حاج میرزا محمدحسین نایینی نجفی مشهور به میرزای نائینی ملقب به شیخ الاسلام، فقیه امامی، مرجع تقلید، اصولی، حكیم و ادیب در سال 1239 ش (1276 ق) در نائین متولد شد. در اصفهان نزد میرزا محمدباقرنجفی، حكیم جهانگیرخان قشقایی و ابوالمعالی كلباسی كسب علم نمود، سپس به عتبات رفت و در سامرا نزد میرزای بزرگ شیرازی و سیدمحمد فشاركی و سپس در كربلا نزد سیداسماعیل صدر و در نجف نزد آخوند خراسانی سال ها تحصیل نمود. میرزای نایینی از آن پس خود در شمار مدرسان تراز اول حوزه علمیه نجف درآمد و حلقه درس خود را تشكیل داد كه در این میان حضرات آیات عظام: سیدمحسن حكیم، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدجمال الدین گلپایگانی، سیدمحمد حجت كوه كمره ای، سیدمحمدهادی میلانی، شیخ محمدتقی آملی، سیدابوالقاسم خویی، علامه طباطبایی، میرزا هاشم آملی و دهها فاضل و فقیه بزرگوار، خوشه چین معارف آن استاد بزرگ و زعیم حوزه علمیه نجف اشرف بودند. در عصر میرزا، انقلابی مردمی به منظور مهار استبداد و تحصیل استقلال و امنیت به رهبری عالمان دینی در ایران انجام شد كه به نهضت مشروطه معروف گردید. در این میان میرزای نایینی به همراه آخوند خراسانی نقش مؤثری را در پیروزی آن ایفا كرد. ایشان در بحران انقلاب مشروطه، كتاب "تنبیه الاُمَّة" را نگاشت و در آن، حاكمیت اسلام ناب را با دلیل و برهان قاطع اثبات كرد. میرزای نایینی همچنین در پی استیلای انگلستان بر عراق، انتخاب هر حاكم كافر بر كشور مسلمان عراق را حرام دانست و موجب شورش مردمی علیه استعمار گردید. از این رو، استعمار پیر زمینه تبعید مراجعی همچون میرزای نایینی و سیدابوالحسن اصفهانی و... را به ایران تدارك دید. این امر در نهایت بر اثر فشار مردم و علما، با عذرخواهی پادشاه عراق و بازگرداندن محترمانه علما به عراق پایان یافت. سرانجام میرزای بزرگ نایینی، پس از عمری تلاش و مجاهده در 24 مرداد 1315 ش برابر با 26 جمادی الاول 1355 ق در حدود 80 سالگی به دیدار معبود شتافت و پس از تشییعی باشكوه، در جوار بارگاه مطهر امام علی(ع) به خاك سپرده شد.
مطالب مرتبط
