مائوتسه تونگ، رهبر پیشین چین و پایه گذار چین کمونیست در 26 دسامبر 1893م در ایالت هونان چین به دنیا آمد. وی که از کودکی، ظلم حاکمان را می دید، با عادت دادن خود به سختی ها، خویشتن را برای مبارزه ای همگانی آماده می ساخت. مائو در سال 1921م با الهام از حزب کمونیستی در شوروی، حزب کمونیست چین را با 12 عضو که خود ریاست آن را بر عهده داشت، تشکیل داد. او از سال 1925م تمام وقت خود را صرف نهضت دهقانی نمود و توانست در سراسر چین به شهرت برسد. مائو در سال 1928م هسته های اولیه ارتش سرخ چین را بنیان نهاد و به مقابله با دولت مرکزی پرداخت. از این پس چندین پیکار بزرگ بین قوای دولتی و یاران مائو روی داد که در جریان این درگیری ها ضربات سختی بر ارتش سرخ چین وارد آمد. مائو در 16 اکتبر 1934م، برای اجتناب از رویارویى با ارتش مجهز حکومت، راهپیمایى طولانی 12 هزار کیلومتری خود را آغاز کرد. در این راهپیمایى که 368 روز به طول انجامید، از یک صد هزار نفری که به همراه مائو به راه افتادند، فقط بیست هزار نفر زنده ماندند. با این حال افراد دیگری که در مسیر به آن ها می پیوستند، جای خالی تلف شدگان را پر می کردند. در این راهپیمایى شگفت آور، مائو و همراهان او، از 12 ایالت، 18 رشته کوه و 24 رودخانه عظیم عبور کردند. مائو و یارانش سرانجام در اکتبر 1935م، با استقرار در شهرکی با نام ین نان دست به کار تدوین قانون اساسی، تجدید سازمان ارتش سرخ و انتشار نشریه شدند. هرچند تا این زمان، نیروهای کمونیست طرفدار مائو و سپاهیان حکومت مرکزی به رهبری چیان کایچِک درگیری های متعددی با هم داشتند، اما پس از حمله ژاپن به چین، نیروهای دولت و ارتش سرخ به مقابله با ژاپن پرداخته و این اتحاد به صورت نیم بند به مدت سیزده سال تا سال 1949م ادامه یافت. در این سال با حمله ارتش سرخ به قوای حکومتی، رژیم پادشاهی در این کشور سرنگون شد و در اکتبر 1949م جمهوری خلق چین برپا گردید. از این پس مائو سریعاً دیکتاتوری کمونیستی خود را در چین برقرار ساخت و با اولویت دادن به کشاورزی و صنعتی، اساس پیشرفت چین را فراهم آورد. مائو در سال 1962 به مبارزه شدیدی برای ایجاد آموزش و پرورش سوسیالیست دست زد که به مخالفت توده مردم و اعضای حزب کمونیست مواجه شد. وی برنامه اش را با هدف به تعبیر خودش، راندن پویندگان ناپشیمان سیستم سرمایه داری، آغاز نمود. برنامه ای که به انقلاب فرهنگی منجر شد. مائو در سال 1965م یک موج فرهنگی با عنوان انقلاب فرهنگی در سراسر چین به راه انداخت و با سرکوب مخالفان خود و انجام برخی اصلاحات، قدرت بلامنازع چین را در دست گرفت. در بعد اقتصادی، مائو رهبری گروهی را برعهده داشت که به ترتیب، ایدئولوژی، مبارزه طبقاتی و کشاورزی اشتراکی رادر اولویت قرار داده بودند. در دوران مائو به رغم فراز و نشیب های فراوانی که در روند توسعه اقتصادی چین وجود داشت، تداوم انقلاب و مبارزه عقیدتی اولویت بیشتری نسبت به کسب ثروت و رشد اقتصاد داشت. در عرصه بین الملل نیز هرچند رابطه امریکا و چین کمونیست در دو دهه آغازین حکومت کمونیست ها بر چین تیره بود، اما این رابطه در اوایل دهه 1970م رو به بهبودی رفت و در طی سال های بعد، روابط سیاسی چین و اکثر کشورهای جهان از جمله امریکا توسعه یافت. مائو طی بیست و هفت سال حکومت خود، تنها دوبار مسافرت کرد و هر دو بار هم به مسکو رفت. مائو تسه تونگ سرانجام در هشتم سپتامبر 1976م در سن 83 سالگی جان سپرد.
مطالب مرتبط
