دعای وداع ماه رمضان به روایت اقبال الاعمال

انجمن‌ها: 

دعای وداع ماه رمضان به روایت اقبال الاعمال

الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الرابع و الثلاثین فیما نذکره من زیادات و دعوات فی آخر لیلة منه‏
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سی و چهارم اعمال و دعاهای مخصوص شب سی ام ماه رمضان، چهارمین دعای وداع ماه رمضان:

دعای وداع ماه رمضان به روایت اقبال الاعمال (شب سی ام رمضان)

دعای مخصوص شب سی ام ماه رمضان :

رَوَیْنَا بِعِدَّةِ طُرُقٍ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ یَعْقُوبَ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ علیه السلام فِی وَدَاعِ شَهْرِ رَمَضَانَ نَقَلْنَاهُ مِنْ خَطِّ جَدِّی أَبِی جَعْفَرٍ الطُّوسِیِّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ‏

«محمّد بن یعقوب کلینى» رحمه اللّه به سند خود نقل مى کند که امام صادق علیه السّلام در وداع با ماه رمضان این دعا را مى خواند. ما این دعا را از روى خطّ جدّم «ابو جعفر طوسى» رضى اللّه عنه نقل مى کنیم:

اللَّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتَابِکَ الْمُنْزَلِ [الْمُنَزَّلِ‏] عَلَى لِسَانِ نَبِیِّکَ الْمُرْسَلِ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ قَوْلُکَ حَقٌ‏ (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ‏)[سوره البقره، آیه 185]

خداوندا، تو در کتابى که فروفرستاده اى بر زبان پیامبر فرستاده ات درودهاى تو بر او فرموده اى و سخن تو حق است که: «ماه رمضان، که قرآن در آن فروفرستاده شده است.» 

وَ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ قَدْ تَصَرَّمَ فَأَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ وَ کَلِمَاتِکَ التَّامَّةِ 

و این ماه رمضان است که به پایان آمد. پس به روى [اسما و صفات، یا ذات] باکرامت و سخنان کامل تو، از تو خواستارم 

إِنْ کَانَ بَقِیَ عَلَیَّ ذَنْبٌ لَمْ تَغْفِرْهُ لِی أَوْ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی عَلَیْهِ أَوْ تُقَایِسَنِی بِهِ

که اگر گناهى بر من باقى مانده که نیامرزیده اى یا مى خواهى مرا بر آن کیفر کنى یا عذابت را به من بچشانى، 

أَنْ لَا یَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّیْلَةِ أَوْ یَنْصَرِمَ هَذَا الشَّهْرُ إِلَّا وَ قَدْ غَفَرْتَهُ لِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ 

پیش از طلوع سپیده دم این شب یا پیش از به پایان آمدن این ماه آن را بیامرزى، اى مهربان ترین مهربانان. 

اللَّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ بِمَحَامِدِکَ کُلِّهَا أَوَّلِهَا وَ آخِرِهَا مَا قُلْتَ لِنَفْسِکَ مِنْهَا

خداوندا، ستایش تو را با تمام ستایش هایت اعمّ از اوّل و آخر آن ها و آنچه خود براى خویش گفته اى 

وَ مَا قَالَهُ لَکَ الْخَلَائِقُ الْحَامِدُونَ الْمُجْتَهِدُونَ الْمَعْدُودُونَ الْمُؤْثِرُونَ فِی ذِکْرِکَ وَ شُکْرِکَ [وَ الشُّکْرِ لَکَ‏]

یا مردمان ستایشگر و کوشا در عبادت و انگشت شمار و مقدم دارندگان یاد و سپاس تو گفته اند، 

الَّذِینَ أَعَنْتَهُمْ عَلَى أَدَاءِ حَقِّکَ مِنْ أَصْنَافِ خَلْقِکَ مِنَ الْمَلَائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ

همان کسانى که آنان را بر اداى حقّت یارى نمودى، از انواع آفریده هایت، مانند فرشتگان مقرّب 

وَ النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ وَ أَصْنَافِ النَّاطِقِینَ الْمُسْتَجِیرِینَ بِکَ [الْمُسَبِّحِینَ لَکَ‏] مِنْ جَمِیعِ الْعَالَمِینَ 

و پیامبران و فرستاده شدگان و انواع گویندگان و تسبیح گویان [پناه جویان] از میان همه جهانیان

عَلَى أَنَّکَ بَلَّغْتَنَا شَهْرَ رَمَضَانَ وَ عَلَیْنَا مِنْ نِعَمِکَ وَ عِنْدَنَا مِنْ قِسْمِکَ وَ إِحْسَانِکَ وَ تَظَاهُرِ امْتِنَانِکَ 

در برابر این که ما را به پایان ماه رمضان رسانیدى و نعمت ها و بهره ها و نیکى ها و بخشش هاى فراوان بر ما ارزانى داشتى. 

