«یقظه» چیست و چه زمانی اتفاق می افتد؟
«یقظه» یعنی بیداری و زمانی اتفاق می افتد که دل را تنها دارایی خود بدانیم. اگر بتوانیم دل را تنها دارایی خودمان بدانیم و بزرگ و کوچک بودن، زشت و زیبا بودنش برای ما مهم باشد، انسانیت در ما بیدار شده است که در اصطلاح عرفان به آن «یقظه» می گویند. یقظه یعنی شخص بیدار می شود و می فهمد که انسان است. می فهمد که فقط بدن نیست. فقط زن یا مرد نیست. زنانگی و مردانگی با همه تعلقاتش، فرزند بودن، پدر بودن، مادر بودن، برادر بودن، خواهر بودن، جامعه داشتن، مدرک تحصیلی، علم، سواد، معلومات، موقعیت، شهرت، احترام، هیچ کدام از اینها من نیستم. اینها متعلقات طبیعی و زمینی من است که منجر به تشکیل قلب می شود.
در جلسات گذشته بیان شد، قلب همه دارایی انسان است و بقیه چیزهایی که ما داریم، داراییهای ما محسوب نمی شوند. بلکه اسباب و مقدماتی هستند که منجر به تشکیل قلب می شوند.
به عنوان مثال، جنین که در رحم مادر قرار دارد، از یک سلسله شرائط زیستی برخوردار است. در یک محیط مایع، دارای یک عمر محدود تقریباً 7، 8 و 9 ماهه دارد. جفت و بند ناف دارد که به خود جنین متصل است و جنین به وسیله آنها تغذیه می کند، اما اینها دارایی های جنین محسوب نمی شوند. دارایی های جنین، آن بدن سالمی است که در نهایت به دنیا می آید. دست، پا، سر و صورت با تمام اجزائی که در سر وجود دارد، بدن و احشاء داخلی همه اینها دارایی جنین هستند. اگر یکی از اینها نقص یا بیماری داشته باشد، جنین را به درد و گرفتاری می کشاند.
در حرکت ما از دنیا به سمت آخرت که ما در رحم دنیا قرار داریم نیز، بدن جسمانی ما و متعلقات حیات دنیایی ما اجزاء رحم هستند. اجزاء خود ما نیستند. اجزاء رحم هستند که به کمک ما می آیند برای ساخته شدن چیزی به نام دل، قلب. دارایی انسان، «انتخاب ها، ارتباط ها، رفتارها و افکار» انسان هستند که در یک جا به نام قلب، سرریز می شوند. ما چطور آدمی هستیم؟ باید ببینیم که دلمان چطور دلی است. نوع دل تعیین می کند که ما چه کسی هستیم. حیات انسانی زمانی شکل می گیرد که انسان دل خودش را جزء دارایی خودش بداند. بلکه تنها دارایی خودش بداند. تا وقتی که انسان دل خود را تنها دارایی خودش نداند، حتی اگر بخواهد هم نمی تواند انسان زندگی کند.
منبع: مباحث استاد شجاعی، بحث «قلب»، جلسه 10.
مطالب مرتبط
