مهریه ی فاطمه

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله و سلم که خود اسوه ی حسنه ی امت است برای آنکه عملا به مردم بفهماند که مهرهای سنگین صلاح ملت نیست دختر عزیزش را با مهریه ای بسیار مختصر به عقد علی بن ابیطالب علیه السلام درآورد. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پس از کسب اجازه از فرزندش فاطمه علیهاالسلام به نزد علی علیه السلام آمد و با لبی خندان فرمود:

«یا ابالحسن فهل معک شیی ازوجک به؟» یا ابالحسن آیا برای عروسی چیزی داری؟ پاسخ داد: پدرم و مادرم فدایت شما از وضع من کاملا اطلاع دارید. تمام ثروت من عبارت است از یک شمشیر، یک زره و یک شتر. فرمود: تو مرد جنگ و جهادی و بدون شمشیر نمی توانی در راه خدا جهاد کنی، شمشیر از لوازم و احتیاجات تو است. شتر نیز از ضروریات زندگی تو محسوب می شود. باید به وسیله ی آن آبکشی کنی و وضع اقتصادی خودت و خانواده ات را تامین کنی و برای اهل و عیالت کسب روزی نمائی، و در مسافرت بارت را بر آن حمل نمائی، تنها چیزی که می توانی از آن صرف نظر کنی همان زره است منهم به تو سختگیری نمی کنم و بهمان زره اکتفا می نمایم. یا علی اکنون که کار بدینجا رسید می خواهی بشارتی به تو بدهم و رازی را برایت آشکار سازم؟

عرض کرد: آری یا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم پدر و مادرم فدایت، شما همیشه نیک خوی و خوشزبان بوده اید. فرمود:

پیش از آنکه به نزد من بیایی جبرئیل نازل شد و گفت یا محمد: خدا ترا از بین مخلوقاتش برگزیده و به رسالت انتخاب کرد. علی علیه السلام را برگزید و برادر و وزیر تو قرار داد. باید دخترت فاطمه را به عقد علی علیه السلام درآوری، زیرا که ازدواج آنان در عالم بالا و در حضور فرشتگان برگزار شده است.

«و تبشرها بغلامین زکیین، نجیبین، طاهرین، طیبین، خیرین، فاضلین فی الدنیا والآخره، یا ابالحسن فوالله ما عرج الملک من عندی حتی دققت الباب»(1).

خداوند دو فرزند پاک، نجیب، طاهر، طیب، خوب و فاضل در دنیا و آخرت به آنان عطا خواهد فرمود. یا اباالحسن هنوز جبرئیل بالا نرفته بود که تو درب منزل ما را به صدا درآوردی!

در اینکه زره حضرت علی علیه السلام چه مقدار ارزش داشت و آنرا به چه مبلغی فروختند اختلاف است و در حدیثی که کلینی نقل می کند علی علیه السلام بدستور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم آنرا فروخت و از پول آن سه قلم جنس تهیه کرد:

1- یک دست لباس کتان

2- یک زره

3- یک پوست گوسفند بود که شبها روی آن می خوابیدند(1).

ابن شهر آشوب پس از نقل چندین روایت درباره ی مقدار مهریه حضرت فاطمه علیهاالسلام روایتی را نفل می کند که:

«انه کان خمسماه درهم» «و هو اصح»(2) مهریه آن حضرت پانصد درهم بوده و می گوید این قول اصح از اقوال دیگر است.

شخصی به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم عرض کرد ما مهریه ی فاطمه را در زمین دانستیم چه اندازه است، اما مهریه ی او در آسمان چقدر بوده؟

حضرت فرمود: «سل عما یعینک ودع ما لا یعینک» از آنچه به کارت می آید بپرس و آنچه را به کارت نیاید واگذار. آن شخص پافشاری کرد، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:

کان مهدها فی السماء خمس الارض فمن مشی علیها مبغضا لها و لولدها مشی علیها حراما الی ان تقوم الساعه»(3).

مهریه فاطمه علیهاالسلام در آسمان «خُمس زمین» یعنی یک پنجم زمین تعیین شده، راه رفتن و تصرف سهم فاطمه علیهاالسلام بر مبغضین و دشمنان آن حضرت و فرزندانش تا روز قیامت حرام است.

روایت جالبی از طریق اهل سنت در این باره نقل شده که فاطمه علیهاالسلام از پدرش رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خواست تا مهریه ی او را شفاعت گنهکاران امت آن حضرت در روز قیامت قرار دهد و این درخواست مورد قبول قرار گرفت!

«فنزل جبرئیل علیه السلام و معه بطاقه من حریر مکتوت فیها:

«جعل الله مهر فاطمه الزهراء شفاعه المذنبین من امه ابیها»(1).

جبرئیل نازل شد و ورقه ای از حریر آورد و این مهریه در آن نوشته شده بود و بدنبال آن آمده که چون هنگام مرگ زهرا علیهاالسلام رسید وصیت کرد آن ورقه را در کفنش روی سینه ی او بگذارند و فرموده چون روز قیامت محشور شوم این ورقه را بدست گرفته و از گنهکاران امت پدرم شفاعت کنم.