آسیبهای فضای مجازی 

آسیبهای فضای مجازی

اینترنت در حال دگرگون ساختن سیمای زندگی روزانه ی جوامع، بویژه قشر جوان است. جاذبه ی اینترنت باعث شده بسیاری از جوانان بجای تعامل با همسالان و والدین خود، رایانه را برگزینند که این موضوع باعث بوجود آمدن انزوای اجتماعی در میان آنان می شود. در این نوشتار با ضیاءالصالحین همراه باشید تا در مورد آسیبهای فضای مجازی بیشتر بدانید.

مقدمه 

در گذشته های نه چندان دور، جوانان برای خودشان پاتوق های داشتند از قبیل پارک ها، سر محله ی خودشان. کنار هم شاد بودند و لذت می بردند و در کنار این شادی ها، حواسشون به ناموس محله ای خودشان بود.

اما آن پاتوق های که، زمانی آرزوی هر جوانی بود، الان تبدیل شده به یک چهار دیواری و در دنیای مجازی و کامپیوتری. که یک قانونی در آن وجود دارد و آن هم قانونی است که غربی ها مقرر کردند، آن قانون، قانون جنگل است، یعنی؛ بُخور تا خورده نشی، بُکش تا کشته نشی.

بالا بردن دانش

خوشتان بیاید یا نه، اما وجود فضای مجازی یک واقعیتی است غیر قابل انکار و همه ی ما نیازمند آموزش صحیح هستیم تا بتوانیم گلیم خود را از آب بکشیم بیرون. آموختن درباره ی آنها دیگر تردستی شعبده بازها با لیوان های دسته دار و جا خودکاری های جیبی نیست، باید با این فضا آشنا باشیم تا بتوانیم مثلا یک پدر خوب، مادر خوب، فرزند خوب، حتی یک شیعه ی خوب باشیم. کسی که آموزش نبیند، آگاهی ندارد و کسی که آگاهی و دانش نداشته باشد، حرفش ارزشی ندارد. پس با بالا بردن سطح دانش خودمان درباره ی فضای مجازی و اهداف دشمن می توانیم شخص مفیدی باشیم.

آسیبهای فضای مجازی

1. توقف رشد مغز و یادگیری:

جوانان و نوجوانان مبتلا به اعتیاد اینترنتی در طول زمان دچار تغییرات ساختاری خصوصا در قشر خاکستری مغز خواهند شد که می تواند کیفیت یادگیری و روند تحصیلات آنها را مختل کند. مثال؛ یکی از آشنایان ما با وجود حافظه ی قوی و حتی با پیشنهاد یکی از مدرسه ی نخبگان برای تحصیل در آنجا و عدم قبول آن پیشنهاد. بعد از مدتی این بنده خدا با فضای مجازی آشنا شد و الان نمره و سطح درسی او به یک دانش آموز معمولی تبدیل شد و حتی احتمال اینکه ضعیف تر هم شود، وجود دارد.

توجه: برخی از افراد که بطور نامعقول از اینترنت استفاده می کنند و به آن معتاد شده اند، در معرض افسردگی قرار دارند نه افراد معمولی. یکی از دلایل اصلی افسردگی بی خوابی یا خواب نادرست است؛ علاوه بر آن مواردی همچون غذا نخوردن سر وقت، ارتباط نداشتن با مردم بصورت رو در رو، گوشه گیری و نبودن در اجتماع، غرق شدن در بازی ها و فانتزی های دنیای مجازی، همه ی این خصوصیات تاثیر گذار است. کسی که خواهان زندگی آرام و بدون دغدغه است باید مدیریت زمان و رفتاری داشته باشد.

2. اختلاف های خانوادگی و دور شدن از هم:

جوانان امروزی یادشان نمی آید، یکی از رسم های خوب ایرانیان این بود که تو فصل سرما، کرسی درست می کردند و اعضای خانواده کنار هم شاداب و سر زنده بودند تا اینکه فضای مجازی مانند مهمان ناخوانده پای خودش را توی زندگی ما ایرانیان گذاشت و سبب شد تا کم کم اعضای خانواده هر کدامشان مشغول بکار در فضای مجازی شوند و فراموش کنند که کنارشان کسانی هم زندگی می کنند که نیاز به محبت آنها دارند.