فَبِذَلِکَ لَکَ [فَذَلِکَ لَکَ‏] مُنْتَهَى الْحَمْدِ الْخَالِدِ الدَّائِمِ الرَّاکِدِ الْمُخَلَّدِ السَّرْمَدِ 

پس در برابر همه این ها منتهاى ستایش جاودانه و پیوسته و ماندگار و پاینده و همیشگى 

الَّذِی لَا یَنْفَدُ طُولَ الْأَبَدِ جَلَّ ثَنَاؤُکَ أَعَنْتَنَا عَلَیْهِ 

که براى همیشه پایان نمى پذیرد، براى تو باد و نیز ثناى تو والا باد. ما را یارى کردى 

حَتَّى قَضَیْتَ عَنَّا صِیَامَهُ وَ قِیَامَهُ مِنْ صَلَاةٍ وَ مَا کَانَ مِنَّا فِیهِ مِنْ بِرٍّ أَوْ نُسُکٍ أَوْ ذِکْرٍ

تا این که روزه و شب خیزى در ماه رمضان را با نماز خواندن و اعمال دیگر مانند نیکوکارى و عبادات و یاد خود، به پایان آوردى. 

اللَّهُمَّ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا بِأَحْسَنِ قَبُولِکَ وَ تَجَاوُزِکَ وَ عَفْوِکَ وَ صَفْحِکَ وَ غُفْرَانِکَ وَ حَقِیقَةِ رِضْوَانِکَ 

خداوندا، پس آن را با بهترین پذیرش و گذشت و عفو و چشم پوشى و آمرزش و خشنودى راستین از ما بپذیر، 

حَتَّى تُظْفِرَنَا [تُظَفِّرَنَا] فِیهِ بِکُلِّ خَیْرٍ مَطْلُوبٍ وَ جَزِیلِ عَطَاءٍ مَوْهُوبٍ 

تا این که ما را در این ماه به همه خیراتى که از ما مطلوب است و نیز به عطا و بخشش فراوانت کامیاب گردانى 

تُؤْمِنَّا فِیهِ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ مَرْهُوبٍ وَ ذَنْبٍ مَکْسُوبٍ 

و از تمام امور بیمناک و گناهانى که انسان مرتکب مى شود، ایمن گردانى. 

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِعَظِیمِ مَا سَأَلَکَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِکَ مِنْ کَرِیمِ أَسْمَائِکَ وَ جَزِیلِ ثَنَائِکَ وَ خَاصَّةِ دُعَائِکَ 

خداوندا، به خواسته هاى بزرگى که آفریده هایت با توسّل به اسماى گرامى و ستایش فراوان و دعاى ویژه از تو درخواست نموده اند، 

أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

خواهانم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى 

وَ أَنْ تَجْعَلَ شَهْرَنَا هَذَا أَعْظَمَ شَهْرِ رَمَضَانٍ مَرَّ عَلَیْنَا مُنْذُ أَنْزَلْتَنَا إِلَى الدُّنْیَا بَرَکَةً فِی عِصْمَةِ دِینِی وَ خَلَاصِ نَفْسِی 

و این ماه ما را با برکت ترین ماه رمضانى که از آغاز فرو فرستادن ما به دنیا، بر ما گذشته است، در زمینه نگاه دارى در امور دینى و رهایى نفس 

وَ قَضَاءِ حَاجَتِی‏ وَ تَشْفِیعِی فِی مَسَائِلِی وَ تَمَامِ النِّعْمَةِ عَلَیَّ وَ صَرْفِ السُّوءِ عَنِّی وَ لِبَاسِ الْعَافِیَةِ لِی 

و برآوردن خواسته ها و شفاعت در درخواست ها و اتمام نعمت و دفع بدى ها و پوشاندن لباس عافیت بر من، قرار دهى 

وَ أَنْ تَجْعَلَنِی بِرَحْمَتِکَ مِمَّنْ حُزْتَ لَهُ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا لَهُ خَیْراً (مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)[سوره القدر، آیه 3]

و به رحمت خود مرا از کسانى بگردانى که به درک شب قدر موفق گردانیده اى و شب قدر را براى آنان، 

فِی أَعْظَمِ الْأَجْرِ وَ کَرَائِمِ الذُّخْرِ وَ طُولِ الْعُمُرِ وَ حُسْنِ الشُّکْرِ وَ دَوَامِ الْیُسْرِ

در زمینه پاداش بزرگ تر و اندوخته هاى باارزش و عمر طولانى و سپاسگزارى زیبا و فراوانى [ثروت] پیوسته، بهتر از هزار ماه قرار داده اى. 

اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُکَ بِرَحْمَتِکَ وَ طَوْلِکَ وَ عَفْوِکَ وَ نَعْمَائِکَ وَ جَلَالِکَ وَ قَدِیمِ إِحْسَانِکَ وَ امْتِنَانِکَ

خدایا، و نیز به حرمت و بخشش و گذشت و نعمت و بزرگى و نیکوکارى و بخشش دیرینه ات از تو درخواست مى کنم 

أَنْ لَا تَجْعَلَهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنَّا بِشَهْرِ [لِشَهْرِی‏] رَمَضَانَ حَتَّى تُبَلِّغَنَاهُ مِنْ قَابِلٍ عَلَى أَحْسَنِ حَالٍ

که این ماه رمضان را آخرین دیدار ما با آن قرار ندهى، بلکه ما را در سال آینده بر بهترین حال به آن برسان 

