از سال های اولیه حفر چاه نفت ایران، چشم طمع بیگانگان به دنبال استثمار منابع زیرزمینی كشور بوده و آنان در هر فرصتی به گرفتن امتیازهای گوناگون نفتی اقدام می كردند. پس از لغو امتیاز نفتی دارسی بین ایران و انگلستان، قرارداد الحاقی گس - گلشاییان به منظور كشف و استخراج نفت توسط شركت های نفتی انگلیسی منعقد گردید. این قرارداد را جهت تصویب به مجلس بردند كه با مخالفت عده ای از نمایندگان مجلس و علماء به ویژه آیت اللَّه كاشانی و مردم روبرو شد. پافشاری های سپهبد رزم آرا نخست وزیر پهلوی، این لایحه را بار دیگر به مجلس برد و او كه تصویب آن را مشكل یافت، قصد كودتا نمود. اما یك روز قبل از اجرای كودتا، توسط خلیل طهماسبی از گروه فداییان اسلام ترور شد. به دستور آیت اللَّه كاشانی مردم به این قرارداد اعتراض كرده و خواهان ملی شدن نفت ایران شدند. سرانجام با به وجود آمدن آن وضعیت، مجلس به ملی شدن صنعت نفت ایران، رأی مثبت داد و در 29 اسفند 1329 مقرر شد كه كلیه عملیات اكتشاف، استخراج و بهره برداری نفت در دست دولت قرار گیرد.
مطالب مرتبط
