تولد "جان اسْتوارْتْ میل" فیلسوف و اقتصاددان انگلیسی (1806م)

20 می
جان استوارْتْ میل, فیلسوف انگلیسی, گنجینه تصاویر ضیاءالصالحین

جان استوارْتْ میل ,  فیلسوف و اقتصاددان انگلیسی در 20 مه 1806م در شهر لندن به دنیا آمد و پس از طی دوران كودكی وارد كمپانی هند شرقی شد. وی پس از آن به شعر و ادب گرایش یافت و علاوه بر فراگیری موسیقی، با آثار ادبی نویسندگان برجسته آشنایى یافت. میل بعدها وارد سیاست گردید و مدت ها در پارلمان انگلستان عضویت داشت اما وارد هیچ حزب و دسته ای نگردید و به بحث پیرامون افكار و عقاید خود می پرداخت. وی از جمله در مخالفت با سیاست استعماری بریتانیا در ایرلند و حمایت از حق رأی و نمایندگی زنان در پارلمان موضع گرفت. جان استوارت میل مؤسس مكتب سودگری یا سودخواهی بود. این نظریه تحت عنوان "بیشترین سود برای بیشترین مردم" به صورت یك اصل اخلاقی مطرح گردید. براساس این نظریه، آن چه كه متضمن و دربرگیرنده اكثر خیر و سود بیشتر برای مردم است، میزان اخلاقی بودن آن به شمار می رود. او سعادت را در لذت و سود و عدم سعادت را در اَلَم و زیان می دانست. جان استوارت میل در همین راستا، اعتقاد داشت كه برای رسیدن به سعادت، باید لذت را افزایش داد و از رنج و درد كاست. به عبارت دیگر وی لذت را تنها خیر ممكن و رنج را تنها شر ممكن تلقی كرده و معتقد بود وظیفه ما در جهان آن است كه بزرگ ترین شادی را برای بیشترین تعداد ممكن از مردم فراهم سازیم. استوارت میل در فلسفه و روش علمی، معتقد به تجربه و آزمایش است. به عقیده وی، اساس دانش بشر بر دریافت های مستقیم از موجودات خارجی است. ولی بیشتر علم آن از راه استنتاج به دست می آید. از دیدگاه اقتصادی میل معتقد به اصل رقابت در اقتصاد بود و با هرگونه انحصار مخالفت می كرد. عقاید جان استوارت میل، كه مدافع آزادی فردی و سیاسی و یك فیلسوف و عالم بزرگ منطق به شمار می رفت، سبب اصلاحات اجتماعی و سیاسی زیادی در آن زمان و پس از آن شد و در اقتصاد و فلسفه بعد از خود نیز تاثیر نهاد. میل در مورد آزادی می گوید آزادی برای پیگیری منافع شخصی به طریق دلخواه است، اما وی تصریح می نماید كه این آزادی نباید مانع آزادی دیگران گردد. وی كتاب ها و رساله های مختلفی درباره افكار خود به نگارش درآورد كه اصول اقتصاد سیاسی، اصول علم اقتصاد و آزادی از آن جمله اند. استوارت میل به عنوان یك عالم برجسته علم منطق، روش های شناسایی منطقی را در پنج مورد وضع كرده بود كه عبارتند از: روش توافق، در دو یا چند پدیده، روش تخالف حتی در یك عامل، روش مختلط توافق و تخالف، روش باقی مانده ها و روش تغییرات هم بسته. جان استوارت میل سرانجام در هشتم مه 1873م در 68 سالگی درگذشت.

 

Share