وَ تُعَرِّفَنِی هِلَالَهُ مَعَ النَّاظِرِینَ إِلَیْهِ وَ الْمُتَعَرِّفِینَ لَهُ فِی أَعْفَى عَافِیَتِکَ وَ أَنْعَمِ نِعْمَتِکَ

و هلال آن را با نگرندگان به ماه و کسانى که درصدد شناخت اوّل ماه برآمده اند، در بهترین حال عافیت و کامل ترین نعمت 

وَ أَوْسَعِ رَحْمَتِکَ وَ أَجْزَلِ قَسْمِکَ اللَّهُمَّ یَا رَبِّیَ الَّذِی لَیْسَ لِی رَبٌّ غَیْرُهُ 

و گسترده ترین رحمت و فراوان ترین بهره ها، به ما بشناسان. خداوندا، اى پروردگار من که هیچ پروردگارى جز تو ندارم، 

لَا یَکُونُ هَذَا الْوَدَاعُ مِنِّی وَدَاعَ فَنَاءٍ وَ لَا آخِرَ الْعَهْدِ مِنَ اللِّقَاءِ حَتَّى ترنیه [تُرِیَنِیهِ‏] مِنْ قَابِلٍ 

مبادا که این وداع، وداع پایانى من با ماه رمضان و آخرین دیدارم با آن باشد، بلکه چنان کن در سال آینده 

فِی أَسْبَغِ النِّعَمِ وَ أَفْضَلِ الرَّجَاءِ وَ أَنَا لَکَ عَلَى أَحْسَنِ الْوَفَاءِ (إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ)[سوره آل عمران، آیه 38]

در فراوان ترین نعمت و برترین امید و بهترین وفادارى آن را به من نشان دهى، به راستى که تو شنونده دعا هستى. 

اللَّهُمَّ اسْمَعْ دُعَائِی وَ ارْحَمْ تَضَرُّعِی وَ تَذَلُّلِی لَکَ وَ اسْتِکَانَتِی وَ تَوَکُّلِی عَلَیْکَ 

خدایا، دعایم را بشنو و بر تضرع و خاکسارى و ذلّت و توکّلم بر تو رحم آر، که من تسلیم توام 

فَأَنَا لَکَ سِلْمٌ لَا أَرْجُو نَجَاحاً وَ لَا مُصَافَاةَ [مُعَافَاةً] وَ لَا تَشْرِیفاً وَ لَا تَبْلِیغاً إِلَّا بِکَ وَ مِنْکَ 

و امید کامیابى و عافیت [همدلى]و مشرّف شدن و رسیدن [به ماه رمضان] را جز به تو و از تو ندارم. 

فَامْنُنْ عَلَیَّ جَلَّ ثَنَاؤُکَ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُکَ بِتَبْلِیغِی شَهْرَ رَمَضَانَ وَ أَنَا مُعَافًى مِنْ کُلِّ مَکْرُوهٍ وَ مَحْذُورٍ وَ مِنْ جَمِیعِ الْبَوَائِقِ 

پس اى خدایى که ثناى تو والا و اسماى تو پاکیزه است بر ما منّت نه و ما را به ماه رمضان آینده برسان، درحالى که از همه ناخوشایندى ها و بیم ها و از همه  ى گرفتارى ها در عافیت باشیم. 

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَعَانَنَا عَلَى صِیَامِ هَذَا الشَّهْرِ وَ قِیَامِهِ حَتَّى بَلَّغَنَا آخِرَ لَیْلَةٍ مِنْهُ‏

ستایش خدا را که مرا به روزه دارى و شب خیزى در این ماه یارى کرد تا این که به شب آخر آن رسیدم.

دعای وداع ماه رمضان به روایت اقبال الاعمال (شب سی ام رمضان)

قال الشیخ أبو جعفر الطوسی رحمه الله فی الأصل الذی نقلنا منه هذا الوداع بخطه ما هذا لفظه إلى هاهنا روایة الکلینی‏

شیخ «ابو جعفر طوسى» رحمه اللّه در کتاب «اصل» خود که دعاى گذشته را از روى خطّ او نقل کردیم، چنین نوشته است: تا اینجا براساس روایت «کلینى» رحمه اللّه بود.

وَ رَوَى إِبْرَاهِیمُ بْنُ إِسْحَاقَ الْأَحْمَرِیُّ عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِیِّ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ وَ عَنْ جَمَاعَةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ عَنْ سَعْدَانَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللهِ علیه السلام

و به سند دیگر از امام صادق علیه السّلام نقل شده

مِثْلَ ذَلِکَ وَ زَادَ فِیهِ

همین دعا و در ادامه آن آمده است:

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَحَبِّ مَا دُعِیتَ بِهِ وَ أَرْضَى مَا رَضِیتَ بِهِ عَنْ مُحَمَّدِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ 

خداوندا، به محبوب ترین دعاهایى که به درگاهت شده و به مورد پسندترین چیزهایى که به واسطه آن از حضرت محمّد درود و سلام خدا بر او و خاندان او خشنود گردیدى، خواستارم 

أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لَا تَجْعَلْ وَدَاعِی وَدَاعَ شَهْرِ رَمَضَانَ وَدَاعَ خُرُوجِی مِنَ الدُّنْیَا 

که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و وداع من با ماه رمضان را وداع رفتن از دنیا 

وَ لَا وَدَاعَ آخِرِ عِبَادَتِکَ فِیهِ وَ لَا آخِرِ صَوْمِی لَکَ وَ ارْزُقْنِی الْعَوْدَ فِیهِ ثُمَّ الْعَوْدَ فِیهِ بِرَحْمَتِکَ یَا وَلِیَّ الْمُؤْمِنِینَ 

و آخرین عبادت و یا روزه دارى ات در آن قرار مده، بلکه به رحمت خود بازگشت پى درپى به آن را روزى ام کن اى سرپرست مؤمنان  

وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِلَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ اجْعَلْهَا لِی خَیْراً (مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)[سوره القدر، آیه 3] یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ یَا رَبَّ لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ جَاعِلَهَا خَیْراً (مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)[سوره القدر، آیه 3]

و به درک شب قدر موفق گردان و شب قدر را براى من برتر از هزار ماه قرار ده، اى پروردگار جهانیان، اى پروردگار شب قدر و گرداننده آن بهتر از هزار ماه، 

رَبَّ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ الْجِبَالِ وَ الْبِحَارِ وَ الظُّلَمِ وَ الْأَنْوَارِ وَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ یَا بَارِئُ یَا مُصَوِّرُ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ 

اى پروردگار شب و روز و کوه ها و دریاها و تاریکى ها و روشنایى ها و زمین و آسمان. اى پدیدآورنده اى نگارگر، اى بسیار مهرورز اى بسیار بخشنده، 

یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا قَیُّومُ یَا بَدِیعُ لَکَ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَ الْأَمْثَالُ الْعُلْیَا وَ الْکِبْرِیَاءُ وَ الْآلَاءُ

اى خدا اى رحمت گستر [اى مهربان]، اى پاینده اى نوآفرین، بهترین نام ها [و کمالات] و برترین اوصاف و بزرگمنشى از آن تو است. 

أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ‏ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‏ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ 

به نام تو، بسم اللّه الرحمن الرحیم از تو درخواست مى کنم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى 

وَ أَنْ تَجْعَلَ اسْمِی فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ فِی السُّعَدَاءِ وَ رُوحِی مَعَ الشُّهَدَاءِ وَ إِحْسَانِی فِی عِلِّیِّینَ 

و نام مرا در این شب جزو نیکبختان و روحم را با شهیدان و نیکوکارى ام را در علّیّین [بالاترین جاى بهشت] قرار دهى 

وَ إِسَاءَتِی مَغْفُورَةً وَ أَنْ تَهَبَ لِی یَقِیناً تُبَاشِرُ بِهِ قَلْبِی وَ إِیمَاناً لَا یَشُوبُهُ شَکٌّ وَ رِضًا

و گناهم را بیامرزى و یقینى به من ارزانى دارى که به واسطه آن با دلم درآمیزى و ایمانى که شک و تردید با آن آمیخته نشده باشد 

بِمَا قَسَمْتَ لِی وَ أَنْ تُؤْتِیَنِی‏ (فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً)[سوره البقره، آیه 201] وَ أَنْ تَقِیَنِی عَذَابَ النَّارِ 

و خشنودى به آنچه نصیبم کرده اى و نیکى دنیا و آخرت را به من عطا کنى و از عذاب آتش جهنّم نگاه دارى. 

اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِیمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَکِیمِ 

خداوندا، جزو قضا و قدرهاى محتوم خود و جزو امور استوار 

فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ فِی الْقَضَاءِ الَّذِی لَا یُرَدُّ وَ لَا یُبَدَّلُ وَ لَا یُغَیَّرُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ 

و حتمى که برگشت و تغییر و تبدیل در آن راه ندارد و در شب قدر فیصله مى دهى، نام مرا از حاجیان خانه محترمت بنویس، 

الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ الْمَغْفُورِ ذَنْبُهُمُ الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِیمَا تَقْضِی وَ تُقَدِّرُ 

حاجیانى که حجّشان نیک و کوشش و عملشان مورد سپاس و گناهانشان بخشوده و بدى هایشان پوشیده است و جزو قضا و قدر خود مقرّر فرما که 

أَنْ [تُطِیلَ عُمُرِی وَ أَنْ‏] تُعْتِقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

[عمر مرا طولانى نموده و] مرا از آتش جهنّم آزاد کنى اى مهربان ترین مهربانان. 

