علیرضا عضدالمُلک، برادرزاده مهد علیا مادر ناصرالدین شاه قاجار، در حدود سال 1200 هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. وی پس از فراگیری تحصیلات مقدماتی وارد دربار محمدشاه قاجار گردید و پس از چند سال در زمان ناصرالدین شاه که پسر عمه اش بود، به وزارت عدلیه منصوب شد. وی در وقایع تحریم تنباکو رابط بین شاه و عده ای از علما بود و تدریجاً جزو امنای دولت و رجال درجه اول محسوب می شد تا این که ایلخانی (بزرگ خاندان) قاجار گردید. عضدالملک، سالیانی در زمان سلطنت مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه، گوشه عزلت گزیده بود و غالباً در منازعات مملکتی به عنوان ریش سفید مداخله می کرد. او پس از خلع محمدعلی شاه، چون احمدمیرزا سن قانونی نداشت، از طرف فاتحان تهران به عنوان نیابت سلطنت انتخاب شد و تا پایان عمر به مدت چهارده ماه در این مقام بود. او با تندروی های مشروطه خواهان که در روزهای نخستینِ فتح تهران انجام می گرفت موافقت نداشت و اعدام شیخ فضل الله نوری را به شدت مورد انتقاد قرار داد. از این رو سپهدار اعظم، صدراعظم مشروطه را معزول نمود و مستوفی الممالک را به آن سمت منصوب کرد. هر چند وی را مردی زاهد و پاک طینت گفته اند ولی علی رغم اندوختن ثروت فوق العاده، در نهایت خسّت و امساک زندگی می کرد و اهل بخشش نبود. علیرضا عضدالملک سرانجام در نیمه شهریور 1289 هجری شمسی برابر 17 رمضان 1328 هجری قمری در حدود نود سالگی درگذشت و در مقبره ناصرالدین شاه در حرم عبدالعظیم مدفون شد.
