فروش کلیه چه حکمی دارد؟
سوال: فروش کلیه چه حکمی دارد؟ فروش اعضای بدن؛ در صورتی که با رضایت شخص و غرض عقلایی همراه بوده و ضرر قابل توجهی برای بدن، نداشته باشد، اشکالی ندارد.
✿ پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): برداشتن بخشى از بدن انسان زنده براى پیوند زدن در صورتى که قطع آن زیان مهمى داشته باشد مانند چشم و دست و امثال آنها جایز نیست، ولى اگر زیان مهمى نداشته باشد مانند قطعه اى از پوست یا نخاع یا یک کلیه در صورت سالم بودن کلیه دیگر با فرض رضایت صاحبش جایز است (اگر کودک یا دیوانه نباشد) وگرنه به هیچ وجه جایز نیست و هرگاه قطع آن جایز بود گرفتن پولى به ازاى آن نیز جایز است.
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): فروش اعضایی که بدل دارد مانند یکی از دو کلیه اشکالی ندارد، ولی احتیاط آن است که پول را در مقابل اجازه ی برداشتن عضو بگیرد نه خود عضو.
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): دریافت پول در ازای بعضی از اعضا مانند کلیه مانعی ندارد.
❖❖❖ حضرت آیت الله هادوی تهرانی(مد ظله العالی): فروش عضو در صورتی که ضرر قابل توجهی به بدن نزند با یک غرض عقلایی مثل نجات کسی از مرگ اشکالی ندارد، ولی بهتر است در این مورد از آن اجتناب کنید.
❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁
✿ سوال: حکم پیوند اعضای افرادی که به مرگ مغزی مبتلا شده اند چیست؟
مرگ مغزی به معنای از کار افتادن مغز است، در مرگ مغزی، خون رسانی به مغز متوقف شده و اکسیژن رسانی به آن انجام نمی گیرد. مغز تمام کارکرد خود را از دست می دهد و دچار تخریب غیر قابل برگشت می گردد. اگرچه پس از مرگ مغزی اعضای دیگر از جمله قلب، کبد و کلیه ها هنوز دارای عملکرد هستند، به تدریج در طی چند روز آینده، از کار خواهند افتاد. بیمار مرگ مغزی، صحبت نمی کند، نمی بیند، به هیچ یک از تحریکات خارجی پاسخی نمی دهد و بدون استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی قادر به تنفس نخواهد بود.[سایت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران]. مرگ مغزی در علم پزشکی مرگ مطلق است و این فرد هرگز زنده نمی شود.[مشایخی، علیرضا، سایت آفتاب].
سوال فوق از چند منظر قابل بررسی است:
1.جواز قطع اعضای شخصی که مبتلا به مرگ مغزی شده است و احکام مربوط به آن.
2.جواز پیوند عضو قطع شده و احکام مربوط به آن.
اما اول: جواز استفاده از اعضاء متوفی در مرگ مغزی و قطع عضو، زمانی است که باعث تسریع در مرگ و قطع حیات آنان نشود که در این صورت اگر عمل مزبور با اذن قبلى وى صورت بگیرد و یا نجات نفس محترمى متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد.[توضیح المسائل (المحشی)،ج2،ص951، استفتاء از مقام معظم رهبری.] البته پیوند باید در اعضایی که صدق مثله شدن نکند، باشد و یا عرفاً هتک حرمت میّت محسوب نشود؛[همان،ص952]. لذا برخی[آیت الله سیستانی؛ استفاده از سایت معظم له] از مراجع، این امر را در صورتی جایز می دانند که، فردی که عضو او را قطع می کنند، مسلمان نباشد.
دوم: بعد از قطع عضو، جایز است به بدن شخص نیازمند پیوند زده شود. اگر بدن بیمار این عضو جدید را قبول نماید، آن عضو جدید، تابع شخص شده و مانند دیگر اعضاء او پاک است[همان،ص951،مساله 1289].
❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁
✿ پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): بطور کلی اگر این افراد دچار ضایعات مغزی غیر قابل درمان و برگشت شوند که بر اثر آن همه فعالیتهای مغزی آنان از بین رفته و به حالت اغمای کامل فرو روند به نحوی که باعث فقدان و از دست رفتن هر نوع شعور و احساس و حرکت های ارادی می گردد، چنانچه که استفاده از اعضای بدن چنین بیمارانی برای معالجه بیماران دیگر باعث تسریع در مرگ و قطع حیات آنان شود جایز نیست، در غیر این صورت اگر عمل مزبور با اذن قبلی وی صورت بگیرد و یا نجات نفس محترمی متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد اشکال ندارد.
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): قطع عضو مسلمان مرده، مانند چشم و دستش براى پیوند زدن به بدن زنده جایز نیست، و اگر کسى چنین کند، بر او دیه لازم می آید و دفن آن عضو قطع شده واجب است. ولى اگر پیوند زد و عضو زنده اى از بدن شد، قطع آن واجب نیست و کسى که از نظر مغزى مرده است در حالى که قلب و ریه ی او هر چند به کمک دستگاه وظیفه خود را انجام می دهند میت شمرده نمی شود و قطع اعضاى او براى الحاق به زنده به هیچ وجه جایز نیست.
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): اشکالی ندارد.
❖❖❖ حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی): در صورت احراز مرگ، با فرض وصیت میت به اهدای عضو، پیوند مذکور بلا مانع است.
❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁❁
© (توجه: استفتا از دفاتر آیات عظام توسط سایت اسلام کوئست انجام گرفته است.)
