اقسام جهاد از منظر مقام معظم رهبري بخش پنجم - جهاد ازدياد نسل

علی حسن زاده
امام خامنه ای - جهاد ازدیاد نسل

جهاد ازدياد نسل:
دين اسلام نسبت به تکثير اولاد در همه زمان ها توجه ويژه داشته اين مختص به زماني نبوده که مسلمانان به لحاظ جمعيت در اقليت بوده باشند. زيرا تعابير وارده در اين روايات به عنوان يک سياست دائمي و هميشگي دين مطرح است.
بنابراين از نظر حکم اولي تکثير اولاد و ازدياد نسل، امري است که پيامبر اکرم(ص) و ائمه طاهرين(عليهم السلام) به آن سفارش فراواني نموده اند و مي شود گفت که از مستحبات موکد است.
وضع قوانين و جعل محدوديت هايي که متأسفانه در قوانين تنظيم جمعيت در سال 1372 آمده است و افرادي از حق بيمه و ساير مزايا محروم شده اند و يا وادار کردن وزارت خانه هاي متعدد براي رسيدن به کنترل و تقليل جمعيت، برخلاف ضوابط فقهي و شرعي است و فقط در صورت اضطرار مي تواند صحيح باشد که به اعتراف کارشناسان چنين اضطراري محقق نشده است.
با توجه به اينکه احکام اسلام با برخي ديگر کاملا مرتبط است لذا اگر در اسلام نسبت به تکثير نسل ترغيب شده است حتما شارع مقدس لزوم اشتغال و فعال بودن انسان ها را بسيار مورد تأکيد قرار داده است. نسبت به کسب حلال و توليد بسيار سفارش نموده است، نسبت به اين که انسان حتي تا لحظات آخر عمرش بايد به کار اشتغال داشته باشد سفارش نموده است.
نسبت به لزوم تربيت اولاد و توجه به خانواده و کمک نمودن به آن ها و مراقبت از آنان دستوراتي را صادر نموده است. اموري را که موجب فقر مي شود بيان فرموده است، انسان را به قناعت و عدم چشم داشت نسبت به اموال ديگران ترغيب نموده است. بنابراين اسلام فقط نسبت به تکثير نسل سفارش نکرده بلکه اموري را که براي تحقق اين امر لازم بوده در نظر گرفته است.
لذا حکومت اسلامي موظف به بيان و اجراء همه احکام اسلام اعم از فقهي، اخلاقي و غيره است.

چند روايات در اهميت فرزندآوري
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: تَنَاكَحُوا تَنَاسَلُوا تَكْثُرُوا فَإِنِّي أُبَاهِي بِكُمُ الْأُمَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ لَوْ بِالسِّقْطِ.
يعني (اي مردان و زنان) با همديگر ازدواج كنيد و داراي نسل گرديد و زياد شويد، به راستي كه من مباهات مي كنم به واسطه شما در مقابل امت هاي ديگر در روز قيامت، ولو با بچه سقط شده.(جامع الأخبار(للشعيري)، ص 101)
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلَام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: أَكْثِرُوا الْوَلَدَ أُكَاثِرْ بِكُمُ الْأُمَمَ غَداً.
فرزندان خود را زياد کنيد تا فردا به واسطه (کثرت) شما بر ديگر امم افتخار نمايم.(الكافي (ط - الإسلامية)، ج6، ص2)
مِنَ الْفِرْدَوْسِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: اطْلُبُوا الْوَلَدَ وَ الْتَمِسُوهُ فَإِنَّهُ قُرَّةُ الْعَيْنِ وَ رَيْحَانَةُ الْقَلْبِ وَ إِيَّاكُمْ وَ الْعَجْزَ وَ الْعُقْرَ.
رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله فرمود: در طلب فرزند باشيد و آن را {از خدا} بخواهيد که فرزند، روشني چشم است و ريحانه قلب؛ و بترسيد از ناتواني و نازايي.(مكارم الأخلاق، ص224)
و در حديثي آمده است که رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله فرمود:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: زَوِّجُوا أَيَامَاكُمْ فَإِنَّ اللَّهَ يُحْسِنُ لَهُمْ فِي أَخْلَاقِهِمْ وَ يُوَسِّعُ لَهُمْ فِي أَرْزَاقِهِمْ وَ يَزِيدُهُمْ فِي مُرُوَّاتِهِمْ.
بي همسران خود را تزويج نماييد، زيرا خداوند اخلاق آنان را نيکو، روزي آنان را وسيع و به جوانمردي آنان خواهد افزود.(النوادر (للراوندي)، ص 36)
مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَى أَبِي الْحَسَنِ ع إِنِّي أَحْبَبْتُ طَلَبَ الْوَلَدِ مُنْذُ خَمْسِ سِنِينَ وَ ذَلِكَ أَنَّ أَهْلِي كَرِهَتْ ذَلِكَ وَ قَالَتْ إِنَّهُ يَشْتَدُّ عَلَيَّ تَرْبِيَتُهُمْ لِقِلَّةِ الشَّيْءِ فَمَا تَرَى فَكَتَبَ إِلَيَّ اطْلُبِ الْوَلَدَ فَإِنَ اللَّهَ يَرْزُقُهُمْ.
 به امام كاظم عليه السلام نامه اي نوشتم: من مدت پنج سال است كه از بچه دار شدن جلوگيري مي كنم و اين به خاطر آن است كه همسرم فرزند نمي خواهد و مي گويد: تربيت و اداره فرزندان برايم دشوار است؛ زيرا فقير هستيم و از امكانات زيادي برخوردار نيستيم. نظر حضرتعالي چيست؟ امام در پاسخ فرمودند: فرزند طلب كن! همانا خدا روزيِ آنها را مي دهد.(وسائل الشيعة، ج21، ص360)
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: اتَّخَذُوا الْأَهْلَ فَإِنَّهُ أَرْزَقُ لَكُمْ.
رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله فرمود: تشكيل خانواده بدهيد؛ زيرا اين كار رزق و روزي شما را افزون مي كند.»(من لا يحضره الفقيه، ج‏3، ص383)

