خصوصیات برجسته حضرت معصومه سلام الله علیها
حضرت معصومه سلام الله علیها خصوصیات منحصر به فردی دارد که هیچ کدام از امامزادگان ندارند. حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها از لحاظ شخصیت فردی و کمالات روحی در بین فرزندان حضرت موسی بن جعفر سلام الله علیها بعد از برادر بزرگوارش، علی بن موسی الرضا علیه السلام در بالاترین جایگاه و رتبه جای دارد.
ولادت و شهادت حضرت معصومه علیها السلام
حضرت معصومه علیها السلام در اولین سال 173 هجری قمری در مدینه دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام و مادر بزرگوارشان حضرت نجمه بودندند كه به دلیل پاكی و طهارت نفس به او طاهره میگفتند. حضرت معصومه در 28 سالگی و در روز 12 ربیع الثانی سال 201 هجری قمری در قم به شهادت رسیدند كه امروز بارگاه ملكوتی و مرقد مطهر ایشان مانند خورشیدی در قلب شهرستان قم میدرخشد و همواره فیض بخش و نورافشان دل ها و جان های تشنه معارف حقانی است. در روایتی امام رضا علیه السلام فرمودند: من زار المعصومه بقم كمن زارنی» «هركس حضرت معصومه را درقم زیارت كند، همانند كسی است كه مرا زیارت كرده باشد. »
یگانه خواهر امام رضا علیه السلام
نجمه خاتون همسر گرامی و مکرمه امام كاظم علیه السلام تنها 2 فرزند در دامان خود رشد و تربیت داد و آن ها عبارتند از:
1- خورشید فروزان امامت، حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام
2- ماه تابان درج عصمت، حضرت معصومه سلام الله علیها.
محمد بن جریر طبری، دانشمند گران مایه شیعه در قرن5 هجری،براین واقعیت روشن و بیان نموده است. مدت 25 سال کامل حضرت رضا علیه السلام یگانه فرزند نجمه خاتون بودند، پس از 1 ربع قرن انتظار، سرانجام ستاره ای تابان از دامن نجمه درخشید كه هم سنگ امام رضا علیه السلام بودند و امام رضا علیه السلام توانست بالاترین عواطف و محبت انباشته شده در سودای دلش را بر او نثار كند.
بین حضرت معصومه سلام الله علیها و برادر بزرگوارش امام رضا علیه السلام عواطف سرشار و محبت زایدالوصفی وجود داشت كه قلم از ترسیم آن ناتوان و عاجز است.
خصوصیات برجسته حضرت معصومه سلام الله علیها
حضرت معصومه سلام الله علیها خصوصیات منحص به فردی دارد که هیچ کدام ازامامزاده ها ندارند؛ بارگاه آن حضرت و قبر نورانی ایشان برکات زیادی دارد که در کمتر نقطه ای از زمین میتوان پیدا کرد؛ بدون مبالغه میتوان گفت که یکی از مقدس ترین اماکن روی زمین و معادل دیگر مکان های مقدس دنیاست؛ در بین امامزاده ها ایران و شهر قم و فرزندان حضرت امام موسی علیه السلام که نورافشانی میکنند، ماه تابانی که همه آن ها را تحت الشعاع انوار درخشان خود قرار داده، تربت پاک شفیعه محشر، کریمه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله دخت گرامی موسی بن جعفر، حضرت معصومه سلام الله علیها میباشد. حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها از لحاظ شخصیت فردی و کمالات روحی در بین فرزندان موسی بن جعفر سلام الله علیها بعد از برادر بزرگوارش، علی بن موسی الرضا علیه السّلام در بالاترین مقام وجایگاه و رتبه جای دارد. این در حالی است که شیخ مفید و دیگران فرزندان دختر امام کاظم علیه السّلام حداقل 18 تن بودنده اند و فاطمه در بین این همه دختران مکرمه سرآمد بوده است.
