نپتون، آخرین سیاره منظومه شمسی

نپتون

آخرین سیاره در منظومه شمسی نپتون می‌باشد. دیدن این سیاره از زمین با چشم برهنه غیرممکن است. این سیاره به عنوان خدای دریا و همزاد اورانوس، نپتون نامیده شده است. در ادامه توضیحات بیشتری از این سیاره در اختیارتان قرار می‌گیرد.

کشف

جالب است بدانید برای اولین بار نپتون دیده نشد. بلکه نوشته شد! تا سال‌ها منجمان برآن بودند که اورانوس آخرین سیاره منظومه شمسی است. اما به‌مرور متوجه شدند که اورانوس همیشه در جائیکه آنها پیش‌بینی می‌کردند نیست. یعنی یک نیروی گرانش ناشناخته بر روی اورانوس تاثیر می‌گذاشت. از آنجا بود که دانشمندان یک سیاره دیگر را (نپتون) بدون آن که ببینند، کشف کردند.

در اواسط سده نوزدهم میلادی، منجم آمریکایی، جان آدامز، کار خود را برای کشف سیاره ناشناخته آغاز کرد. آدامز نتیجه تحقیقات خود را برای سر جورج ایری ستاره‌شناس سرشناس انگلیسی ارسال کرد. با اینحال چون ایری نمی توانست این سیاره را در تلسکوپ ببیند، نتوانست به آدامز اعتماد کند.

در این زمان در کشور فرانسه دانشمندی دیگر بنام لوریر کار بر روی این پروژه را آغاز کرد. لوریر نیز موقعیت نپتون را پیش بینی کرد. او نتیجه مطالعات خود را، که به مطالعات آدامز بسیار شبیه بود، برای رصدخانه اورانیا (Urania) در برلین فرستاد. این رصدخانه مطالعات لوریر را بررسی کرد و وجود سیاره برای اولین بار در تاریخ تایید شد. امروزه هم آدامز و هم لوریر ، هر دو را کاشف این سیاره می دانند. سیاره ایکه به نام خدای دریای رومیان، نپتون نام گرفت.

سال‌ها بعد در اواخر صده بیستم میلادی، سفینه ویجر ۲ نخستین تصاویر تهیه شده از این سیاره به همراه تمامی اقمارش را برای ناسا ارسال کرد.

مدار

نپتون از خورشید بسیار دور است. فاصله آن از خورشید ۳۰ برابر فاصله زمین از خورشید می‌باشد. این فاصله بسیار زیاد است که دمای آن را تا ۲۳۵ درجه سانتی‌گراد زیر صفر آورده است که این خود سردترین مکان در منظومه شمسی است. یک سال در نپتون برابر با ۱۶۵ سال در زمین است. 

نپتون نیز مانند دیگر سیارات دارای حرکت انتقالی به دور خورشید و حرکت وضعی به دور خود است. میانگین فاصله آن از خورشید حدود ۴۴۹۵۰۶۰۰۰۰ کیلومتر می باشد. در طی حدودا ۱۶ ساعت یک دور کامل به دور خود می‌چرخد. زاویه انحراف محور این سیاره ۲۸ درجه است.

بزرگی

قطر نپتون در منطقه استوایی معادل ۴۹۵۲۸ کیلومتر است. در مقایسه با زمین باید بگوییم این سیاره حدودا  ۴ برابر زمین قطر دارد. اما وزن آن نسبت به زمین ۱۷ برابر است. چگالی آن بدلیل گازی بودن سیاره، از چگالی زمین کمتر است. نپتون ۱۱ قمر و مانند دیگر سیارات گازی چندین حلقه دارد.

اتمسفر

نپتون از هیدروژن، هلیوم و سیلیکات (هسته سنگی) ساخته شده است. درون این سیاره در اطراف هسته، لایه‌ای از گازهایی که به شکل مایع در آمده‌اند هسته مرکزی را احاطه می‌کند. عمده جنس این ابرها گاز یخ‌زده و کریستالی متان می‌باشد. به همین دلیل این سیاره نیز آبی رنگ بنظر می‌رسد.

قمرها

نپتون دارای ۱۱ قمر کشف شده است. تریتون (Triton) که بزرگترین قمر این سیاره است، در فاصله ۳۵۴۷۶۰ کیلومتری آن قرار گرفته است. تریتون تنها قمر در منظومه شمسی است که برخلاف جهت حرکت سیاره مادرش در چرخش است. تریتون مداری دایره شکل دارد و در مدت ۶ روز زمینی یک بار دور نپتون می چرخد. احتمالا تریتون زمانی دنباله دار بزرگی به دور خورشید بوده و در مقطعی این دنباله دار گرفتار گرانش نپتون شده است.

آتشفشان‌های تریتون

یافته‌ها نشان می‌دهد که گدازه‌های آتشفشانی که در گذشته در این قمر فوران کرده‌اند ترکیبی از آب و آمونیا بوده‌اند. این ترکیب امروزه به شکل یخ زده در سطح تریتون وجود دارد. البته هنوز هم آتشفشان‌هایی در سطح تریتون فعال باقی مانده‌اند و کریستال‌های یخ نیتروژن را تا ارتفاع ۱۰ کیلومتری سطح این قمر به بیرون پرتاب می‌کنند.

حلقه‌ها

این سیاره نیز دارای چند حلقه است. سه حلقه واضح و یک حلقه مات این سیاره را احاطه کرده است. هیچکدام از این حلقه‌ها به روشنایی حلقه‌های زیبای سیاره زحل نمی‌رسد. البته باید گفت که حلقه خارجی نپتون با بقیه حلقه‌های سیاره‌های گازی منظومه شمسی متفاوت است. این حلقه سه بخش منحنی دارد که از بقیه جاهای آن روشن‌تر و متراکم‌تر است.

منبع: نجوم