یکی از نقطه ضعف های افراد جامعه اسلامی آن است که گناهان دیگران را به انحاء مختلف تایید می کنند. در احادیث اسلامی نسبت به این موضوع هشدار داده شده است. از جمله حضرت امام جواد (علیه السلام) در حدیثی می فرمایند: «مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبیحا کانَ شَریکا فیهِ؛ هر کس کار زشتى را تحسین و تأیید نماید، در عِقاب آن شریک خواهد بود.»[1]
گاهی انسان بطور عامدانه از گناه دیگران حمایت می کند، که بحث آن مشخص است و انسان باید منتظر عواقب آن در دنیا و آخرت باشد؛ اما گاهی انسان به زعم خود فکر می کند که در مخصمه قرار گرفته و ناچار است با گناه دیگران به نحوی کنار بیاید. مثلا در اجتماع دوستان، فکر می کند که اگر دوست خود را از غیبت کردن باز دارند، دوست او ناراحت خواهد شد و آن را ضدحال قلمداد می کنند و علاوه بر آن، تاثیری هم ندارد (توجیه شرعی). در حالی که می دانند برخلاف وظیفه دینی خود عمل می کنند. زیرا که پیامبر مکرم اسلام، حضرت محمد ﷺ در این باره می فرمایند:«إِذا وُقِعَ فِى الرَّجُلِ و َأَنتَ فى مَلأٍ، فَکُن لِلرَّجُلِ ناصِرا و َلِلقَومِ زاجِرا وَ قَمُ عَنهُم؛ اگر در ميان جمعى بودى و از کسى غيبت شد، او را يارى کن و آن جمع را از غيبت کردن باز دار و از ميانشان برخيز و برو.»[2]
تایید کردن گناه دیگران و راضی شدن به آن، یکی از گناهانی است که چه بسا خواسته یا ناخواسته، دامن انسان را بگیرد.
البته شاید غیبت کردن یکی از دم دستی ترین مثال ها باشد که عنوان شد. ولی بطور کلی در هر اجتماع دوستانه که گناه رواج دارد (مثل موسیقی مبتذل، مشروبات الکلی و...) همنوا شدن برخی از افراد با برخی دیگر با توجیهات مختلف صورت خواهد گرفت. به همین خاطر است که بر دوست یابی خیلی تاکید شده است. حضرت مولا امیرالمومنین امام علی (علیه السلام) می فرمایند: «مَن لَم يُقَدِّم فِى اتِّخاذِ الإِخوانِ الاِعتِبارَ دَفَعَهُ الاِغتِرارُ إِلى صُحبَةِ الفُجّارِ؛ هر کس در انتخاب برادران (دوستان) امتحان را مقدم ندارد، فريب خوردگى او را به مصاحبت با بدکاران مى کشاند.»[3] حضرت در این حدیث به ما می آموزند که دوستان خود را بسنجید و بی حساب و کتاب، هر کس را به دوستی انتخاب نکنید. زیرا که بنا به فرمایش پیامبر عظیم الشان اسلام، حضرت محمد بن عبدالله ﷺ، آدمی بر آیین دوست خود است: «ألمَرءُ عَلَی دین خَلیلِهِ فَلیَنظُر أحَدُکُم مَن یُخالِلُ؛ آدمی بر آیین دوست خود است پس بنگرید با که دوستی می کنید.»[4]
نکته مهم: البته این را هم باید گفت اینکه می گوییم انسان از سرزنش و ناراحتی دوستان نترسد و به وظیفه دینی خود عمل کند، واقعا سخت است اما باید دانست که همین اعمال به ظاهر سخت است که دین انسان را پر بار و ارزشمند خواهند کرد. به قول معروف «بهشت به بها دهند، نه به بهانه»
خداوند به همه ما توفیق دهد که در انتخاب دوستان، دقت لازم را داشته باشیم و وظیفه دینی خود را در جمع دوستان از یاد نبریم.
پی نوشت:
1ـــ بحار الأنوار (ط - بيروت) / ج75 / 82.
2ــ نهج الفصاحه ص 202 ، ح 247.
3ـــ تصنیف غررالحکم و دررالکم ص416 ، ح9495.
4ــ بحارالانوار(ط-بیروت) ج71 ص192.
-------------------------------------------
پیشنهاد می شود ببینید:
فیلم / اصل و اساس دوستی چیست ؟ - حجت الاسلام نظری منفرد
کلیپ / رفقایتان را امتحان کنید! - آیت الله مجتهدی تهرانی
کلیپ صوتی / بعضی جواب دادن ها از صدها غیبت بدتر است! - آیت الله فاطمی نیا
امر به مَعروف و نهی از مُنکر
مطالب مرتبط
