کتاب من یک مددکار اجتماعی هستم/ وصیه جهانیان
در این نوشتار به معرفی کتاب من یک مددکار اجتماعی هستم نوشته خانم وصیه جهانیان بهنمیری با مقدمه دکتر سید حسن موسوی چلک، پرداخته می شود...
ابرها به آسمان تکیه می کنند.
درختان به زمین.
و انسان ها به مهربانی یکدیگر، گاهی دلگرمی یک دوست چنان معجزه می کند که انگار خدا در زمین کنار توست...
مقدمه ای بر کتاب من یک مددکار اجتماعی هستم
در هر جامعه ایی برای پاسخگویی مناسب به نیازهای مردم و یا مشکلات شان افرادی تربیت می شوند و آموزش می بینند. از جمله این افراد مددکاران اجتماعی هستند که از سال 1337 با تاسیس رشته دانشگاهی تا به امروز آموزش می بینند تا بتوانند نقشی در جامعه برای تحقق «سلامت اجتماعی» و «کمک به ارتقاء مستمر کیفیت زندگی مردم» داشته باشند که نتیجه توجه به این دو ماموریت می تواند بیش از پیش زمینه «به زیستن اجتماعی» را که هدف غایی مددکاری اجتماعی، فراهم کند.
در چنین جامعه ایی که «به زیستن اجتماعی» نهادینه تر شود، انسجام اجتماعی بیش از پیش اهمیت پیدا می کند و مردم از بودن در چنین جامعه ایی، احساس رضایت بیشتری دارند و همبستگی اجتماعی جلوه دیگری از چنین جامعه ایی خواهد بود. در این مسیر مهم و گاهی اوقات ناهموار متخصصین مختلف از جمله مددکاران اجتماعی می توانند در کنار سایر متخصصین، ایفای نقش نمایند.
هر مددکار اجتماعی به دلیل وظایفی که به عهده دارد و گروه های هدفی که با آنها سر و کار دارد و به تناسب تفاوت ها و تنوع فرهنگی مراجعین و تفاوت های فردی هر یک از مراجعین بر مبنای «اصل فردیت» از اصول اساسی مددکاری اجتماعی، تجربه های ارزشمندی از موفقیت ها و یا عدم موفقیت ها در اقداماتی که در سطوح مختلف پیشگیری و یا سیاستگذاری اجتماعی و پژوهش و آموزش و ... که انجام می دهد، کسب می کند. تجربه ایی که جامعه این فرصت را برای او فراهم کرده است. لذا انتظار می رود برای ثبت این تجربه های ارزشمند که مبتنی بر واقعیت ها و شواهد متقن است، درنگ نکند و در مستندسازی و ثبت این تجربه ها اهتمام ویژه داشته باشد.
معمولاً ما کمتر علاقه ایی به ثبت این تجربه ها و بطورکلی گزارش نوشتن داریم. این در حالی است که اگر جامعه فرصت کسب تجربه را فراهم کرده است هر یک از ما در قبال همین جامعه و حتی جامعه جهانی مسؤولیت داریم تا ثبت کنیم و به دیگران انتقال دهیم و به نوعی میراث شفاهی را به میراث مکتوب که قابل انتقال است تبدیل کنیم.
باید سپاسگزار کسانی باشیم که در این زمینه اقدام کرده و می کنند و به نوعی با تجربه نگاری و مستندسازی تجربه ها بر سرمایه جامعه خود می افزایند. مهم نیست که من در چه جایگاهی باشم همین که براساس وظایفی که دارم اقدام به ثبت و انتشار کنم گام مهمی است که امیدوارم تبدیل به یک رویه و فرهنگ در تمام حوزه ها از جمله مددکاری اجتماعی شود. بدون شک ثبت این تجربه ها برای حرفه مددکاری اجتماعی هم ارزشمند است که می تواند راهنمای عمل سایر مددکاران اجتماعی باشد و مهارت های مددکاران اجتماعی دیگر را افزایش دهد. در مددکاری اجتماعی که یک حرفه است دانش و تجربه (که خود بخشی از دانش است) نقش مهمی دارند.
منظور از تجربه این نیست که هر کسی خودش باید همه موارد را تجربه کند بلکه می تواند از تجربه های دیگران هم استفاده کند. در انجمن مددکاران اجتماعی تاکنون موفق شدیم سه کتاب با عنوان «گنجینه» را منتشر کنیم که هدف همین بود ثبت تجربه ها و درس آموخته های مددکاران اجتماعی که چراغ راه مددکاران اجتماعی دیگر و بویژه مددکاران اجتماعی جوان شود. اگر عمری باقی باشد در نظر داریم تا هفت جلد که خود نشان از قدمت است منتشر کنیم.