حاج شیخ عباس قمی درباره دختران موسی بن جعفر مینویسد: "برحسب آن چه به ما رسیده، افضل آن ها سیده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام موسی علیه السّلام معروف به حضرت معصومه سلام الله علیها است"اما شیخ محمد تقی تستری در "قاموسی الرجال" فضیلت وی را نه تنها در بین دختران، بلکه پسران حضرت غیر از امام رضا علیه السّلام بی نظیر میداند و مینویسد: "در بین فرزندان امام کاظم علیه السّلام با آن همه کثرتشان، بعد از امام رضا علیه السّلام کسی هم شأن حضرت معصومه سلام الله علیها نیست بی گمان این روشن و طرز دیدگاه ها و نگرش به شخصیت فاطمه بنت موسی بن جعفر علیه السّلام برداشت هایی استوار است که از متن روایات وارد شده از ائمه به دست آمده است. روایاتی که جایگاه و مقام هایی را برای فاطمه معصومه سلام الله علیها برشمرده اند مقامی که مانند آن را برای دیگر برادران و خواهران وی ذکر نکرده اند و به این ترتیب اسم مبارک فاطمه معصومه سلام الله علیها را در شمار زنان برتر جهان قرار داده اند. حال به طورمختصر به بررسی بعضی از ویژگی های که آن حضرت را از دیگرامامزادگان جدا میکند میپردازیم.
1-شرافت خانوادگی:
تأثیر شخصیت پدر و مادر در جسم و روح فرزندان را نمیتوان انکار کرد. این تأثیرپذیری در وجود فاطمه معصومه سلام الله علیها از برجستگی خاصی برخوردار است. ایشان از هر دو طرف پدر و مادر فضایلی را به ارث برد که یگانه برادر بزرگوارش علی بن موسی الرضا علیه السّلام آنها را به صورت تمام در خود جمع کرده بودند و به نظر میرسد بتوان سر برتری شخصیت والای فاطمه معصومه سلام الله علیها بر دیگر فرزندان حضرت موسی بن جعفر علیه السّلام را در همین نکته یافت که فاطمه معصومه سلام الله علیها مانند برادر بزرگوارش از هر دو طرف پاکیزه ترین خصلت و ویژگیها را به ارث برد با وجود زنان دیگری در خاندان امام کاظم علیه السّلام گویی "نجمه" ستاره پرنور زنان امام کاظم است که مانند پرفروغ ترین ستاره ها میدرخشد و به راستی که تمام نورش را به 2 پاکیزه گوهرش، علی بن موسی الرضا علیه السّلام و فاطمه معصومه سلام الله علیها انتقال داد. مطالعه سیره ائمه گواهی میدهد که طهارت و پاکی مادر شرط اساسی برای گزینش مادران امامان بوده است وخوشبختی و سعادتی که نصیب فاطمه معصومه سلام الله علیها شده این بودند که مادر بزرگوارشان، مادر امام رضا علیه السّلام نیز بودند. لذا از هر ناملایمات و ناپاکی و آلودگی به دور ماند.
2- شفاعت گسترده:
بالاترین جایگاه شفاعت از آن رسول گرامی اسلام صل الله علیه و آله است، اما 2 تن از زنان خاندان رسول مکرم شفاعت گسترده ای دارند که بسیار وسیع و جهان شمول است و میتواند همه اهالی محشر را فراگیرد: 1- خاتون محشر، صدیقه اطهر، حضرت زهرا سلام الله علیها 2- شفیعه روز جزا حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها
در مورد شفاعت گسترده حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها طبق احادیث نقل شده از اهل سنت و شیعه هیچ شکی نیست؛ اما در مورد حضرت معصومه سلام الله علیها از لحاظ گستردگی شفاعت، هیچ کس حداقل هیچ بانویی به شفیعه ی محشر معصومه نمیرسد که امام جعفر صادق علیه السّلام در این رابطه میفرمایند: تدخل بشفاعتها شیعتنا الجنه باجمعهم" با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت میشوند.