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ وَ لَمْ یَسْأَلِ الْعِبَادُ مِثْلَکَ جُوداً وَ کَرَماً وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ 

خداوندا، از تو درخواست مى کنم که بندگان از بخشش و کرم هیچ کس همانند تو درخواست نکرده اند 

وَ لَمْ یُرْغَبْ إِلَى مِثْلِکَ أَنْتَ مَوْضِعُ مَسْأَلَةِ السَّائِلِینَ وَ مُنْتَهَى رَغْبَةِ الرَّاغِبِینَ 

و به سوى تو مى گرایم که هیچ کس به همانند تو نگراییده است، تو جایگاه درخواست درخواست کنندگان و منتهاى خواهش خواهش کنندگان هستى، 

أَسْأَلُکَ بِأَعْظَمِ الْمَسَائِلِ کُلِّهَا وَ أَفْضَلِهَا وَ أَنْجَحِهَا الَّتِی یَنْبَغِی لِلْعِبَادِ 

از تو به بزرگ ترین و برترین و دست یافتنى ترین درخواست ها که براى بندگان شایسته است از تو بخواهند

أَنْ یَسْأَلُوکَ بِهَا یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ وَ بِأَسْمَائِکَ مَا عَلِمْتُ مِنْهَا وَ مَا لَمْ أَعْلَمْ 

اى خدا اى رحمت گستر و نیز به اسما [و کمالات] تو، اعمّ از اسم هایى که از آن آگاهم یا آگاه نیستم 

وَ بِأَسْمَائِکَ الْحُسْنَى وَ أَمْثَالِکَ الْعُلْیَا وَ بِنِعْمَتِکَ الَّتِی لَا تُحْصَى وَ بِأَکْرَمِ أَسْمَائِکَ عَلَیْکَ وَ أَحَبِّهَا إِلَیْکَ 

و به بهترین اسم ها و برترین اوصاف و به نعمت غیر قابل شمارش تو و به گرامى ترین 

وَ أَشْرَفِهَا عِنْدَکَ مَنْزِلَةً وَ أَقْرَبِهَا مِنْکَ وَسِیلَةً وَ أَجْزَلِهَا مِنْکَ ثَوَاباً وَ أَسْرَعِهَا لَدَیْکَ إِجَابَةً 

و محبوب ترین و والاترین و نزدیک ترین اسم از لحاظ وسیله و پرپاداش ترین و زود اجابت شونده ترین اسم هایت 

وَ بِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ الْمَخْزُونِ الْحَیِّ الْقَیُّومِ الْأَکْبَرِ الْأَجَلِّ الَّذِی تُحِبُّهُ وَ تَهْوَاهُ وَ تَرْضَى عَمَّنْ دَعَاکَ بِهِ 

و اسم نهان و اندوخته و زنده و پاینده و بزرگ ترین و والاترین اسم تو که آن را دوست دارى و بدان مهر مى ورزى 

وَ تَسْتَجِیبُ لَهُ دُعَاءَهُ وَ حَقٌّ عَلَیْکَ أَلَا تُخَیِّبَ سَائِلَکَ وَ أَسْأَلُکَ بِکُلِّ اسْمٍ هُوَ لَکَ فِی التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ 

و از کسى که تو را بدان بخواند خشنود مى گردى و دعایش را مستجاب مى کنى و بر تو است که درخواست کننده از خود را نومید نگردانى، از تو درخواست مى کنم 

وَ بِکُلِّ اسْمٍ دَعَاکَ بِهِ حَمَلَةُ عَرْشِکَ وَ مَلَائِکَةُ سَمَاوَاتِکَ وَ جَمِیعُ الْأَصْنَافِ مِنْ خَلْقِکَ مِنْ نَبِیٍّ أَوْ صِدِّیقٍ أَوْ شَهِیدٍ 

و نیز به همه اسم هاى تو که در تورات و انجیل و زبور و فرقان [قرآن که حق را از باطل جدا مى کند] و به تمام اسم هایى که حاملان عرش و فرشتگان آسمان ها و انواع آفریده هایت مانند انبیا و صدیقان و گواهان [شهیدان]

وَ بِحَقِّ الرَّاغِبِینَ إِلَیْکَ الْمُقَرَّبِینَ مِنْکَ الْمُتَعَوِّذِینَ بِکَ وَ بِحَقِّ مُجَاوِرِی بَیْتِکَ الْحَرَامِ حُجَّاجاً وَ مُعْتَمِرِینَ وَ مُقَدِّسِینَ وَ الْمُجَاهِدِینَ فِی سَبِیلِکَ 

و به حق گرایندگان به درگاهت که نزد تو مقرب هستند و به تو پناه مى برند و به حق مجاوران خانه محترمت اعم از حاجیان و عمره به جا آورندگان و به پاکى ستایندگان و مجاهدان در راهت 

وَ بِحَقِّ کُلِّ عَبْدٍ مُتَعَبِّدٍ لَکَ فِی بَرٍّ أَوْ بَحْرٍ أَوْ سَهْلٍ أَوْ جَبَلٍ أَدْعُوکَ دُعَاءَ مَنْ قَدِ اشْتَدَّتْ فَاقَتُهُ وَ کَثُرَتْ ذُنُوبُهُ 

و به حق تمام بنده هایى که در خشکى یا دریا و در بیابان یا کوه، به عبادت تو مى پردازند، درخواست مى کنم. همانند کسى که نیازش سخت و گناهانش بسیار 

وَ عَظُمَ جُرْمُهُ وَ ضَعُفَ کَدْحُهُ دُعَاءَ مَنْ لَا یَجِدُ لِنَفْسِهِ سَادّاً وَ لَا لِضَعْفِهِ مُعَوَّلًا [مُقَوِّیاً] 

