مراسم اعتکاف از چه زمانی آغاز شد؟

مراسم اعتکاف از چه زمانی آغاز شد؟

مراسم اعتکاف ، به زمان حضرت ابراهیم علیه السلام بر می گردد و بعد از او، در بعضی از شریعت ها و در زندگی برخی از صالحان - حضرت مریم و زکریا علیهم السلام- به چشم می خورد.

قرآن می فرماید: «وَ عَهِدْنا إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطّائِفِینَ وَ الْعاکِفِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ»[1]؛ «و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید».

مراسم اعتکاف ، به زمان حضرت ابراهیم علیه السلام بر می گردد و بعد از او، در بعضی از شریعت ها و در زندگی برخی از صالحان - حضرت مریم و زکریا علیهم السلام - به چشم می خورد. با ظهور دین اسلام، این امر شکل تازه ای به خود گرفت و در میان مسلمانان، به عنوان یک عبادت مستحب با آداب و شرایط خاص رایج شد.

پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله همه ساله در ماه رمضان - به ویژه دهه آخر آن - اعتکاف می کرد و دستور می داد رختخوابش را برچینند و چادری در مسجد بر پا کنند و همیشه می فرمود: «اعتکافُ عشرٍ فِی شَهْرِ رَمَضان یَعْدُلُ حَجَّتَیْنِ وَ عُمْرَتَیْنِ»؛ «ده روز اعتکاف در ماه رمضان، برابر با دو حج و دو عمره است»[2].

امام حسن و امام حسین علیهماالسلام نیز به سنت اعتکاف عمل نموده و آن را زنده نگاه می داشتند.

در حدیث آمده که امام حسن علیه السلام با آن که در حال اعتکاف بودند، برای رفع حاجت برادر دینی خود اقدام و او را از مشکل مالی نجات دادند.[3]

امام صادق علیه السلام نیز مانند نبی اکرم صلی الله علیه و آله در مسجدالنبی معتکف می شدند.[4]

اعتکاف در دوران غیبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز ادامه داشته به ویژه در عصر صفوی که در سایه تلاش های عالمان دینی در شهرهای ایران رونق خاصی یافته است[5] و اکنون در بسیاری از شهرهای کشورمان در روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ ماه رجب (ایام البیض) برگزار می شود.

پی نوشت:
[1].  بقره ۲، آیه ۱۲۵.
[2]. وسائل الشیعه، ج ۱۰، ابواب الاعتکاف ؛ اللمعه الدمشقیه، کتاب الاعتکاف.
[3]. بحارالانوار، ج ۹۴، ص ۱۲۹.
[4]. همان، ج ۴۷، ص ۵۳.
[5]. اعتکاف سلوک منتظران، زیر نظر حضرت آیت‌الله مظاهری، ص ۱۹.