در روایات، به خصوصیات مردانی بر می خوریم که به علت کوتاهی از وظایف عقلی و شرعی شان نسبت به خانواده و همسر، مورد نکوهش قرار گرفته اند و برای آنها عقاب و نحوست های ویژه ای در نظر گرفته شده است. در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم.
مردی که ــ با داشتن امکانات ــ در امر معیشت همسر و خانواده ی خود بُخل می ورزد
حضرت سجّاد (علیه السلام) در ضمن حدیثی پیرامون پیامدهای شوم گناهان در دنیا فرمود: ... از جمله گناهانی که باعث دریده شدن پرده ها می گردد. بخل ورزیدن در امر معیشت همسر و فرزندان و خویشان است.[1]
مردی که با همسر خود بد اخلاقی می کند
حسین بن بشّار می گوید: جهت مشورت و کسب تکلیف درباره ی شخصی که به خواستگاری دخترم آمده بود نامه ای برای حضرت امام رضا (علیه السلام) فرستادم و در آن نامه نوشتم: دختری دارم که یکی از افراد فامیل از او خواستگاری نموده است.امّا او آدمی بد اخلاق می باشد.
حضرت امام رضا (علیه السلام) در جواب فرمود: اگر او آدم بد اخلاقی است. خواستگاری او را قبول نکن.[2]
مردی که ــ با داشتن امکانات ــ در امر معیشت بر همسر و خانواده ی خود تنگ می گیرد
امام صادق (علیه السلام) به این مضمون فرمود: توسعه و گشایش را برای خانواده ی خود بوجود بیاور. و برحذر باش از اینکه ــ با تنگ گرفتن ــ آنها بر تو بشورند.[3]
امام کاظم (علیه السلام) به این مضمون فرمود: سزاوار است شخصی که خدای متعال نعمتی به او کرامت فرموده. او نیز برای همسر و خانواده اش توسعه و گشایش ایجاد نماید. سپس آن حضرت (علیه السلام) فرمود: شخصی را می شناسم که خدای متعال بر او نعمتی ارزانی داشت امّا او آن نعمت را از همسر و خانواده اش دریغ داشته و آنها را از آن نعمت محروم داشت. دیری نپائید که آن نعمت ها بر باد رفته و نابود شد.[4]
مردی که ــ بدون عذر موجّه ــ به تنهایی و بدون همسر خود در رختخواب می خوابد
امیرالمؤمنین (علیه السلام) به این مضمون فرمود: خداوند متعال سه گروه را مورد لعن و نفرین خود قرار داده است: از جمله ی آن گروه: شخصی است که تنها و بدون همسر خود در رختخواب می خوابد.[5]
مردی که به نوامیس و همسران مردم خیانت می کند
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به این مضمون فرمود: شخصی که به همسر دیگران خیانت ورزد از ما نیست.[6]
امام باقر (علیه السلام) به این مضمون فرمود: خدای متعال به حضرت موسی بن عمران (علیه السلام) وحی فرمود: ای موسی! بنی اسرائیل را از انجام عمل زنا نهی کن و آنان را از ارتکاب آن برحذر دار.
و به آنان بگو: شخصی که با دیگری زنا می کند. دیگران را نیز با او یا با نسل بعد از او زنا می کنند.
از ناموس دیگران چشم بپوشید تا دیگران نیز چشم داشتی به ناموس شما نداشته باشند و به آنان بگو: هرچه با دیگران کنی، دیگران با تو کنند.[7]
مردی که از همسر خود دوری می کند
حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: چند چیز باعث عذاب قبر می گردد. از جمله ی آنها: دوری نمودن مرد از همسر خود می باشد.[8]
ادامه مطالب:
مردانی نفرین شده/ بخش اول
مردانی نفرین شده/ بخش سوم
مردانی نفرین شده/ بخش چهارم
مردانی نفرین شده/ بخش پنجم
منبع: ناجی جزایری، سید هاشم، همسران رحمت شده و همسران نفرین شده، قم: ناجی جزایری، (1388).
------------------------------
پی نوشت:
[1] (قال الإمام السجّاد (علیه السلام)): ... و الذنّوب الّتی تکشف الغطاء : الإ ستدانة بغیر نیة الأ داء.
و الإسراف فی النفقة علی الباطل.
و البخل علی الأهل و الولد و ذوی الأرحام.
و سوء الخُلق. و قلّة الصبر.
