دیابت و بروز بیماریهای کلیوی

دیابت و بروز بیماریهای کلیوی
دیابت شایعترین علت نارسایی کلیه محسوب می‌ شود، اما با راهکار‌هایی می‌ توان از پیشرفت این عارضه جلوگیری کرد.

دیابت و بروز بیماریهای کلیوی

دیابت شایعترین علت نارسایی کلیه محسوب می شود، اما با راهکارهایی میتوان از پیشرفت این عارضه جلوگیری کرد.

دیابت و بروز بیماریهای کلیوی

دیابت یا بیماری قند به علت اختلال در تولید یا مصرف انسولین در بدن پدید می آید. انسولین ماده ایست که در بدن توسط غده لوزالمعده تولید می شود و امکان آن را فراهم می آورد که قند (مهمترین منبع انرژی بدن) مورد استفاده سلول ها قرار گیرد.

دیابت شایع ترین علت نارسایی کلیه در دنیا و ایران است. هر ساله تعداد زیادی از افراد جامعه به نارسایی کلیه مبتلا می شوند. درصد قابل توجهی از این بیماران که درمان های پرهزینه و سختی همچون دیالیز و پیوند کلیه لازم دارند، مبتلایان به دیابت هستند.

در داخل کلیه ها رگ های خونی کوچکی وجود دارند که حاوی سوراخ های ریزی هستند. هنگام عبور خون از داخل این رگ ها مواد زائد خون از طریق سوراخ های موجود در دیواره رگ وارد لوله های کلیوی می شوند و پس از مراحلی، ادرار را تشکیل می دهند و از طریق مثانه از بدن دفع می شوند. مواد مفید برای بدن مثل پروتئین ها و سلول های خونی به دلیل اندازه بزرگ شان از این سوراخ ها رد نمی شوند. این رگ های خونی مثل یک صافی برای بدن عمل می کنند. دیابت می تواند این دستگاه صافی را تخریب کند.

بر این اساس زیادی قندخون، باعث افزایش حجم خونی می شود که از داخل رگ های کلیه می گذرد و این افزایش حجم خون به مرور زمان موجب می شود که سوراخ های این رگ ها کارایی خود را از دست بدهند و مواد بزرگ مثل پروتئین هم از آن ها عبور کنند. پس، اولین مرحله اختلال کلیوی در دیابت، دفع نوعی پروتئین در ادرار بیمار به نام آلبومین است که ابتدا مقدار آن کم بوده و اگر زود تشخیص داده شود با درمان های مختلف می توان از بدتر شدن آن جلوگیری کرد، اما اگر تشخیص داده نشود، مقدار دفع پروتئین در ادرار افزایش پیدا می کند و به دنبال آن کلیه ها نارسا شده و عملکرد خود را از دست می دهند.

در این مرحله مشکل دیگری که برای بدن پیش می آید این است که کلیه ها دیگر توان دفع مواد زائد بدن (مثل کراتینین و اوره) را ندارند و این مواد در داخل بدن جمع می شوند و برای خروج آن ها باید بیمار دیالیز شده یا پیوند کلیه دریافت کند.

در بیشتر مبتلایان به دیابت نوع یک، اولین نشانه های گرفتاری کلیه ۲۰ ۱۵ سال بعد از شروع بیماری مشاهده می شوند، اما در بیماران دیابتی نوع دو، به علت معلوم نبودن زمان شروع بیماری، زمان بروز این واقعه هم قابل پیش بینی نبوده و ممکن است از ابتدای تشخیص بیماری نیز مشکل کلیوی وجود داشته باشد.

 اقدامات لازم  برای پیشگیری از پیشرفت بیماری کلیه 

 کنترل قند خون: نگه داشتن قند خون در محدوده طبیعی مهمترین نکته در پیشگیری یا تأخیر انداختن بروز عوارض کلیوی است. قند خون ناشتای کمتر از ۱۲۰ و قند خون دو ساعت پس از غذای کمتر از ۱۶۰ مطلوب است. همچنین از شاخصی به نام هموگلوبین A ۱ c (که وضعیت قند خون در سه ماه گذشته را نشان می دهد) می توان استفاده کرد که مقدار آن (در اغلب بیماران) باید کمتر از هفت درصد باشد.

فشار خون بالا از عوامل بسیار مهم در ایجاد مشکلات کلیوی است. همچنین سابقه خانوادگی فشار خون بالا در فرد دیابتی احتمال ابتلا به بیماری های کلیوی را زیادتر می کند. فشار خون مطلوب برای یک بیمار دیابتی کمتر از ۸۰/۱۳۰ است.

اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید با رعایت نکات زیر می توانید آن را به حد طبیعی برسانید:

مصرف بسیار کم نمک

استفاده از مقادیر کم نمک در هنگام طبخ غذا

پرهیز از مصرف غذا های شور نظیر چیپس، ترشی و...

 در صورت اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهید. در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

 شیوع عفونت ادراری در خانم ها بیشتر از آقایان و در خانم های دیابتی بیشتر از خانم های غیردیابتی است. در ضمن بیماران دیابتی ممکن است علی رغم وجود عفونت ادراری، علائم خفیف داشته یا بدون علامت باشند.

با مشاهده علائم زیر، برای تشخیص یا رد عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنید:

سوزش ادرار

تکرر ادرار (احساس نیاز مکرر به دفع ادرار)

ادرار کدر یا خونی رنگ

کمردرد

اثر بارداری در بیماران مبتلا به نفروپاتی دیابتی

در صورت وقوع بارداری در خانم های دیابتی مبتلا به درگیری کلیه، ممکن است به طور موقت کارکرد کلیه اختلال بیشتری پیدا کند که معمولاً بعد از ختم حاملگی اصلاح می شود. در موارد کمی ممکن است اختلال کارکرد کلیه به قدری باشد که پزشک معالج اجازه باردار شدن را به بیمار ندهد.

دیابت و بروز بیماریهای کلیوی

 

Share