پس از وقایع مربوط به لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی در سال 1341، دسته های گوناگون مردمی تشكیل گردیدند كه در صدد مبارزه با رژیم شاه بودند. افراد و اعضای این گروه های مردمی، از مسلمانان ناب و خالص ولی اكثراً فاقد تجربه سیاسی و سازماندهی و حتی معلومات كافی و عمیق مذهبی و اجتماعی بوده و به كمك های فكری و تعلیمات دینی و سیاسی و سازماندهی نیاز داشتند. این گروه ها طی جلساتی با هم آشنا شده و با نظر و تصویب حضرت امام خمینی(ره)، استاد شهید مرتضی مطهری و چند تن دیگر از شخصیت های روحانی، متكفّل هدایت و تغذیه معنوی آنان كه از آن پس، هیئت های مؤتلفه اسلامی خوانده می شدند، گردیدند. همگامی مؤتلفه با حوزه علمیه قم و مبلّغان و ائمه جماعات، نیروی عظیم مردم مسلمان ایران را، پشت سَرِ امام و مراجعِ دیگر، وارد میادین مبارزه كرد. مهم ترین اقدام این هیئت ها، ترور و اعدام انقلابی حسنعلی منصور، نخست وزیر سرسپرده رژیم پهلوی و عامل تصویب قانون ننگین كاپیتولاسیون و تبعید حضرت امام به تركیه بود. اغلب اعضای جمعیت مؤتلفه، پس از پیروزی انقلاب، جذب حزب جمهوری اسلامی شدند. در سالیان بعد جمعیت موتلفه اسلامی موجودیت خود را حفظ كرده است.
