آفلاتوکسین چیست؟

آفلاتوکسین چیست؟

آفلاتوکسین ها نوعی سموم قارچی هستند که از گونه های قارچ آسپرژیلوس منشأ می گیرند. این قارچ ها معمولاً ذرت، بادام زمینی و پسته را به راحتی آلوده می کنند. علاوه بر این، آفلاتوکسین ها می توانند باعث بروز بیماری های کبدی در حیوانات شوند.

گروهی از سموم که عمدتا از آفلاتوکسین B۱، آفلاتوکسین B۲، آفلاتوکسین G۱، آفلاتوکسین G۲ و آفلاتوکسین M۱ تشکیل شده اند، بخاطر خواص فلورسنت طبیعی خود مشهور هستند.

تولید و پیدایش آفلاتوکسین

مهم ترین قارچی که آفـلاتوکسین را تولید می کند آﺳﭙﺮژﻳﻠﻮس ﻓﻼووس نام دارد. با این حال، قارچ آسپرژیلوس پارازیتیکوس و چند گونه دیگر از آﺳﭙﺮژﻳﻠﻮس نیز می توانند این سموم را تولید کنند. قارچ آسپرژیلوس پارازیتیکوس به ویژه در بادام زمینی ایجاد می شود. تمام گونه های آﺳﭙﺮژﻳﻠﻮس قادر به تولید آفلاتوکسین نیستند.

زمانی که غلاتی مانند ذرت در حال رشد هستند و محیط پیرامون آنها گرم باشد (روز> ۳۲ درجه سانتیگراد؛ شب> ۲۴ درجه سانتیگراد)، به ویژه در شرایط خشکسالی، این غلات بیشتر در معرض تشکیل آفـلاتوکسین قرار می گیرند. ارگانیسم هایی که در هاگ ها باقی می مانند، از طریق باد یا حشرات به محصولات در حال رشد منتقل می شوند. هر گونه شرایطی که باعث ایجاد اختلال در قشر و پوست بذر شود، این امکان را به ارگانیسم ها می دهد که وارد هسته محصول شوند. حشراتی مانند سوسک شیره خوار، ارگانیسم ها را به خوشه های در حال رشد انتقال می دهند، به ویژه خوشه هایی که توسط کرم ذرت و آفت ذرت خوره آسیب دیده اند. ذرت، پنبه دانه، بادام زمینی و آجیل درختی از محصولاتی هستند که تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرند.

اگر هسته های آسیب دیده تحت لامپ سیاه یا بلک لایت (موج بلند، ۳۶۵ نانومتر) قرار بگیرند، ممکن است به رنگ سبز مایل به زرد روشن فلورسان شوند. این فلورسنس به علت مشتق اسید کوجیک است که توسط ارگانیسمی ایجاد می شود که آفـلاتوکسین را تولید می کند و از این رو این حالت تنها یک نشانه فرضی برای وجود آفـلاتوکسین است و از آن نمی توان بعنوان یک آزمایش مثبت برای حضور آفـلاتوکسین استفاده کرد. هسته های ذرت ممکن است حاوی ۴۰۰۰۰۰ واحد در میلیون (μg / kg) آفـلاتوکسین باشند، بنابراین، نوع نمونه برداری برای تجزیه و تحلیل میزان آلودگی بسیار مهم است.

غلاتی که تحت رطوبت بالا (> ۱۴ ٪) و در دمای گرم (> ۲۰ درجه سانتیگراد) ذخیره شده یا بطور نامناسب خشک شوند، بطور بالقوه می توانند آلوده شوند. رشد اولیه قارچ ها در غلات می تواند باعث ایجاد رطوبت کافی برای تشکیل مایکوتوکسین شود.

سمیت آفلاتوکسین

آفـلاتوکسین ها می توانند باعث بروز بیماری های کبدی در حیوانات شوند. آفـلاتوکسین ها همچنین سرطان زا هستند که آفلاتوکسین B۱ قوی ترین نوع آنها است. بروز این شرایط به نژاد، گونه، سن، مقدار و وضعیت تغذیه بستگی دارد. آفـلاتوکسین هایی که باعث کاهش تولید (شیر، تخم مرغ و غیره) می شوند، ممکن است سرکوب کننده ایمنی، سرطان زا و موتاژنیک (جهش زا) باشند. آفلاتوکسین B۱ نوعی سرطان زای انسانی است و ممکن است نقشی در سبب شناسی سرطان کبد انسان داشته باشد. ترکیبات آمونیاکی و برخی جاذب های سطحی می توانند اثرات آفـلاتوکسین را کاهش داده و یا از بین ببرند، اما این مواد تنها برای خوراک دام و در برخی از کشورها استفاده می شود.

برگرفته از: romerlabs.com به نقل از ستاره