اما ثبت تجربه ها و درس آموخته های خود از جایگاه ویژه ایی برخوردار است. در تعاملاتی که با مددکاران اجتماعی سایر کشورها داشتیم و در کنفرانس ها و مجامع جهانی شرکت می کردیم یک نکته کاملاً مشهود بود و آن هم نوشتن بود.
خاطرم هست یک روز دفتر انجمن بودم یک نفر از دوستان میهمانی از کشور دیگری داشت که به انجمن آمده بود. روز شلوغی بود و داشتیم برای همایش روز ملی مدکاری اجتماعی (مصادف با ولادت حضرت علی علیه السلام) آماده می شدیم. شعار آن سال مددکاری اجتماعی و امور اجتماعی سند چشم انداز ایران 1404 معروف به سند چشم انداز بیست ساله توسعه کشور بود. از من در خصوص دلایل انتخاب این عنوان سوال شد. برایش توضیح دادم و به اهمیت سیاستگذاری اجتماعی در جامعه اشاره کردم و اینکه به دلیل انباشت اطلاعاتی که مددکاران اجتماعی دارند می توانند نقش موثری در اتخاذ سیاست های مناسب تر داشته باشند و اینکه مطالبه گری در خصوص سیاستگذاری های اجتماعی انجام شده هم دلیل دیگری بود که این نام گذاری برای سال را انجام دادیم برایش جالب بود. حدوداً 10 ساعت دفتر انجمن بود و هر از چند گاهی نکاتی را می نوشت و برای اساتید و دوستانش ایمیل می کرد. می گفت این فرصت را من بدست آوردم که اینجا باشم لذا هر چه را دیدم و آموختم را ثبت می کنم تا به اشتراک بگذارم.
وقتی اولین کنفرانس بین المللی شصت سال مددکاری اجتماعی در ایران را در سال 1396 برگزار می کردیم دکتر «روری ترویل» دبیر کل فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی هم یکی از میهمانان متعدد این کنفرانس باشکوه از کشورهای مختلف بود. اولین بازدید ما از برنامه جمعه های کنگره 60 در زمینه اعتیاد به مواد مخدر بود. تا ظهر آنجا بودیم به همراه دکتر «ادوارد کروک» از کشور کانادا، همانجا بودیم دکتر ترویل درس آموخته های خود را بلافاصله برای همه کشورهای عضو فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی ارسال کرد و در سایت فدراسیون و شبکه های مجازی و .. منتشر کرد. حتی در پیام سالانه دبیر کل به مناسبت روز جهانی مددکاری اجتماعی (بیستم ماه مارس) از این درس آموخته ها یاد کرد. خاطرم هست وقتی برای بازدید از اقدامات مددکاران اجتماعی در شهر قدس حاضر شدیم ایشان و رؤسای انجمن های مددکاران اجتماعی روسیه، ارمنستان، مالزی، آلمان، قیرقیزستان، آذربایجان، هندوستان و... و رئیس منطقه آسیا و اقیانوسیه که از کشور ژاپن بود (دکتر ماریکو کیمورا) روزانه تجربه های خود را ثبت و منتشر می کردند. من فکر می کنم این تجربه نگاری و مستندسازی درس آموخته ها را باید یک فرصت ارزشمند بدانیم.
کتاب من یک مددکار اجتماعی هستم هم نمونه ایی از این کارهاست که به همت خانم «وصیه جهانیان بهنمیری» تجربه های «آقای جواد شهمیرزادی» به ثبت رسیده است. مسؤولیت محتوای این کتاب با نویسنده است ولی بر این باورهستم که تجربه تک تک مددکاران اجتماعی از جمله آقای شهمیرزادی حاوی درس آموخته های است که می تواند کمک کننده باشد.
به آقای شهمیرزادی و همه مددکاران اجتماعی ایران زمین و جهان که در راه ترویج روابط انسانی و توسعه شاخص های سلامت اجتماعی ایفای نقش کردند و می کنند ادای احترام می کنم و از خانم جهانیان هم بابت این همت والای شان مجدداً سپاسگزاری می نمایم.
دکتر سید حسن موسوی چلک
مددکار اجتماعی
تهران- 1399
کتاب من یک مددکار اجتماعی هستم
سرشناسه: جهانیان بهنمیری، وصیه 1344-
عنوان و نام پدیدآورنده کتاب من یک مددکار اجتماعی هستم ، وصیه جهانیان بهنمیری، ویراستار: جواد شهمیرزادی
مشخصات نشر: ساری، شلفین 1398
