استقامت، مقدمه پیروزی
رزمندگان اسلام در حماسه دفاع مقدس، مقاومت و ایستادگیِ کم نظیری از خود نشان دادند. هر گاه تهاجم دشمن سنگین تر و گسترده تر می شد، صبر و استقامت رزمندگان نیز کارسازتر و ضروری تر می نمود. رزمندگان، هر گاه احساس می کردند گاهِ مقاومت و ایستادگی در مقابل دشمن است، دریغ نمی ورزیدند و همین استقامت آنان، دشمن را به شکست و عقب نشینی وامی داشت. سرما یا گرمای طاقت فرسا، تشنگی، گرسنگی و نبود ضروری ترین و ابتدایی ترین امکانات، آنان را از پای نمی انداخت و بلکه صبورتر و مقاوم تر می ساخت. درست مصداق همین آیه که: «پس اگر از [میان[ شما یکصد تن شکیبا باشند، بر دویست تن پیروز گردند و... و خدا با شکیبایان است».
عزّت و کرامت رزمندگان
از ارزش های مهم اخلاقی و به تعبیر استاد شهید مطهری، مهد اخلاق اسلامی، عزت و کرامت نفس است. سّر این اهمیّت در این است که احساس عزّت، سربلندی، کرامت نفس و بزرگواری روح، آدمی را به فضیلت ها سوق می دهد و از پستی ها و رذالت ها برکنار می دارد. قرآن کریم، عزّت و سربلندی را، تنها از آنِ خداوند متعال، پیامبر اکرم و مؤمنان می داند. رزمندگان ما با اقتدا به سرور و سالار شهیدان و آزادگان، حضرت ابا عبداللّه الحسین علیه السلام و سایر پیشوایان معصوم و با رهنمودهای انسان ساز حضرت امام رحمه الله ، چه در میدان نبرد، چه در حمله ها و حتی در رفتار با اسیران، عزّت و کرامت نفس یک مسلمان را به دنیا نمایاندند. آنان نمونه درخشان عزّت و کرامت بسیجی، رزمنده و مسلمان بودند.
برادری و همدلی
رزمندگان، به پیروی از قرآن کریم که مؤمنان را برادر می خواند، در برابر دشمن، با صلابت و پایداری و شدّت برخورد کرده و با یکدیگر، در کمالِ صفا و صمیمیت، مهربانی و همدلی رفتار می کردند. برخورد متواضعانه و برادرانه فرماندهان با نیروهای خود، عشق و محبتِ فراوانی به وجود می آورد. رفتار صادقانه و همراه با مهر و محبت رزمندگان با یکدیگر، جبهه های جنگ را به کانونِ بزرگِ محبت و صفا و برادری تبدیل کرده بود که گرمی آن، روز به روز اعضای جدیدی را به خود جلب می کرد و سختی های سنگرها را به سایه مهر و محّبت و آسودگی بدل می ساخت. این برادری ـ که از زیباترین صحنه های جنگ و جبهه بود ـ روح تعاون و همکاری را در آنان می دمید و برای برداشتن باری از دوش جنگ و گامی به سوی پیروزی و یاری همسنگران و فرماندهان وامی داشت.
ایثار و فداکاری
دفاع مقدس، گستره ای را برای آفریدن عالی ترین صحنه های با شکوه از خود گذشتگی و ایثار فرا روی رزمندگان اسلام قرار داد. هر چند زندگی راحت را رها کردن و خود را در کانون خطرِ از دست دادن جان قرار دادن و سختی های دفاع را به جان خریدن، کافی است تا همه رزمندگان را ایثارگر و فداکار بنامیم، امّا برخی از این هم فراتر رفته، در خطرپذیری جلودار، در سختی ها و تنگناهای نبرد بر دیگران پیشتاز، و در محرومیت ها پیشگام بودند. به هنگام کاستی و کمبود امکانات، به راحتی از حق خود می گذشتند و امکانات خود را به دیگری می بخشیدند. در هنگام عملیات و مجروحیت ها، مجروحی خود را از رسیدگی و مداوا محروم می کرد تا به دیگری رسیدگی شود و چه بسیار دیده شد که مجروحی به شهادت رسید تا دیگری شهید نشود و نجات بیابد. آنان به راستی مردانِ مردِ میدان نبرد بودند.