امام رضا علیه السلام فرمودند: «هر کس معصومه را در قم زیارت کند مانند کسی است که مرا زیارت کرده است»
3-ویژگی های دیگر:
مثل عصمت، محدثه بودن، ورود زیارت نامه مخصوص و . . . باعث شده که حضرت معصومه سلام الله علیها از دیگرامامزاده ها و برادران و خواهران سبقت گیرد. مانند ستاره ای درخشان در این آسمان بدرخشد و صاحب شأن و مقام خاصی بشود همانطوری که امام رضا علیه السّلام در فقره ای از زیارت اسمه آن حضرت میفرمایند: فان لک عند الله شانا من الشان یعنی تو در محضر الهی شأن و منزلت وصف ناپذیری داری که بر خاک نشینان این عالم قابل تصور نیست و تنها و فقط خدا و پیامبر و اوصیاء طاهرینش بر آن واقف هستند.
4- ویژگی و امتیاز منحصر به فرد:
از دیگر امتیاز و ویژگی های آن حضرت زیارت ایشان است که ثواب آن پاداش و جایزه بسیاری دارد: متن دقیق روایات استحباب زیارت و پاداش آن برای استفاده ی زیاد مخاطبین ذکر می گردد: حضرت معصومه یگانه امامزاده ای است که امامان معصوم به زیارت آن حضرت تأکید کرده و پاداش زیارت آن حضرت را معادل با بهشت دانسته اند . امام صادق علیه السلام قبل از تولد امام کاظم علیه السلام ضمن تبیین جایگاه قم و قداست آن به لحاظ دفن فاطمه معصومه درآن؛ پاداش زیارت این بانوی بزرگوار را ورود به بهشت معرفی کردند. سعد اشعری که از بزرگان قم بوده است و از علمای بزرگ و صاحب اسم که از اصحاب بزرگوار ائمه است از امام رضا علیه السلام درباره زیارت قبر فاطمه معصومه سلام الله علیها در قم سوال نمود امام فرمودند پاداش آن بهشت است. امام جواد علیه السلام فرمودند هرکس قبر عمه ام را در قم زیارت کند پادش او بهشت است؛ زیارت با معرفت و با حفظ جوانب و لوازم زیارت و شروط مخصوص آن مانند دیگر زیارات که دوری از محرمات و مراقبت از واجبات و رعایت حقوق الناس از مهم ترین شرایط قبولی زیارت و حفظ ثواب آن است.
5- موقعیت وبرتری جایگاه شهر مقدس قم
موقعیت و برتری جایگاه شهر مقدس قم و قداست و برکات آن از وجود حضرت معصومه سلام الله علیها است؛ یکی از برکات آن حضور حضرت معصومه در ایران و قرار گرفتن قبر شریفش در قم است که در سایه این بانوی کریمه و بزرگوار صدها دانشمند و عالم بزرگ پرورش و رشد و تربیت پیدا کرده و در تولید علوم الهی و گسترش آن کوشیده اند؛ اهل قم باید قدرشناسی کنند از بارگاه این بانوی بزرگ که اسم آن ها به لحاظ قبر این بانو در معراج نبوی گفته شده است و آیاتی از قرآن درشان این شهر مقدس توسط امام معصوم تفسیر شده است؛ شهر قم به لحاظ وجود قبر فاطمه معصومه س بارگاه همه اهل بیت است
6- کرامات حضرت معصومه س
ویژگی مهم دیگر حضرت معصومه سلام الله علیها این است که کراماتی که از آن حضرت و قبر شریفش به همه مسلمانان و محبان و دوستداران اهل بیت واهل علم ومراجع عظام رسیده که بی مانند است که همه اهل دل آشنا هستند و همه مردم این نورانیت را با جان ودل احساس کرده اند؛ معروف است ملا صدرای بزرگ که در کهک قم در تبعید به سر میبرد در نوشتن اسفار وقتی با مشکلات و غوامض فلسفی گیر میکرد با توسل و استعانت و یاری خواستن از معنویت و نورانیت بارگاه کریمه اهل بیت علیهم السلام این مشکلات علمی را حل میکرد؛ همه مراجع خاطراتی شبیه آن را دارند؛ همه طلاب و دانشجویان از این خاطرات زیاد دارند که اگر نوشته شود بی تردید به دهها مجلد میرسد.
