انسانیت، یك حقیقت وجودى است
باز نكتهاى را كه قبلًا متذكر شدهام به یادتان مىآورم تا بتوانم بحث را ادامه دهم. سؤال من این است كه از نظر شما انسانیت چیست؟ آیا ظاهر جسمانى شما انسانیت شماست؟ یا انسانیت حقیقتى است كه به اصطلاح فلاسفه «مَقُولِ به تشكیك» است؟ یعنى وجودى است كه شدّت و ضعف دارد، مثل نور كه شدّت و ضعف دارد. در جاى خود ثابت شده است، چیزى كه شدّت و ضعفبردار است، حقیقت دارد، ولى چیزى كه شدّت و ضعفبردار نیست، مثل آجر و دیوار كه داراى شدّت و ضعف نیستند، اعتبارى است و حقیقتى ندارد. فیلسوفان مىگویند: هر چیزى كه تشكیكبردار است، از سنخ وجود است و هر چیزى كه تشكیكبردار نیست، از سنخ ماهیت است. ماهیت هم كه امر عدمى است. به عنوان مثال؛ علم یك حقیقت وجودى است، به همین جهت تشكیكبردار است، یعنى شدّت و ضعفبردار است و لذا مىتوان گفت این شخصْ عالمتر از آن شخص است و هر چیزى كه تشكیكبردار است، یك مقام مطلق و یا شدّیت محض دارد، مثل «علم» كه یك مطلق دارد كه همان علم خداوند است، ولى نمىتوان گفت این دیوار، دیوارتر از آن دیوار است، چون از سنخ وجود نیست. انسانیت نیز یك حقیقت وجودى است و لذا شدّت و ضعف پیدا مىكند، یعنى مىتوان گفت انسانیت این شخص بیشتر از
مبانى معرفتى مهدویت، ص: 133
دیگرى است. كاملترین مرتبه انسانیت را انسان كامل یا كلُالانسان یا كون جامع و در زبان دین، امامزمان (عجل الله تعالی فرجه الشريف) مىگویند.