بيان يک شبهه و جواب از آن
رواياتي که دلالت دارد کم بودن عيال موجب راحتي است از جمله روايتي را امام صادق(ع) از قول پدر بزرگوارش و ايشان نيز از قول رسول خدا (ص) فرمود:
وَ عَنْهُ، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ، عَنْ جَعْفَرٍ، عَنْ أَبِيهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ
کمي عائله يکي از دو راحتي است.(قرب الإسناد (ط - الحديثة)، ص116)
و نيز در کتاب خصال آمده است که اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:
«قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ٌّ عَلَيْهِ السَّلَام الْفَقْرُ هُوَ الْمَوْتُ الْأَكْبَرُ وَ قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ التَّقْدِيرُ نِصْفُ الْعَيْشِ مَا عَالَ امْرُؤٌ اقْتَصَد
فقر، موت اکبر است و کمي عيال يکي از دو راحتي است و اندازه نگه داشتن، نصف معيشت است و کسي که ميانه روي داشته باشد نيازمند نخواهد شد.(الخصال، ج 2، ص 412)
آنهايي که موافق تنظيم خانواده بوده اند، اين روايات را دليل بر جواز کنترل زاد و ولد از ديدگاه ديني دانسته اند بايد توجه داشت که عيال به معني نان خور بودن است، چه بسا فرزنداني که نان خور انسان نيستند و عائله اي که فرزند نمي باشند مانند خادم، ميهمانان، زوجه يا برخي از اقوام و محارم که تحت تکفل انسان زندگي مي کنند. بنابراين اين روايت با روايتهاي متعددي که ترغيب به کثرت فرزندان شده است منافات ندارد. لذا با وجود اين، توصيه شده که هر چه انسان بتواندافراد تحت عيلوله خويش را کمتر کند، يک نوع توانايي و توانگري را دارا خواهد بود.
لازم به ذکر است که در تعبير «أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ» ترغيبي به کمي عيال نيست؛ چرا که در اين روايت، ابتدا از فقر، به عنوان موت اکبر و واقعيتي که سبب سختي زندگي است، ياد شده است و براي رهايي از آن، به مواردي مانند کمي عيال و ميانه روي در اقتصاد، اشاره شده است. که توانگري براي انسان از دو راه تحصيل مي شود، يکي از راه کسب مال و ديگري محدود نمودن عائله و انسان مي تواند هر کدام را خواست، انتخاب کند.
با استناد به رازقيت خداوند که وعده تأمين روزي همه موجودات را داده و از زمان خلقت هر جنبده اي ريز و درشت به وقت معين به مقدار لازم خداي متعال روزيشان داده پس هراس از فقر و تنگدستي امري بي معنا است و برهمين اساس تنظيم خانواده با اعتقاد به رزاقيت خداوند، منافات دارد. چرا که آيات متعددي در قرآن، دلالت بر رازقيت خداوند دارد و اينکه هيچ جنبنده اي نيست، مگر اينکه خداوند رحمن روزي وي را برعهده گرفته و تأمين مي نمايد. از اين رو ترس از فقر و ناکافي بودن منابع طبيعي، دليل موجهي براي تنظيم خانواده و کنترل جمعيت، نيست. خداوند در آيه 6 سوره هود مي فرمايد: «وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُها» هيچ جنبنده اي در زمين نيست، مگر اينکه روزي او به عهده خداوند است و نيز در آيه 151 سوره انعام مي فرمايد:«وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَ إِيَّاهُم» و فرزندانتان را از ترس تنگدستي نکشيد ما به شما و آن ها روزي مي رسانيم. در آيات فوق، خداوند متعال روزي رساندن به همه انسان ها و موجودات را تضمين نموده است و نيز در آيات ديگري گنجايش زمين را براي زندگان و مردگان ضمانت نموده است، در آيه 25 و 26سوره مرسلات مي فرمايد: «أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ كِفاتاً أَحْياءً وَ أَمْواتا؟ آيا ما به زمين گنجايش فراگيري و حمل زندگان و مردگان را نداده ايم؟
بنابراين نبايد از ترس محدوديت جغرافيايي و انفجار جمعيت، توالد و تناسل را محدود نمود، چرا که اين امر سوء ظن به خداوند متعال است و با آيات قرآن منافات دارد.
در آيات ديگري از قرآن، خدا کساني را که به خاطر ترس از فقر ازدواج نمي کند در آيه 32 از سوره نور مي فرمايد: «وَ أَنْكِحُوا الْأَيامى مِنْكُمْ- وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبادِكُمْ وَ إِمائِكُمْ- إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ- وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيم»
«به کساني که همسر ندارند و نيز به غلامان و کنيزان خود، همسر دهيد، اگر تنگدستند، خداوند آنان را از فضل خويش بي نياز خواهد کرد و خدا گشايشگر داناست.»
از اين آيه شريفه استفاده مي شود که نبايد از ترس فقر و عيالمند شدن از ازدواج، خودداري نمود، بنابراين تنظيم خانواده و کنترل مواليد نيز از ترس فقر، سوء ظن به وعده خداوند و رازقيت اوست
عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْجَامُورَانِيِّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي حَمْزَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يُوسُفَ التَّمِيمِيِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ ٌّ عَلَيْهِم السَّلَام قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ: مَنْ تَرَكَ التَّزْوِيجَ مَخَافَةَ الْعَيْلَةِ فَقَدْ سَاءَ ظَنُّهُ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ إِنْ يَكُونُوا فُقَراءَ يُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ.
رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله فرمود: هر كس ازدواج را به خاطر ترس از فقر ترك كند، نسبت به خدا سوءظن دارد؛ زيرا خداوند عزيز و بزرگ مي فرمايد: «اگر داماد و عروس فقير باشند، خدا آنها را از فضل خود بي نياز مي سازد.»(وسائل الشيعة، ج20، ص42)