و جرمش بزرگ و کوشش و عملش اندک است، تو را مى خوانم. همانند کسى که هیچ نگاه دارنده اى براى خویشتن و هیچ نیروبخشى [تکیه گاهى]براى ناتوانى اش 

وَ لَا لِذَنْبِهِ غَافِراً غَیْرَکَ هَارِباً إِلَیْکَ مُتَعَوِّذاً بِکَ مُتَعَبِّداً لَکَ غَیْرَ مُسْتَکْبِرٍ [مُتَکَبِّرٍ] وَ لَا مُسْتَنْکِفٍ خَائِفاً بَائِساً فَقِیراً مُسْتَجِیراً بِکَ 

و هیچ آمرزنده اى براى گناهانش جز تو نمى یابد، در حالى که به تو گریخته و پناه مى آورد و تو را مى پرستد، بى آنکه خود را بزرگ پنداشته و گردنکشى کند و هراسناک و گرفتار و نادار است و به تو پناهنده شده است، تو را مى خوانم. 

أَسْأَلُکَ بِعِزَّتِکَ وَ عَظَمَتِکَ وَ جَبَرُوتِکَ وَ سُلْطَانِکَ وَ بِمُلْکِکَ وَ بِبَهَائِکَ وَ جُودِکَ وَ کَرَمِکَ وَ بِآلَائِکَ وَ حُسْنِکَ وَ جَمَالِکَ 

به سربلندى و بزرگى و شکوه و چیرگى و سلطنت و زیبایى و بخشش و کرم و به نعمت ها و حسن و جمال 

وَ بِقُوَّتِکَ عَلَى مَا أَرَدْتَ مِنْ خَلْقِکَ أَدْعُوکَ یَا رَبِّ خَوْفاً وَ طَمَعاً وَ رَهْبَةً وَ رَغْبَةً وَ تَخَشُّعاً وَ تَمَلُّقاً وَ تَضَرُّعاً 

و به قدرت تو بر آفریده هایت به هر چه اراده کنى، درخواست مى کنم. اى پروردگار من، از روى بیم و آزمندى و هراس و گرایش و با افتادگى و اظهار دوستى و تضرّع 

وَ إِلْحَافاً وَ إِلْحَاحاً خَاضِعاً لَکَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ یَا قُدُّوسُ یَا قُدُّوسُ یَا قُدُّوسُ

و اصرار و پافشارى و فروتنى، تو را مى خوانم. معبودى جز تو وجود ندارد، یگانه اى و شریکى براى تو نیست. اى بسیار پاکیزه اى بسیار بى آلایش اى بسیار پاک، 

یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَحِیمُ یَا رَبِّ یَا رَبِّ یَا رَبِّ 

اى خدا اى خدا اى خدا، اى رحمت گستر اى رحمت گستر اى رحمت گستر، اى مهربان اى مهربان اى مهربان، اى پروردگار من اى پروردگار من اى پروردگار من، 

أَعُوذُ بِکَ یَا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الصَّمَدُ الْوَتْرُ الْکَبِیرُ [الْمُتَکَبِّرُ] الْمُتَعَالِ وَ أَسْأَلُکَ بِجَمِیعِ مَا دَعَوْتُکَ بِهِ 

به تو پناه مى برم اى خداى یگانه و بى همتا و بى نیاز و تک و بزرگ [متکبّر] و متعالى. به همه دعاهایى که به درگاهت کردم 

وَ بِأَسْمَائِکَ الَّتِی تَمْلَأُ أَرْکَانَکَ [أَرْکَانَ عَرْشِکَ‏] کُلَّهَا أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ 

و به همه اسم هاى تو که همه پایه ها و ارکان [عرش] تو را پر کرده اند، خواهانم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى 

وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ أَوْسِعْ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ الْعَظِیمِ وَ تَقَبَّلْ مِنِّی شَهْرَ رَمَضَانَ وَ صِیَامَهُ وَ قِیَامَهُ وَ فَرْضَهُ وَ نَوَافِلَهُ 

و مرا بیامرز و بر من رحم کن و روزى افزون و بزرگت را بر من بگستران و ماه رمضان و روزه دارى و شب خیزى و اعمال واجب و مستحب آن را از من بپذیر 

وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ اعْفُ عَنِّی وَ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ شَهْرِ رَمَضَانٍ صُمْتُهُ لَکَ وَ عَبَدْتُکَ فِیهِ وَ لَا تَجْعَلْ وَدَاعِی إِیَّاهُ وَدَاعَ خُرُوجِی [خُرُوجٍ‏] مِنَ الدُّنْیَا

و مرا بیامرز و بر من رحم آر و از من بگذر و این ماه رمضان را آخرین ماه رمضانى که براى تو روزه داشتم و تو را پرستیدم قرار مده و وداع من با آن را وداع رفتن از دنیا مگردان. 

اللَّهُمَّ أَوْجِبْ لِی مِنْ رَحْمَتِکَ وَ مَغْفِرَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ وَ خَشْیَتِکَ أَفْضَلَ مَا أَعْطَیْتَ أَحَداً مِمَّنْ عَبَدَکَ فِیهِ 

خداوندا، بهترین عطایاى خود از رحمت و آمرزش و خشنودى و هراس از تو را که به پرستندگان خود داده اى، براى من بایسته گردان. 

