بارش برف و باران، این جاده خاکی برای هیچ نوع ماشینی، حتی مینی بوس هم قابل استفاده نیست و مجبورید با پای پیاده آن را طی کنید. از اینجا به بعد، مسیر صعود به قلعه از داخل جنگل می گذرد و نه تنها سخت نیست، بلکه زیباترین و روح بخش ترین قسمت سفرتان هم خواهد بود. به طور کلی قلعه آوارسین که این روزها در چند دیوار کهنه خلاصه می شود، گزینه خوبی برای سفری یک روزه به شمار می رود. با این حال حواستان باشد که برنامه این سفر یک روزه را طوری بچینید که گرفتار بارندگی و گل و لای جاده نشوید.

توجه: به دلیل عدم اطمینان از مختصات جغرافیایی روستای آوارسین در نقشه ستون کناری پین شده است اما مشخصاتی که از این قلعه آمده که ما از آن اطمینان نداریم به شرح زیر است:
38°59'20"N
47°4'17"E

منبع: مکان بین/ تصاویر اختصاصی از حبیب پورفرض اله