کلام بزرگان عرفان در مورد علامه حسن زاده آملی
در این نوشتار سعی شده است تا سخنان و کلام بزرگان عرفان در مورد علامه حسن زاده آملی (حفظه الله) را به سمع و نظر شما عزیزان برسانیم...
برای آنکه بیشتر به رتبه عظمای آن گوهر گرانقدر آشنا شویم، به سخن اندیشمند فرزانه و عارف گرانمایه و اسوه تقوا و الگوی طریقه ائمه هدی (علیهم السلام) فیلسوف و مفسر کبیر حضرت آیت الله علامه طباطبایی «قدس سرّه» توجّه می کنیم، چرا که آن بزرگ مرد، کسی است که در مدت 17 سال، معارف حقّه الهیّه را به او آموخت و به نهر خروشان عرفان و حکمت مرتبطش ساخت. از این رو در تجلیل از شاگردش، سنگ تمام می گذارد و جمله ای را در وصف و تعریفش بیان می کند که شنونده را به تحیـّر وا می دارد؛ و اینگونه می فرماید:
«راهی که حسن زاده پیش گرفته است، خاک آن توتیای چشم من است.»
و نیز به مناسبت دیگری فرموده اند:
«شخصیت آقای حسن زاده را جز امام زمان(عجّل الله فرجه الشریف)، کسی بدان پی نبرده است.» فتَأَمَّل.
* گفتارعلامه شعرانی «قدّس سرّه»
علامه شعرانی(رحمة الله علیه) :
علامه میرزا ابوالحسن شعرانی«قدّس سرّه» در اجازه اجتهادی که برای معظّم له مرقوم فرمودند، به جامعیّت آن بزرگوار اشاره کرده و می نویسد:
«... همانا از جمله کسانی که هر دو غایت را برای خود محقق کرده، شایستگی اتّصاف به حیازت[فراهم کردن و به دست آوردن؛ گرد آوردن؛ جمع کردن] هر دو منقبت دارد مولانا الأجل الموفق نجم الدین و نور الصبایه و مصباح العلم و شمس الهدایه شیخ حسن آملی، معروف به حسن زاده است.
او که خدای موفّقش بدارد، بخشی از عمر خویش را در تحصیل کمالات نفسانی و فضائل نفسانی صرف کرد. 20 سال بلکه بیشتر، او را آزمودم و امتحان نمودم. در این مدت در او چیزی جز جدّ و اجتهاد ندیدم که موجب شین [مقابل زین؛ بدی و زشتی] و مؤاخذه گردد.
از علوم دین همه آن چیزهایی را که علمای دین واجب است بدانند گردآورده است. او را باری ندیدم که از یادگیری علم واجبی تأنّف[عار و ننگ داشتن؛ بیزاری؛ دلتنگی] ورزد، اگر چه جاهلان از آن علم کراهت داشتند، و نیز او را ندیدم که به جهل و نادانی افتخار کند، یا تقرّباً الی العوام خود را به نادانی بزند، همانطور که گاهی از غیر او مشاهده می کنیم.
به این سبب است که او در علم قرآن، لفظ و معنایش، باطن و ظاهرش، قرائت و کتابتش و دیگر امور متعلّق به آن بر اقران خویش فائق و در تتبّع احادیث و علوم ادبی مورد نیاز در آن بر غیر خویش برتر گشته است. کلمات را به نحوی شگفت آور و به طرزی که بیشتر مردم از آن ناتوانند، اعراب گذاری نموده است. او در علوم نجوم و ریاضیّات وابسته به آن دستی بلند دارد و در استخراج هلال و کسوفین دارای مهارت است.....
او در علوم شرعیّه عقلیّه و نقلیّه سوارکار ماهر میدان مسابقه است. من او را بر استنباط فروع از اصول، توانا دیده ام و به او اجازه داده ام روایاتی که نقل آن برای من صحیح است، از من روایت نماید و در خواستم این است که مرا از دعا فراموش نفرماید».
تجلیل آیت الله بهاء الدینی قمی «قدّس سرّه»
عارف نامدار حضرت آیت الله حاج سیّد رضا بهاء الدینی «قدّس سرّه» درباره علامه حسن زاده می فرمایند:
«افرادی که از نظر علمی پشتکار دارند، توانسته اند از حوزه خوب استفاده کنند و در کنار آن به خودسازی و تهذیب نفس رسیده اند. خدمت اینان ارزش دارد و امید اسلام هستند. بنده زمانی بود که بخاطر مسائلی که پیش آمد، از حوزه و طلاب ناامید شدم و لیکن چشمم که به آقای حسن زاده آملی افتاد به کلّی از نظر خود برگشتم و امیدوار شدم.»
مطالب مرتبط