جهاد ازدياد نسل در بيانات رهبري
معروفي بالاتر از ايجاد نظام اسلامي و حفظ نظام اسلامي نداريم؛ هر کسي که در اين راه تلاش کند، آمر به معروف است؛ حفظ عزّت و آبروي ملّت ايران، بزرگ ترين معروف است. معروفها اينها هستند: اعتلاي فرهنگ، سلامت محيط اخلاقي، سلامت محيط خانوادگي، تکثير نسل و تربيت نسل جوان آماده‌ي براي اعتلاي کشور، رونق دادن به اقتصاد و توليد، همگاني کردن اخلاق اسلامي، گسترش علم و فنّاوري، استقرار عدالت قضائي و عدالت اقتصادي، مجاهدت براي اقتدار ملّت ايران و وراي آن و فراتر از آن، اقتدار امّت اسلامي و تلاش و مجاهدت براي وحدت اسلامي؛ مهم ترين معروفها اينها است و همه موظّفند در راه اين معروفها تلاش کنند؛ امر کنند.
مسئله جمعيت، يكي ازخطراتي كه وقتي انسان درست به عمق آن فكر مي كند، تن او مي لرزد، اين مسئله جمعيت است ... يعني مسئله جمعيت از آن مسائلي نيست كه بگوييم حالا ده سال ديگر فكر مي كنيم؛ نه، اگر چند سال بگذرد، وقتي نسلها پير شدند، ديگر قابل علاج نيست.92/9/19               
فرزندآوري يكي از مهمترين مجاهدتهاي زنان و وظائف زنان است؛ چون فرزندآوري در حقيقت هنر زن است؛ اوست كه زحماتش را تحمل مي كند، اوست كه رنجهايش را مي برد، اوست كه خداي متعال ابزار پرورش فرزند را به او داده است. خداي متعال ابزار پرورش فرزند را به مردها نداده، در اختيار بانوان قرار داده؛ صبرش را به آنها داده، عاطفه اش را به آنها داده، احساساتش را به آنها داده، اندامهاي جسماني اش را به آنها داده؛ در واقع اين هنر زنها است. اگر چنانچه ما اينها را در جامعه به دست فراموشي نسپريم، آن وقت پيشرفت خواهيم کرد. ۱۳۹۲/۰۲/۱۱