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِی أَخْسَرَ مَنْ سَأَلَکَ فِیهِ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ أَعْتَقْتَهُ فِی هَذَا الشَّهْرِ مِنَ النَّارِ 

خدایا، مرا زیان دیده ترین درخواست کنندگان از خود در این ماه قرار مده و از کسانى بگردان که در این ماه از آتش جهنّم آزاد نموده 

وَ غَفَرْتَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ أَوْجَبْتَ لَهُ أَفْضَلَ مَا رَجَاکَ وَ أَمَّلَهُ مِنْکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ 

و گناهان گذشته و آینده شان را آمرزیده اى و برترین امید و آرزو را براى آنان بایسته کرده اى، اى مهربان ترین مهربانان. 

اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی الْعَوْدَ فِی صِیَامِهِ لَکَ وَ عِبَادَتِکَ فِیهِ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ کَتَبْتَهُ فِی هَذَا الشَّهْرِ 

خداوندا، بازگشت به روزه دارى و عبادت در این ماه را روزى ام کن و از کسانى قرار ده که در این ماه 

مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَغْفُورِ لَهُمْ ذَنْبُهُمُ الْمُتَقَبَّلِ عَمَلُهُمْ آمِینَ آمِینَ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ

از حاجیان محترمت نوشته و مقرّر داشته اى، حاجیانى که حجشان نیک و گناهشان آمرزیده و عملشان پذیرفته است. اجابت فرما اجابت فرما اجابت فرما، اى پروردگار جهانیان. 

اللَّهُمَّ لَا تَدَعْ لِی فِیهِ ذَنْباً إِلَّا غَفَرْتَهُ وَ لَا خَطِیئَةً إِلَّا مَحَوْتَهَا وَ لَا عَثْرَةً إِلَّا أَقَلْتَهَا وَ لَا دَیْناً إِلَّا قَضَیْتَهُ 

خداوندا، گناهى براى من مگذار مگر این که آمرزیده باشى و نه خطایى جز آنکه از بین برده باشى و نه لغزشى مگر این که نادیده گرفته باشى و نه وامى مگر آن که ادا نموده باشى 

وَ لَا عَیْلَةً إِلَّا أَغْنَیْتَهَا وَ لَا هَمّاً إِلَّا فَرَّجْتَهُ وَ لَا فَاقَةً إِلَّا سَدَدْتَهَا وَ لَا عُرْیاً [عریا] إِلَّا کَسَوْتَهُ 

و نه نیازى مگر این که به بى نیازى مبدل نموده باشى و نه اندوهى مگر این که گشوده باشى و نه نادارایى جز این که برطرف نموده باشى و نه برهنگى اى مگر این که پوشیده باشى 

وَ لَا مَرَضاً إِلَّا شَفَیْتَهُ وَ لَا دَاءً إِلَّا أَذْهَبْتَهُ وَ لَا حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِلَّا قَضَیْتَهَا عَلَى أَفْضَلِ أَمَلِی 

و نه بیماریى مگر این که بهبودى بخشیده باشى و نه دردى مگر این که زدوده باشى و نه حاجتى از حوایج دنیا و آخرت جز آنکه بر بهترین آرزو 

وَ رَجَائِی فِیکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ اللَّهُمَ‏ لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنا وَ لَا تُذِلَّنَا بَعْدَ إِذْ أَعْزَزْتَنَا 

و امیدى که از تو دارم، برآورده باشى، اى مهربان ترین مهربانان. خدایا، دل هاى ما را بعد از هدایت منحرف مگردان 

وَ لَا تَضَعْنَا بَعْدَ إِذْ رَفَعْتَنَا وَ لَا تُهِنَّا بَعْدَ إِذْ أَکْرَمْتَنَا وَ لَا تُفْقِرْنَا بَعْدَ إِذْ أَغْنَیْتَنَا وَ لَا تَمْنَعْنَا بَعْدَ إِذْ أَعْطَیْتَنَا 

و بعد از سربلندى خوارمان مگردان و بعد از گرامى داشتن خوار و سبک مشمار و بعد از بى نیازى، نیازمندمان مکن و بعد از دادن، عطاى خود را از ما بازمدار 

وَ لَا تَحْرِمْنَا بَعْدَ أَنْ [إِذْ] رَزَقْتَنَا وَ لَا تُغَیِّرْ شَیْئاً مِنْ نِعَمِکَ عَلَیْنَا وَ إِحْسَانِکَ إِلَیْنَا لِشَیْ‏ءٍ کَانَ مِنْ ذُنُوبِنَا

و بعد از روزى بخشى محروممان مکن و هیچ یک از نعمت هایى را که بر ما ارزانى داشته و نیکوکارى هایت بر ما را به واسطه هیچ یک از گناهانى که از ما سرزده و سر خواهد زد، تغییر مده؛ 

وَ لَا لِمَا هُوَ کَائِنٌ مِنَّا فَإِنَّ فِی کَرَمِکَ وَ عَفْوِکَ وَ فَضْلِکَ سَعَةً لِمَغْفِرَةِ ذُنُوبِنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَ تَجَاوَزْ عَنَّا وَ لَا تُعَاقِبْنَا عَلَیْهَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ

زیرا بزرگوارى و گذشت و تفضّل تو گنجایش آمرزش گناهان ما را دارد، پس ما را بیامرز و از ما درگذر و به واسطه گناهانمان کیفر مکن، اى مهربان ترین مهربانان. 

