محمدعلی شاه قاجار، از همان آغاز كار، مصمم به برانداختن مشروطیت بود، اما بهانه ای در دست نداشت. اما در جریان سوء قصدی كه به وی شد، بهانه لازم را به دست آورد و آن را به گردن آزادی خواهان انداخت، تا اینكه سرانجام پس از ماه ها كشمكش میان مجلس و دربار و عدم دسترسی به نتیجه مطلوب، در روز سه شنبه دوم تیرماه 1287 ش برابر با 23 جمادی اولِ 1326 ق، هنوز آفتاب طلوع نكرده بود كه قشون محمدعلی شاه به سوی مجلس روان شدند و راه هایی را كه به مجلس منتهی می شد، بستند. مجاهدان كه در میدان بهارستان بودند در سنگرهای خود به حال آماده باش درآمدند. چون خبر به گوش حضرات آیات بهبهانی و طباطبایی، از رهبران روحانی مشروطه، رسید، با بی پروایی و دلیری از خانه بیرون آمدند و خود را به مجلس رسانیدند تا شاید از وقوع حادثه جلوگیری نمایند. ناگهان مجلس شورای ملی كه هنوز مدت زیادی از بدو تشكیل آن نمی گذشت به دستور محمد علی شاه مستبد و توسط كلنل لیاخوف، افسر روسی به توپ بسته شد. در پی این حمله، نعش خونین آزادی خواهان، صحن بهارستان را پُر كرد و صدای ناله و فریاد از هرسو به گوش می رسید. مجاهدان نیز مردانه، تفنگ در دست گرفته و از خود و مجلس دفاع می كردند. جنگ درحدود چهار ساعت به طول انجامید و سرانجام به نفع شاه پایان یافت. در این ماجرا، محمدعلی شاه كه مورد حمایت دولت روس بود به اعدام و تبعید و زندانی كردن نمایندگان مجلس پرداخت. شاه دستور داد كه آقا سیدعبداللَّه بهبهانی را به كرمانشاه تبعید كرده، آیت اللَّه سیدمحمد طباطبایی را در شمیران خانه نشین نمایند. عده ای از آزادی خواهان را، زنجیر به گردن انداخته و كِشان كشان به باغشاه بردند. از میان این جمع، تنها ملك المتكلمین و میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل از مشروطه طلبان مشهور و مخالف استبداد قاجاری را به حضور شاه آوردند. وی پس از این كه مدتی به آن دو دشنام داد، دستور قتل هر دوی آنها را صادر كرد. در این واقعه بیش از سیصد تن از مجاهدان، آزادی خواهان و مشروطه طلبان كشته و پانصد تن دیگر زخمی و تعداد زیادی بازداشت شدند. هم چنین انجمن ها تعطیل، روزنامه ها توقیف و مشروطیت دو ساله ایران به پایان رسید. بدین ترتیب مجلس، منحل شد و دوره استبداد صغیر آغاز گشت.
مطالب مرتبط
