در هیچ یک از آیات قرآن مجید، آیه ای که مستقیماً با مسأله تنظیم خانواده ارتباط داشته باشد، وجود ندارد و یا آیه ای که به طور قطع جلوگیری از حاملگی را منع کرده باشد، دیده نمی شود؛ ولی حکم اجرای مفاد برخی آیات که برای موضوع دیگری نازل شده اند و اجرای مفاد آنها قهراً به نوعی تنظیم خانواده منجر می شود.
خداوند در قرآن می فرماید والذین یقولون ربنا هب لنا من ازواجنا و ذریاتنا قره اعین و اجعلنا للمتقین إماما؛ «پروردگارا ما را از همسران و فرزندانمان آرامش دیدگان عطا کن» (فرقان، 74).
بندگان رحمان در دعای خود درخواست کنند که همسران و ذریه هایشان قره عینی ایشان باشد تا موفق به طاعت خدا و اجتناب از معصیت او شوند. در نتیجه از عمل صالح آنان چشم ایشان روشن گردد. این دعا می رساند که بندگان رحمان اهل حقند و پیروی هوای نفس نمی کنند زیرا هر همسر و هر ذریه ای را دوست نمی دارند بلکه همسر و ذریه ای را دوست دارند که بنده خدا باشند و ما را برای متقين امام قرارده»[1].
در یک نگرش کلی به روایات می توان گفت هیچ دلیلی بر حرمت تنظیم خانواده نداریم و اگر مطلوب بودن زیاد اولاد داشتن و تکثیر نسل هم ثابت شود این دلیل بر حرمت پیشگیری از بارداری نمی شود و بر فرض که ادله زیاد بچه داشتن را ثابت کند، اما همین اندازه دلالت داشتن به معنی الزام و وجوب نیست تا با جایز بودن تنظیم خانواده ناسازگاری داشته باشد.
مرحوم علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار بابی را تحت عنوان «باب فضل توسعة العیال و مدح قلة العیال» گشوده است. روایات این باب را در دو بخش جمع کرده است؛ بخشی مربوط به اهمیت وسعت دادن خانواده و بخشی فضیلت کم داشتن عیال و فرزند و بخش دوم روایاتی درباره تشویق به کم بچه داشتن اشاره می کند[2].
دین اسلام، بلکه تمامی ادیان آسمانی پیروان خود را به افزایش جمعیت با ایمان و شایسته به اندازه ای که در توان آنان باشد، فرا می خواند لیکن برنامه ریزی، نظم، تدبیر، تعادل را جزء اصول زندگی انسان می شمارد در این باره روایات بسیاری از شیعه و سنی ذکر گردیده است.
ادامه دارد...
مطالب تکمیلی:
تنظيم خانواده (بخش اول)
تنظيم خانواده/ 2. نگاهي به منابع ديني درباره زاد و ولد
تنظيم خانواده / 4. ارزیابی روایات تکثیر و کنترل
تنظيم خانواده / 5. روایات و حکم «عزل»
تنظيم خانواده / 5. روایات و حکم «عزل»
تنظیم خانواده/ 7. عقیم سازی زن یا مرد
تنظیم خانواده/ 8. آیا پیشگیری از باردارشدن زن از نظر موازین اسلامی جایز است؟
تنظیم خانواده/ 9. اقدام به از بین بردن نطفه
تنظیم خانواده/ 10. مراحل جنین از نظر قرآن
تنظیم خانواده/ 11. دیه جنین از دیدگاه های مختلف
تنظیم خانواده/ 12. بررسی نظرات موافقان و مخالفان تنظیم خانواده
--------------------------------------------
پی نوشت:
[1]. طباطبایی، بی تا، ج15، ص354-355.
[2]. مجلسی،1398ه، ج101، ص69.
