تجزیه امپراتوری عثمانی در پی شكست در جنگ جهانی اول و نیرنگ استعمار(1920میلادی)

10 اگوست
امپراتوری عثمانی و ایران,گنجینه تصاویر ضیاءالصالحین

پس از شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، طرف های پیروز تصمیم به تجزیه این امپراتوری و الحاق متصرفات عثمانی به سرزمین خود گرفتند. در این راستا پیمان استعماری سایکْسْ - پیکو، که توسط وزرای امور خارجه انگلستان و فرانسه تهیه و امضا شده بود، شرایط سیاسی منطقه را برای تفکیک اراضی خاورمیانه و تجزیه مستملکات آسیایى امپراتوری عثمانی فراهم آورده بود. در قرارداد سایکس - پیکو که نوعی تبانی استعماری و توسعه طلبانه متفقین به شمار می آید، منطقه خاورمیانه عربی بین سه کشور فرانسه، انگلیس و روسیه تقسیم شد. به موجب این پیمان بخش های شرقی ترکیه در محدوده ای به وسعت پنجاه هزار مایل به روسیه واگذار شد. فرانسوی ها هم قسمت های دیگری از ترکیه همراه با خاک سوریه و لبنان را از آن خود ساختند و بالاخره انگلیسی ها توانستند قسمت های عمده سرزمین عراق و نیز فلسطین را صاحب شوند. فرانسه و انگلیس توافق کردند تا متصرفات خاورمیانه ای خویش را به امیرنشین های متعدد تبدیل نمایند و در هر امیرنشین، احساسات قومی، نژادی، زبانی و مذهبی را علیه عثمانی تحریک کنند تا راه شکست نهایى عثمانی از این طریق فراهم شود. از سوی دیگر اشغال مناطق گسترده ای از اراضی این امپراتوری توسط نیروهای روس، انگلیس و ایتالیا، باعث شد تا دولت عثمانی با عقد قرارداد سور در سال 1920میلادی موافقت نماید. امضای این قرارداد در واقع به معنای پایان امپراتوری عثمانی و رسمیت یافتن تجزیه آن بود. از این پس بود که علی رغم تجزیه و فروپاشی امپراتوری عثمانی، قیام های مردمی در این نواحی علیه استعمارگران آغاز شد و زمینه های استقلال برخی کشورها از جمله ترکیه و عراق فراهم آمد.

Share