و استعمال الضجر و الکسل.
و الإستهانة بأهل الدین... (معانی الأخبار ص 240 و عدّة الداعی ص 214).
293ــ قال أبوعبدالله (علیه السلام): أتی رسول الله (صلی الله علیه و آله) ــ فی لیلة ــ ثلاثون إمرأة. کلّهنّ تشکو زوجها.
فقال رسول الله (صلی الله علیه و آله): أما إن أولئک لیسوا من خیارکم (الاُصول السّتة عشر ص 255).
[2] عن الحسین بن بشّار الواسطی قال: کتبت إلی أبی الحسن الرضا (علیه السلام): إنّ لی قرابة قد خطب إلی إبنتی. و فی خلقه سوءٌ ؟
فقال (علیه السلام) لا تزوّجه. إن کان سییء الخُلق (من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 259).
(راجع : الکافی ج 5 ص 564 و مکارم الأخلاق ج 1 ص ).
[3] قال الإمام الصادق (علیه السلام): وسّع علی عیالک. و إیاک أن یکونوا هم السعادة علیک (تهذیب الأحکام ج 7 ص 4).
[4] عن معمّر بن خلاد عن أبی الحسن (علیه السلام) قال: ینبغی للرجل أن یوسّع علی عیاله. کی لا یتمنوا موته. و تلا (علیه السلام) هذه الآیه. وَ یطعِموُنَ الطَّعَامَ عَلی حُبَّهِ مِسکیناً وَ یتیماً و أَسِیراً.
قال (علیه السلام): الأسیر: عیال الرجل.
ینبغی للرجل ــ إذا زید فی النعمة ــ أن یزید اُسرائه فی السعة علیهم.
ثمّ قال (علیه السلام): إنّ فلاناً أنعم الله علیه بنعمة. فمنعها اُسرائه. و جعلها عند فلان. فذهب الله بها.
قال معمّر: و کان فلان حاضراً (الکافی ج 4 ص 11).
[5] قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): لعن الله الآ کل زاده وحده. و السایر فی الطریق وحده.
و النائم فی الفراش وحده (عوالی اللئالی ج 4 ص 8 ــ 9).
للعلماء ــ فی هذا الحدیث ــ قولان : أحدهما : أن یحمل علی ظاهره.
و یکون التقدیر : أنّه لا ینبغی للإنسان أن ینفرد ــ فی هذه الأفعال ــ .
و یصیر محمولاً علی الإستحباب لتلک الأفعال. و إنّ ترکها من المکروهات الشدیدة الکراهیة.
و ذکر اللعن فیه للتأکید ــ من باب التجوّز و التوسعة ــ لیحصل بذلک بعث العزم ــ من المکلّف ــ علی عدم التهاون بمثل ذلک...
و الثانی: أن لا یکون علی عمومه و ظاهره. بل یجب حمله علی التخصیص ...
خصوصاً النوم فی الفراش لمن یکون له زوجة. یمنعها ما وجب لها ــ من المبیت ــ فی فراشه وحده. و لا یدعوها إلیه. فیمنعها حقها.
فیکون مستحقّاً للّعنة بسبب منع الحقّ الواجب علیه... (نقلاً عن هامش عوالی اللئالی).
[6] قال رسول الله (صلی الله علیه و آله): لیس منّا خبّب * إمرأة رجل علیه (دعائم الإسلام ج 2 ص 448).
*أی: خدعها و أفسدها (نقلاً عن هامش المصدر).
[7] قال الإمام الباقر (علیه السلام): کان فیما أوحی الله تعالی إلی موسی بن عمران : ــ یا موسی ــ إنه بنی اسرائیل عن الزنا.
فإنّه من زنی. زُنی به. ــ أو بالعقب من بعده ــ *.
ــ یا موسی ــ عف. یعف أهلک...
کما تدین تدان... (دعائم الإسلام ج 2 ص 449).
(راجع: من لا یحضره الفقیه ج 4 ص 13).
*فی الفقیه هکذا : و لو فی العقب من بعده.
[8] قال أمیرالمؤمنین (علیه السلام): عذاب القبر یکون من النمیمة. و البول *.
و عزب الرجل عن أهله (علل الشرایع ج 1 ص 410 الباب 262).
*أی لا یبالی أین یصاب البول من جسده. یعنی ذلک قلّة المبالاة بالنسبة إلی الطهارة من البول.
