دهه شصتی ها، معضل یا فرصت؟!

معاون اول رئیس جمهور به تازگی از معضل! دهه شصتی ها سخن به میان آورده و تاکید کرده این گروه سنی به هر حوزه ای ورود پیدا می کنند، بحران ساز می شوند!
متن سخنان آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهور بدین شرح است:« این متولدین [متولدین دهه شصت] در هرمقطعی به هر موضوعی که ورود پیدا می کنند آنجا مشکل ایجاد می کنند... این نتیجه آن جمعیت دهه شصت است. الان این جمعیت دهه شصت به اشتغال ورود پیداکرده، یک حجم بالایی فارغ التحصیل بیکار داریم. بالاخره باید برای اینها کار درست کنیم کار درست نمی کنیم آسیبهای اجتماعی به شدت افزایش پیدا میکند...»
همانطور که مشاهده شد معاون اول رئیس جمهور جمعیت زیاد دهه شصت را دلیل رشد بیکاری و آسیبهای اجتماعی کشور می داند.

برای پاسخ به ادعای معاون اول رئیس جمهور، بیان چند نکته ضرورت دارد:
1. نیروی کار در هر جامعه ای طبق تعریف استانداردهای بین المللی، افرادی هستند که بین 15 تا 65 سال سن دارند. این افراد تولید ثروت کرده و افراد دیگر (زیر 15 سال و بالای 65 سال) مصرف می کنند. وقتی جامعه ای به مرحله ی سالمندی رسیده و متوسط سنی آن بالا می رود به صورت طبیعی نیروی کار که تولید کننده است کم شده و نیروی سال خورده و بازنشسته که مصرف کننده است زیاد می شود. در این صورت تناسبی بین تولید ثروت و مصرف آن نخواهد بود. یک بازنشسته کار خود را انجام داده و این نظام حکومتی است که باید به او خدمات بدهد. در همه نظام های اقتصادی هزینه ای که به بازنشسته داده می شود از ثروتی که نیروی کار تولید می کند به دست می آید؛ بنابراین وقتی جمعیت جوان و نیروی کار یک کشور کم شود در این صورت باید عده کمی تولید ثروت کنند تا عده زیادی این ثروت را مصرف کنند.

2. با توجه به اینکه نرخ باروری (یعنی تعداد موالید زنده ی به دنیا آمده در طول دوران بالقوه بارداری یک زن) در بازه زمانی سال1355 تا 1365 برابر با 4/6 بوده است الان کشور ما به اصطلاح کارشناس جمعیت شناسی در فرصتی بی نظیر به نام پنجره جمعیتی قرار دارد.

پنجره جمعیتی فرصتی است که بسیاری از کشورها آرزوی رسیدن به آن را دارند و این فرصت زمانی برای هر کشوری ایجاد می شود که جمعیت در سن کار و فعالیت اقتصادی در آن به بیش از دو سوم جمعیت کل آن کشور برسد. به گفته کارشناسان، کشورها تلاش می کنند از این فرصت و ظرفیت ها برای و منابع سرمایه ای حاصل از آن، برای توسعه همه جانبه و تضمین دوران بعد از گذار جمعیتی یعنی سالخوردگی و سایر شرایط جمعیتی آینده به نحو مطلوب استفاده کنند.

3. متاسفانه با اعمال سیاست های کنترل جمعیت در کشور و اشتباه تاریخی که در این زمینه داشته ایم، نرخ باروری و درصد رشد جمعیت در بیست سال گذشته بشدت کاهش داشته است و ایران به سرعت رو به سالمندی پیش می رود.
در حال حاضر ایران، یکی از شش کشور جهان است که به سرعت به سوی سالمندی پیش می رود.
سازمان ملل بر اساس نتایج سرشماری کشورها هر چهار سال یک بار تحولات جمعیتی کشورها را در افقهای زمانی پنجاه ساله بررسی کرده و آن را در سه سناریوی مختلف (حد پایین، حد متوسط و حد بالای رشد جمعیتی) پیش بینی می کند. بر اساس سناریوی حد پایین در سال1420، 7/22 درصد از جمعیت ایران را سالمندان تشکیل خواهند داد و اگر بخواهیم کمی دور دست تر را نگاه کنیم باید گفت بر اساس سناریوی حد پایین سازمان ملل، جمعیت ایران در سال 1480 به 31 میلیون نفر می رسد که 47 درصد این جمعیت سالمند خواهند بود و این یک انفجار سالمندی در کشور خواهد بود.
با توجه به نکاتی که ذکر شد معلوم می شود، کشور ما در حال حاضر از حیث تحولات جمعیتی فرصتی تکرار نشدنی را دارد و اگر مسئولین اجرایی کشور اندکی مدیریت داشته باشند می توانند از این فرصت استثنائی در جهت رشد و شکوفایی اقتصادی کشور، بهترین بهره را ببرند ولی متاسفانه مسئولین ارشد دولتی ما نه تنها این فرصت را غنیمت نمی دانند واز آن استفاده نمی کنند بلکه از جمعیت جوان کشور که مولد و برای هر کشوری بهترین سرمایه هستند، به عنوان معضلی بزرگ یاد می کنند! معضلی که در هر حوزه ای ورود پیدا میکنند بحران ساز می شوند!