وقوع ماجرای سیاسی "یو2" پس از سرنگونی یك هواپیمای جاسوسی امریكا (1960م)

27 آوریل
هواپیمای یو2(گنجینه تصاویر ضیاءالصالحین)

بعد از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز دوران جنگ سرد كه ابرقدرت ها در آن در عین تلاش برای پیشگیری از وقوع برخوردهای نظامی، به انواع عملیات و حركات غیردیپلماسی و تبلیغاتی دست می زدند، سران امریكا و شوروی با برگزاری كنفرانس های متعدد، گسترش به اصطلاح صلح جهانی را نوید می دادند و نیكیتا خروشچف نیز در شوروی، با شعار تنش زدایى، در بلوك شرق فرمان روایى می كرد. از اوایل سال 1960م مقدمات تشكیل یك كنفرانس سران از رهبران چهار كشور امریكا، شوروی، فرانسه و انگلستان در پاریس فراهم می شد و روز 16 مه برای تشكیل این كنفرانس در نظرگرفته شد. تشكیل كنفرانس پاریس پیشاپیش امیدهای زیادی برانگیخته بود و از آن به عنوان یك نقطه عطف در تاریخ روابط بین المللی یاد می شد.

اما در آستانه این كنفرانس و در حالی كه هر دو طرف غرب و شرق، سخن از صلح و موفقیت كنفرانس می گفتند، در روز 27 آوریل 1960م، هواپیمای جاسوسی یو2 متعلق به امریكا در خاك شوروی سقوط كرد و تمام آنچه را كه برای كنفرانس پاریس رشته شده بود پنبه كرد. در واقع از نیمه دهه 1950م و پس از آن، پروازهای شناسایى و جاسوسی امریكا بر فراز شوروی مورد اعتراض این كشور قرار گرفته بود. تا این كه این هواپیما در حالی كه در ارتفاع 24 هزار پایى پرواز می كرد و ظاهراً دور از دسترس موشك ها و هواپیماهای شكاری شوروی به عملیات جاسوسی می پرداخت، سرنگون گردید و خلبان آن دستگیر شد. در این حال، سازمان فضایى امریكا، ناسا، از مفقود شدن یك هواپیمای خود كه در حال مطالعه اوضاع جوی بود خبر داد و وزارت امورخارجه این كشور، منظور نبودن تجاوز به فضای شوروی را مطرح كرد. با این حال، خروشچف عكس العمل تندی در برابر این موضوع از خود نشان داد و با انتقادات شدید او از غرب، دامنه اختلاف بلوك شرق و غرب، به یك بحران تبدیل شد. در نهایت، در سال 1962م، خلبان اسیر شده امریكا با یك جاسوس شوروی مبادله گردید و این بحران فروكش كرد.

Share