اللَّهُمَّ أَکْرِمْنِی فِی مَجْلِسِی هَذَا کَرَامَةً لَا تُهِینُنِی بَعْدَهَا أَبَداً وَ أَعِزَّنِی عِزّاً لَا تُذِلُّنِی بَعْدَهُ أَبَداً وَ عَافِنِی عَافِیَةً لَا تَبْتَلِینِی بَعْدَهَا أَبَداً 

خداوندا، در این مجلس کرامتى به ما ارزانى دار که بعد از آن دیگر ما را خوار نکنى و عزّتى که بعد از آن دیگر زار نگردانى و عافیتى که بعد از آن دیگر گرفتارمان نکنى 

وَ ارْفَعْنِی رِفْعَةً لَا تَضَعُنِی بَعْدَهَا أَبَداً وَ اصْرِفْ عَنِّی شَرَّ کُلِّ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ وَ شَرَّ کُلِّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ وَ شَرَّ کُلِّ قَرِیبٍ أَوْ بَعِیدٍ 

و بلند پایگى اى که بعد از آن دیگر ما را پایین نیاورى و شرّ همه سرکش هاى ستیزه جو و همه افراد اعم از نزدیک و دور 

وَ شَرَّ کُلِّ صَغِیرٍ أَوْ کَبِیرٍ وَ شَرَّ کُلِّ دَابَّةٍ أَنْتَ‏ آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّ رَبِّی عَلى‏ صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ‏ 

و کوچک و بزرگ و شرّ همه جنبندگانى را که [موى] پیشانى شان به دست تو است، از ما بگردان، به راستى که پروردگارم بر راه راست استوار است. 

اللَّهُمَّ مَا کَانَ فِی قَلْبِی مِنْ شَکَّ أَوْ رِیبَةٍ [ریبة] أَوْ جُحُودٍ أَوْ قُنُوطٍ أَوْ فَرَحٍ أَوْ مَرَحٍ [بَذَخٍ‏] أَوْ بَطَرٍ أَوْ خُیَلَاءَ 

خدایا، هر شک و تردید و انکار و نومیدى و شادمانى و خوشحالى مفرط و بیش از اندازه [و تکبّر]، 

أَوْ رِیَاءٍ أَوْ سُمْعَةٍ أَوْ شِقَاقٍ أَوْ نِفَاقٍ أَوْ کُفْرٍ أَوْ فُسُوقٍ أَوْ مَعْصِیَةٍ أَوْ شَیْ‏ءٍ لَا تُحِبُّ عَلَیْهِ وَلِیّاً لَکَ 

و خودبزرگ بینى و نمایاندن و شنواندن [اعمال خود به دیگران]و ستیزه جویى و نفاق و کفر و ناپارسایى و نافرمانى و هر چیز را که دوست ندارى هرکس دوست تو است داراى آن باشد

فَأَسْأَلُکَ أَنْ تَمْحُوَهُ مِنْ قَلْبِی وَ تُبَدِّلَنِی [تُبْدِلَنِی‏] مَکَانَهُ إِیمَاناً وَ رِضًا بِقَضَائِکَ وَ وَفَاءً بِعَهْدِکَ وَ وَجَلًا مِنْکَ 

از تو مى خواهم که از دلم بزدایى و به جاى آن ایمان به خود و خشنودى به سرنوشت حتمى و وفا به پیمانت و هراس از خود 

وَ زُهْداً فِی الدُّنْیَا وَ رَغْبَةً فِیمَا عِنْدَکَ وَ ثِقَةً بِکَ وَ طُمَأْنِینَةً إِلَیْکَ وَ تَوْبَةً نَصُوحاً إِلَیْکَ

و عدم تمایل به دنیا و گرایش به آنچه نزد تو است و اعتماد و آرامش به خود و توبه خالصانه بگذار. 

اللَّهُمَّ إِنْ کُنْتَ بَلَّغْتَنَاهُ وَ إِلَّا فَأَخِّرْ آجَالَنَا إِلَى قَابِلٍ حَتَّى تُبَلِّغَنَاهُ فِی یُسْرٍ مِنْکَ وَ عَافِیَةٍ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ 

خدایا، اگر ما را به ماه رمضان آینده رساندى [چه بهتر]؛ وگرنه سرآمد عمر ما را تا سال آینده به تأخیر بینداز تا در فراوانى و عافیت از جانب خود، به آن برسانى، اى مهربان ترین مهربانان. 

وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ کَثِیراً وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُه‏

درود فراوان و رحمت و برکات خداوند بر حضرت محمّد و خاندان او.

دعای وداع ماه رمضان به روایت اقبال الاعمال (شب سی ام رمضان)

مطالب مرتبط و پیشنهادی :
Share