ستاره های کربلا/ جون بن حوی

ستاره های کربلا/ جون بن حوی

جون بن حوی یکی از ستاره های بابصیرت و جاویدان حماسه کربلا است. غلامی که توسط امام علی (علیه السلام) آزاد شد و در کربلا به عرش رسید...

حماسه بزرگ کربلا که سالیان سال است میلیون ها انسان آزاده را تحت تاثیر خود قرار داده است 72 یار بابصیرت و باوفای امام حسین (علیه السلام) را در این حماسه یاری کرده اند. این نوشتار به معرفی برخی اصحاب امام حسین (علیه السلام) در حماسه عظیم کربلا می پردازد که بنا بر دلایل مختلف نام و نشان این شهدا کمتر به گوش شیفتگان قیام امام حسین (علیه السلام) خورده است.

بیشتر بخوانید: ستاره های کربلا

جون بن حوی

جَون از شهدای واقعه کربلا است. او فردی سیاه پوست اهل نوبه (منطقه ای در آفریقا) و غلام فضل بن عباس بن عبدالمطلب بود که امام علی (علیه السلام) او را آزاد کرد و به یاری ابوذر فرستاد. او تا زمان وفات ابوذر (سال ۳۲ قمری) در ربذه همراه او بود و سپس به نزد امام علی (علیه السلام) برگشت و در کنار اهل بیت (علیهم السلام) ماند. گویا او در تعمیر و آماده سازی اسلحه مهارت داشته و در نقلی از امام سجاد (علیه السلام) آمده است: شب عاشورا جون در چادر امام حسین (علیه السلام) بود و شمشیر او را آماده می کرد.[1] نامش در منابع جَون[2]، جُوَین[3]، حُوَی[4]، و جُوَین بن ابی مالک[5].

شهادت جون بن حوی

جَون بن حُوَی غلام آزاده شده ای بود که امام حسین (علیه السلام) روز عاشورا جون را از رفتن به میدان بازداشت، ولی او خطاب به امام گفت: به خدا سوگند هرگز از شما جدا نمی شوم تا خون من با خون شما درآمیزد.[6]

ایشان پس از عمرو بن قرظه[7] و بنا بر نقلی دیگر پس از اقامه نماز جماعت[8]، از امام حسین -علیه السلام- اجازه گرفت و به میدان رفت و پس از کشتن ۲۵ نفر[9] به شهادت رسید. او از کسانی است که امام علیه السلام پس از شهادتش بر بالین او آمد و برایش دعا کرد.[10]

کیف یری الفجار ضرب الأسود ***** بالسیف صلتا عن بنی محمد
أذب عنهم باللسان و الید ***** أرجو بذلک الفوز عند المورد

بدکاران چگونه می بینند ضربت این سیاه را ***** با شمشیری که در راه فرزندان محمد کشیده شده است
من با دست و زبان از آنان حمایت می کنم ***** و با این کار، بهشت را در روز ورود به محشر امید دارم.[11]

نقل شده که امام حسین -علیه السلام- بر بالینش آمد و برایش دعا کرد: «اَللّهُمَّ بَیِّض وَجهَهُ وَ طَیِّب ریحَهُ وَ احشُرهُ مَعَ الأبرارِ وَ عَرِّف بَینَهُ و بَینَ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ»؛[12] خدایا! رویش را سفید و بویش را خوش گردان و با نیکان محشور کن و با محمد و آل محمد آشنا ساز.

پیکر او همراه دیگر شهدا پایین پای امام حسین (علیه السلام) به خاک سپرده شد. علامه مجلسی (رحمه الله) روایتی را نقل کرده که بدن وی پس از 10 روز از دفن شهدای کربلا پیدا شده و بوی عطر از آن به مشام می رسید.[13] نام او در زیارت الشهداء یا زیارت ناحیه غیرمشهور آمده است: «اَلسَّلَامُ عَلَی جَوْنٍ مَوْلَی أَبِی ذَرٍّ الْغِفَارِی».

منابع:

• ابن طاووس، علی بن موسی، اللهوف علی قتلی الطفوف، تهران، انتشارات جهان، بی تا.
• شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، چاپ کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
• بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
• طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
• ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، بیروت، دار المعرفة، بی تا.
• ابن شهرآشوب، محمد بن علی، المناقب، قم، نشر علامه، ۱۳۷۹ق.
• قمی، عباس، نفس المهموم في مصيبة سيدنا الحسين المظلوم و يليه نفثة المصدور فيما يتجدد به حزن العاشور، قم، مکتبة الحیدریة، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
• امین عاملی، سید محسن، أعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق.
• مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ش.

پی نوشت:
1. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۳؛ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۰.
2. برای نمونه نگاه کنید به: ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفة، ص۱۱۳؛ رجال طوسی، ص۹۹؛ ابن طاووس، اللهوف، انتشارات جهان، ص۱۰۸.
3. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۳.
4. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۹۶؛ طبری، تاریخ، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۴۲۰.
5. ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۰۳.
6. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۰۵.
7. ابن طاووس، اللهوف، انتشارات جهان، ص۱۰۷-۱۰۸.
8. دایره المعارف تشیع، ص۵۲۱.
9. ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۰۳.
10. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۰۵؛ قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۲۶۳.
11. بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۱۹۶.
12. امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۶۰۵؛ قمی، نفس المهموم، ۱۴۲۱ق، ص۲۶۳.
13. مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۳.