نیکیتا سرگئی یوویچ خُروشْچُف، رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی سابق و پدر اصلاحات سیاسی و اقتصادی این کشور، در 15 آوریل 1894میلادی، در اوکراین به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات خود، در جریان انقلاب اکتبر 1917میلادی، در کنار لنین و یارانش قرار گرفت و از 1929میلادی، دبیر حزب کمونیست در مسکو شد. خروشچف در سالیان بعد، مدارج ترقی در حزب کمونیست را پیمود و پس از مرگ استالین، در سال 1953میلادی، به مقام دبیر اولی حزب کمونیست شوروی سابق و در واقع رهبری این کشور نایل آمد، مقامی که استالین، 30 سال در اختیار داشت. شهرت خروشچف در تاریخ شوروی، بیشتر به سبب افشاگری مهمی بود که پس از مرگ استالین علیه او در این کشور کرد و پرده از جنایات بی رحمانه اش برداشت. خروشچف در کنگره بیستم حزب کمونیست به تشریح جزئیات وحشتناک شکنجه و قتل عام مردم بی گناه در دوران استالین پرداخت و قساوت هایى را که استالین سال ها در انکار آن کوشیده بود مطرح کرد. او در ادامه سیاست استالین زدایى، بسیاری از اردوگاه های کار اجباری را تعطیل کرد و صدها هزار زندانی دوران استالین را گروه گروه آزاد ساخت. او بودجه نظامی را کاهش داد و به تامین رفاه و آسایش سیاسی و اجتماعی مردم پرداخت. هم چنین به مطبوعات نیز آزادی نسبی اعطا کرد و به آنان اجازه داد تا از دولت انتقاد کنند. در ادامه سیاست استالین زدایى، خروشچف بیش از نیمی از دبیران اول حزب کمونیست شوروی را از کار برکنار کرد. خروشچف به سبب تغییرات سیاسی و بعضاً اقتصادی که در شوروی به وجود آورد به پدر اصلاحات سیاسی و اقتصادی معروف شد. او با طرح دکترین هم زیستی مسالمت آمیز با غرب، جنگ سرد را تخفیف داد ولی مخالفت چین را برانگیخت که به ویژه با ممانعت صدور تکنولوژی هسته ای شوروی به چین، دامنه آن بالا گرفت. ادامه اختلافات خروشچف با حاکمیت چین، ضربه بزرگی بر اقتدار وی وارد آورد. هم چنین سازش خروشچف با امریکا بر سر بحران موشکی کوبا و نیز شکست برنامه های توسعه کشاورزی او، موقعیت وی را بیش از پیش تضعیف کرد. با تضعیف موقعیت داخلی و بین المللی خروشچف و تشدید حملات چینی ها به رهبر شوروی که دیگر علناً او را به تجدیدنظرطلبی و خیانت به آرمان کمونیسم متهم می ساختند، از اواسط سال 1964میلادی، توطئه ای علیه خروشچف در کمیته مرکزی حزب کمونیست شوروی شکل گرفت و هنگامی که خروشچف در اکتبر 1964میلادی، برای استراحت به سواحل کریمه رفته بود در 15 اکتبر سال 1964میلادی، در جریان جلسه حزب کمونیسم شوروی از همه مشاغل حزبی و دولتی اش بر کنار شد و پس از وی لئونید بِرِژنف که تمام نفوذ و قدرت خود را مرهون حمایت های ویژه خروشچف بود، به دبیر کلی حزب کمونیست شوروی و رهبری این کشور منصوب گردید. نیکیتا خروشچف سرانجام هفت سال بعد در 11 سپتامبر 1971 میلادی، در 77 سالگی درگذشت.
مطالب مرتبط