میدان پرواز
بلند باد نام مردان دلاوری که در طول سال های حماسه و خون، بی هیچ توقع و منتّی، عاشقانه و عارفانه راهی میدان های نبرد شدند و مردانه ایستادند و دلیرانه مبارزه کردند و هم چون پرندگان سبکبال، بال گشودند و از بام سنگرها تا قصرهای بهشتی و رضوان الاهی سفر کردند. آنان که در هفته دفاع مقدّس یاد و نام و خاطره شان، هزاران درس زندگی و بندگی با خود به همراه دارد. یادشان همیشه سبز و ماندگار.
دفاع مقدس، صحنه هنرمندی ها
جنگ هم ویرانگر است و هم سازنده، و همین امر، عواطف گوناگون را درباره آن برمی انگیزد. در سال های پس از هشت سال حماسه دفاع مقدّس، بین جنگ و هنر و رزمنده و هنرمند، صفاتی مشترک پدیدار شد که رزمندگانِ هنرمند آفرید و هنرمندانِ رزمنده را به عرصه حفظ ارزش ها و آثار دفاع مقدّس مشتاق کرد. آنان که باید صحنه های نبرد را در عرصه های هنری خلق کنند و آثاری بیافرینند که ارزش های دفاع مقدّس را هر روز زنده تر و پویاتر و سازنده بسازد و از فراموشی برهاند. اینک ملّت هنرمند ایران، از میان سنگرها، جبهه ها و نخلستان های سوخته و خاکریزها، بناهای نو، زنده و جاودان می سازد تا دفاع مقدّس، با تمام جزئیاتش تا همیشه در تاریخ ایران و برای نسل های آینده ماندگار بماند.
نقش زنان در سال های حماسه
نقش زنان در سال های دفاع مقدس، ستودنی است؛ زنانی که در طول هشت سال حماسه دفاع مقّدس، هم چون مردان و دوش به دوش آنان، صحنه های عشق و دلدادگی آفریدند؛ شیر زنانی که در جبهه های جنگ و یا در هنگام هجوم دشمن به شهرها، قهرمانانه ایستادند و چون مردان جنگیدند و تن به ذلّت ندادند؛ مادرانی که در دامن خود رزمنده پرورش دادند و به میدان نبرد فرستادند؛ زنانی که در اوج اسارت، آزاده بودند و چون زینب کبری علیهاالسلام صبور و مقاوم دشمن را به زانو درآوردند؛ زنانی که در پشت جبهه ها هم چون خدیجه کبری علیهاالسلام برای حمایت و پشتیبانی مالی رزمندگان اسلام، با تمام مال و توان خود به میدان آمدند، و خلاصه آنان که همگام و همراه با مردان و فرزندان خود، با تمام توان، حتی پختن نان و دوختن لباس رزمنده ها و تهیه مواد غذایی، گرمی بخش خطوط مقدم جبهه بودند؛ سربازان گمنامی که در پرده گمنامی باقی ماندند.
مظلومیت در سال های حماسه
دفاع مقدس به جهانیان ثابت کرد که ملّت ایران، ملّتی مظلوم و ستمدیده و رنج کشیده است. تاریخْ کدام ملت را سراغ دارد که این گونه در مقابل امواج خصومت ها مظلوم مانده باشد و در عین مظلومیت، با کمال قدرت پایداری کند و خود را از معرکه مشکلات و سختی ها برهاند. ملّت ایران نه تجاوز کرد و نه در جواب تجاوز دشمن، حقوق ملّت عراق را پایمال نمود. ملّت ایران مظلومانه و با کم ترین تجهیزات دفاعی، از کیان و نظام اسلامی خود در مقابل تجاوز نابرابر دشمن دفاع کرد و هفته دفاع مقّدس، یادآور مظلومیت ها و معصومیت های ملّت ایران است.
امام خمینی رحمه الله و دفاع مقدس
اسلام، دین صلح و دوستی
در اندیشه اسلامی جنگ اصالت ندارد و دعوت به صلح و آرامش، هویت اصلی دین است. البته اگر کسی یا دولتی اقدام به تجاوز کند، وظیفه همه مسلمانان این است که برای دفع تجاوز قیام کنند. حضرت امام رحمه الله بر این اساس می فرماید: «ما به طبع اسلام، با جنگ همیشه مخالفیم و میل داریم که بین همه کشورها آرامش و صلح باشد؛ لکن اگر جنگ را بر ما تحمیل کنند، تمام ملتمان جنگجو است».
ایران، سرزمین دلیران
در اندیشه دفاعی امام راحل رحمه الله اشغالِ حتی یک وجب از خاک میهن اسلامی، غیر قابل تحمّل است. از این رو، ایشان در بیان انتظارشان از نیروهای مسلح و مدافعان سلحشور فرمودند: «امروز، روزی است که ملت ما باید دست در دست سپاه و ارتشِ نجیب و دلیر گذاشته و به دشمنان بفهمانند که بر فرض محال اگر وارد شهری شدند، تازه با مردمی سلحشور و جنگجو مواجه خواهند شد که وجب به وجب شهرشان دفاع می نمایند».