آیت الله سید نصرالله مستنبط از كتاب «كشف اللئالی» نقل فرمودند كه روزی عده ای از شیعیان وارد مدینه شدند و پرسش هایی داشتند كه میخواستند از محضر امام كاظم علیه السلام بپرسند. امام علیه السلام درسفر بودند، پرسش های خود را نوشته به دودمان امامت تقدیم نمودند، چون تصمیم به سفر گرفتند، برای پاسخ پرسش های خود به منزل امام علیه السلام شرفیاب شدند، امام كاظم علیه السلام مراجعت نفرمودند بودند و آنها امكان توقف نداشتند، از این رو حضرت معصومه سلام الله علیها پاسخ آن پرسش ها را نوشتند و به آنها تسلیم نمودند، آنها با مسرت و شادی فراوان و بسیار ازمدینه منوره خارج شدند، در بیرون مدینه با امام كاظم علیه السلام روبه رو شدند و داستان خود را برای آن حضرت شرح دادند.
هنگامی كه امام علیه السلام پرسش های آنان و پاسخ های حضرت معصومه سلام الله علیها راملاحظه كردند، سه بار فرمودند: «فداها ابوها» «پدرش به قربانش باد. با توجه به اینكه حضرت معصومه سلام الله علیها به هنگام دستگیری پدر بزرگوارش خردسال بودند، این داستان از مقام بسیار والا و دانش بسیار گسترده آن حضرت حكایت میكند.
بارگاه حضرت معصومه سلام الله علیها تجلیگاه حضرت زهرا سلام الله علیها
بر اساس رویای صادقه ای كه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی ره از پدر بزرگوارش مرحوم حاج سید محمود مرعشی متوفای 1338 ه - ش نقل میكردند، قبر شریف حضرت معصومه سلام الله علیها جلوه گاه قبر گم شده مادر بزرگوارش حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها میباشد. آن مرحوم در صدد بودند كه به هر وسیله ای كه ممكن باشد، محل دفن حضرت زهرا سلام الله علیها را به دست آورد، به این منظور ختم مجربی را آغاز میكند و 40 شب آن را ادامه میدهد، تا درشب چهلم به خدمت حضرت باقر علیه السلام و یا حضرت صادق علیه السلام شرفیاب میشود، امام علیه السلام به ایشان میفرماید: «علیك بكریمه اهل البیت» «به دامن كریمه اهل بیت پناه ببرید. »عرض مییكند: بلی من هم این ختم را برای این منظور گرفته ام كه قبر شریف بی بی را دقیقا بدانم و به زیارتش بروم. امام علیه السلام فرمودند: منظور من قبر شریف حضرت معصومه درقم میباشد. سپس ادامه داد: «برای مصالحی خداوند اراده فرمودند كه محل دفن حضرت فاطمه سلام الله علیها همواره مخفی بماند و لذا قبر حضرت معصومه را تجلیگاه قبرآن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتی كه برای قبر شریف حضرت زهرا مقدر بودند خداوند متعال همان جلال و جبروت را بر قبر مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها قرار داده است. »
7- نامه دعوت
محبت و مودت این خواهر و برادر در سطح بسیار بالا بودند، بطوریكه مفارقت و جدا شدن امام رضا علیه السلام برای حضرت معصومه سلام الله علیها بسیار سخت بود، جدایی حضرت معصومه سلام الله علیها نیز برای امام رضا علیه السلام قابل تحمل نبود. و لذا پس از استقرار امام رضا علیه السلام در مرو، نامه ای خطاب به حضرت معصومه سلام الله علیها مرقوم فرمودند، آن را توسط غلام مورد اعتمادی به مدینه ارسال نمود. جالب توجه است كه حضرت رضا علیه السلام به غلام دستور داد كه در هیچ منزلی توقف نكند، تا آن مرقومه را در اندك زمان ممكن به مدینه منوره برساند. حضرت معصومه علیها السلام نیز به مجرد دریافت دست خط برادر، رخت سفر بست و خود را مهیای سفر نمود.
مطالب مرتبط
