طرح مارشال یكی از مهم ترین طرح های اقتصادی امریكا بعد از جنگ جهانی دوم است كه به نام طراح آن، جورج مارشال، وزیر امور خارجه امریكا در دوران ریاست جمهوری هری ترومن نام گذاری شده است. به دنبال ارائه دكترین ترومن معروف به طرح دربرگیری در 12 مارس 1947م مبنی بر ارسال كمك های اقتصادی و نظامی امریكا به كشورهای مورد تهدید، جورج مارشال، وزیر امور خارجه امریكا در پنجم ژوئن 1947م طرحی برای نفوذ در كشورهای اروپایى ارائه داد كه بعدها به طرح مارشال معروف شد. این طرح، كمك های مالی و اقتصادی بلاعوض امریكا را به حكومت های نیازمند تصریح می كرد، لیكن عملاً گامی در جهت استثمار كشورها و انقیاد دولت ها از طریق ایجاد وابستگی های اقتصادی و سپس سیاسی بود. جورج مارشال در این روز عنوان كرد: اگر كشورهای اروپایى مبادرت به ایجاد یك برنامه بازسازی اقتصادی كنند، ایالات متحده در اجرای این برنامه، كمك مالی در اختیار این كشورها قرار خواهد داد. این سخنان كه در حقیقتْ ارائه دیدگاه های اقتصادی دولت امریكا نسبت به قاره اروپا محسوب می شد با استقبال دولت های جنگ زده و خسارت دیده اروپایى مواجه گردید. كشورهای مورد نظر بلافاصله در پاریس طرحی را به مورد اجرا گذاشتند كه كنگره امریكا نیز با تخصیص این اعتبارات موافقت كرد. طرح مارشال ابتدا شامل شوروی و كشورهای اروپای شرقی هم می شد، ولی دولت شوروی حاضر به قبول شرایط این كمك نشد و كشورهای اروپای شرقی را نیز از پذیرفتن آن منع كرد. از این پس در عرض چهار سال، بیش از 14 میلیارد دلار در اختیار دولت های استقبال كننده از این طرح امریكایى قرار گرفت كه در این میانْ تنها سهم فرانسه و انگلستان در حدود شش میلیارد دلار بود. دولت امریكا توانست در ازای اعطای این كمك ها امتیازات مورد نظر خود را كه انگیزه اصلی در ارائه این طرح اقتصادی بود از دولت های اروپایى كسب كند و آن ها را تا سرحد امكان به خود وابسته سازد. دكترین جورج مارشال هم چون دكترین ترومن، گام موثر امریكا در دهه 1940م برای نفوذ در كشورهای اروپایی بود و همین دو طرح بود كه در آینده، زمینه اتحاد دسته جمعی دولت های غرب اروپا را در زیر چتر سلطه سیاسی و نظامی امریكا فراهم آورد. هم چنین پیمان آتلانتیك شمالی، ناتو نیز كه به دنبال اجرای این طرح منعقد شد، حضور نظامی امریكا را در اروپا تثبیت كرد.