جنگ تمام نشده است...
ملتی که اهداف بلند و مقدس دارد، باید همواره آمادگی رزمی و دفاع نظامی را در برابر تهدید دشمنان داخلی و خارجی حفظ کند. امام خمینی رحمه الله در این باره می فرماید: «من مجددا به همه ملت بزرگوار ایران و مسؤولین عرض می کنم، چه در جنگ و چه در صلح، بزرگ ترین ساده اندیشی این است که تصور کنیم جهان خواران، خصوصا آمریکا و شوروی، از ما و اسلام عزیز دست برداشته اند. لحظه ای نباید از کید دشمنان غافل بمانیم».
آمادگی همیشگی
از مصادیق روشن رهنمودهای قرآن کریم، تقویت بنیه دفاعی کشور است و امام خمینی رحمه الله در لزوم توجه کامل به آن می فرمود: «مطمئنا غفلت از تقویت بنیه دفاعی کشور، طمع تهاجم و تجاوز بیگانگان و نهایتا تحمیل جنگ ها و توطئه ها را به دنبال می آورد».
ایشان در جای دیگر فرمودند: «من به عنوان فرمانده کل قوا، به مسؤولین و تصمیم گیرندگان نیز دستور می دهم که در هیچ شرایطی، از تقویت نیروهای مسلح و بالا بردن آموزش های عقیدتی ونظامی و توسعه تخصص های لازم و خصوصا حرکت به طرف خودکفایی نظامی غفلت نکنند و این کشور را برای دفاع از ارزش های اسلام ناب و محرومین و مستضعفین جهان، در آمادگی کامل نگه دارند و مبادا توجه به برنامه دیگر، موجب غفلت از این امر حیاتی گردد».
دفاع مقدس در سخنان مقام معظّم رهبری
وجوب دفاع
مقام معظم رهبری، درباره لزوم دفاع در برابر بیگانگان می فرماید: «دفاعْ یک وظیفه عقلی، اسلامی و انسانی است و ما نباید از کیدِ دشمنان به کمین نشسته خود غفلت کنیم». ایشان هم چنین فرمودند: «دفاع، جزئی از هویت یک ملّت زنده است. هر ملّتی که نتواند از خود دفاع کند، زنده نیست. هر ملّتی هم که به فکر دفاع از خود نباشد و خود را آماده نکند، در واقع زنده نیست».
لزوم آمادگی
ملّتی که بخواهد همیشه پیروز و سربلند زندگی کند، نباید از فریب دشمنان غافل باشد و باید همیشه خود را در بهترین وضعیت دفاعی و آمادگی کامل نگه دارد. مقام معظم رهبری در این باره می فرماید: «پیروزی یک ملت، در سایه قدرت، توانایی لازم و مقاومت به دست می آید. آن ملتی در خور احترام است که نیروهای مسلح آن بتوانند به هنگام خطر، از تمامیت کشور و ملّت دفاع کند و بر همین اساس بود که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، پیروزی و افتخار را نصیب ملّت بزرگ خود کردند».
ما قدرتمند خواهیم ماند
مقام معظم رهبری، حضرت آیت اللّه خامنه ای، در مورد لزوم هوشیاری مردم در برابر دشمنی های استکبار جهانی، و نیز قدرتمندی ایران انقلابی می فرماید: «ما در این هشت سال، با مقاومت خودمان ثابت کردیم که ما می توانیم بمانیم و به رغم قدرت ها، خواهیم ماند و ماندیم. در آینده نیز شعار ما همین است. فراموش نکنید، ملت ایران فراموش نکند، دشمنی با جمهوری اسلامی تمام نشده است. تا وقتی اسلام هست و اسلام انقلابی هست و اسلام ضد استکبار هست، اسلام طرفدارِ استقلالِ ملت هاست،تا وقتی این چنین اسلامی که جاذبه دارد برای همه ملّت های مسلمان وجود دارد، ما دشمن در دنیا خواهیم داشت.... شعار ما بعد از این در مقابل تمام قدرت نمایی های استکباری این است که ما به رغم استکبار خواهیم ماند و روز به روز قوی تر و با ثبات تر خواهیم شد».
منبع: گلبرگ - شهریور ۱۳۸۳، شماره ۵۴ - حدیث حماسه(آغاز هفته دفاع مقدس)