زن و شوهر در کنار هم هستند اما کیلومتر ها با هم فاصله دارند، وجود همین فضا، سبب اختلاف های زیادی بین زوج ها شده و روابط آنها را سرد کرده و زندگی مرده ای برای آنها درست کرده است. ابزار شیطانی گام به گام زندگی ها را دارد نابود می سازد [ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ ۚ وَمَنْ یَتَّبِعْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ- قرآن کریم ، سوره ی نور، آیه 21 ] و ما بدون آگاهی در دام آن اسیر هستیم.

توجه : کارشناسان معتقدند استفاده از این فضا نه تنها باعث تغییر شکل روابط میان اعضای خانواده شده؛ بلکه سطح توقع از زندگی مشترک را نیز تغییر داده است. 

3. تعارض ارزش ها:

سبک زندگی غربی، بیش از پیش وارد زندگی ایرانیان شده است، ایرانی که قدمت چندین هزار ساله دارد و فرهنگ های دارد از قبیل پوشش مناسب ایرانی ها از دوران باستان پوشش و حجاب را نه تنها مختص زنان بلکه آن را از ویژگی های اهورایی مردان نیز می پنداشته و در مقابل، برهنگی و بی بند و باری را اهریمنی می دانسته است. (ویل دورانت Will Durant) معتقد است نقش پوشش و حجاب زنان در ایران باستان چنان برجسته است که می توان ایران را منشا اصلی پراکندن حجاب در جهان دانست) [ ویل دورانت، مترجم امیرحسین آریان پور، فتح الله مجتبایی، تاریخ تمدن جلد دوم  تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1391، صفحه 78 ] همین حجابی که ما ایرانیان در گذشته داشتیم و ارزشی بود، الان با تغییر سبک زندگی، و از طریق رسانه های مکتوب و مجازی به ما الغاء می کنند که حجاب ارزش ندارد و اسلام به اجبار به شما تحمیل کرده است. قدر ارزش های خودمان را بدانیم و عقل خودمان را دست نا اهلان نسپاریم.

شکاف نسل ها

اینترنت شکاف میان نسل ها را بیشتر کرده است و اکنون شکاف میان نسل دوم و سوم علاقمند به اینترنت نیز آشکار شده، به گونه ای که هیچ یک زبان دیگری را نمی فهمند. امروزه با ورود وسایل و تکنولوژی های جدید به عرصه ی خانواده ها شاهد این هستیم که والدین و فرزندان ساعت های متمادی در کنار یکدیگر می نشینند، بدون آنکه حرفی برای گفتن داشته باشند. ما دیگر کمتر نشانه هایی از آن نوع خانواده هایی را داریم که والدین و فرزندان دور هم نشسته و درباره ی موضوعات مختلف خانوادگی و کاری با هم گفتگو کرده و نظرات همدیگر را راجع به موضوعات مختلف جویا شوند. در شرایط فعلی روابط موجود میان والدین و فرزندان به سردی گرائیده و دو نسل به دلیل داشتن تفاوت های اجتماعی و تجربه های زیسته ی مختلف زندگی را از دیدگاه خود نگریسته و مطابق با بینش خود آن را تفسیر می کنند. [ رحیمی، محمد، عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف نسلی، مطالعه موردی شهر خلخال، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، 1390 ]

منبع:
قرآن کریم ، سوره ی نور
ویل دورانت، مترجم امیرحسین آریان پور، فتح الله مجتبایی، تاریخ تمدن جلد دوم  تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1391
رحیمی، محمد، عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف نسلی، مطالعه موردی شهر خلخال، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، 1390

مطالب مرتبط:

تهدیدات و آسیب های فضـای مجـازی برای کودکان 

آسیبهـای فضـای مجـازی و راهکارهای روانشناختـی آن

آسیب ها و تهدیدات و ملاحظات امنیتی فضـای مجـازی 

فضـای مجـازی ؛ آسیبهـا و تهدیدها - بخش اول

آسیب های اجتماعـی در فضـای مجـازی - بخش دوم 

آسیب شناسـی فضـای مجـازی