ابلاغ سياست هاي کلي جمعيت از طرف مقام معظم رهبري
۱- ارتقاء پويايي، بالندگي و جواني جمعيت با افزايش نرخ باروري به بيش از سطح جانشيني.
۲- رفع موانع ازدواج، تسهيل و ترويج تشکيل خانواده و افزايش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمايت از زوج هاي جوان و توانمندسازي آنان در تأمين هزينه هاي زندگي و تربيت نسل صالح و کارآمد.
۳- اختصاص تسهيلات مناسب براي مادران بويژه در دوره بارداري و شيردهي و پوشش بيمه اي هزينه هاي زايمان و درمان ناباروري مردان و زنان و تقويت نهادها و مؤسسات حمايتي ذي ربط.
۴- تحکيم بنيان و پايداري خانواده با اصلاح و تکميل آموزش هاي عمومي درباره اصالت کانون خانواده و فرزند پروري و با تأکيد بر آموزش مهارت هاي زندگي و ارتباطي و ارائه خدمات مشاوره اي بر مبناي فرهنگ و ارزش هاي اسلامي - ايراني و توسعه و تقويت نظام تأمين اجتماعي، خدمات بهداشتي و درماني و مراقبت هاي پزشکي در جهت سلامت باروري و فرزندآوري.
۵- ترويج و نهادينه سازي سبک زندگي اسلامي - ايراني و مقابله با ابعاد نامطلوب سبک زندگي غربي.
۶- ارتقاء اميد به زندگي، تأمين سلامت و تغذيه سالم جمعيت و پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي، بويژه اعتياد، سوانح، آلودگي هاي زيست محيطي و بيماري ها.
۷- فرهنگ سازي براي احترام و تکريم سالمندان و ايجاد شرايط لازم براي تأمين سلامت و نگهداري آنان در خانواده و پيش بيني ساز و کار لازم براي بهره مندي از تجارب و توانمندي هاي سالمندان در عرصه هاي مناسب.
۸- توانمندسازي جمعيت در سن کار با فرهنگ سازي و اصلاح، تقويت و سازگار کردن نظامات تربيتي و آموزش هاي عمومي، کارآفريني، فني ـ حرفه اي و تخصصي با نيازهاي جامعه و استعدادها و علايق آنان در جهت ايجاد اشتغال مؤثر و مولّد.
۹- باز توزيع فضايي و جغرافيايي جمعيت، متناسب با ظرفيت زيستي با تأکيد بر تأمين آب با هدف توزيع متعادل و کاهش فشار جمعيتي.
۱۰- حفظ و جذب جمعيت در روستاها و مناطق مرزي و کم تراکم و ايجاد مراکز جديد جمعيتي بويژه در جزاير و سواحل خليج فارس و درياي عمان از طريق توسعه شبکه هاي زيربنايي، حمايت و تشويق سرمايه گذاري و ايجاد فضاي کسب و کار با درآمد کافي.
۱۱- مديريت مهاجرت به داخل و خارج هماهنگ با سياست هاي کلي جمعيت با تدوين و اجراي ساز و کارهاي مناسب.
۱۲- تشويق ايرانيان خارج از کشور براي حضور و سرمايه گذاري، و بهره گيري از ظرفيت ها و توانايي هاي آنان.
۱۳- تقويت مؤلفه هاي هويت بخش ملي (ايراني، اسلامي، انقلابي) و ارتقاء وفاق و همگرايي اجتماعي در پهنه سرزميني بويژه در ميان مرزنشينان؛ و ايرانيان خارج از کشور.
۱۴- رصد مستمر سياست هاي جمعيتي در ابعاد کمّي و کيفي با ايجاد ساز و کار مناسب و تدوين شاخص هاي بومي توسعه انساني و انجام پژوهش هاي جمعيتي و توسعه انساني.۱۳۹۳/۰۲/۳۰

Share