پرسش و پاسخ اعتقادی/معصومین علیهم السلام/بخش اول

سوال1: اولیای خداوند چه کسانی هستند؟
جواب: خداوند یک آیه فرستاده است که آن اولیاء الله را تعریف کرده است، تا دیگر دیگران تعریف نکنند، فرمود:« أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ »[1]، یعنی مردم آگاه باشید اولیاء خدا نه باید بترسند و نه باید به خودشان غم و غصّه راه بدهند، حالا اولیاء خدا چه کسانی هستند که نباید بترسند و نباید غم و غصّه داشته باشند؟ در ادامه فرمودند:« الَّذینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ »[2] اولیاء خدا کسانی هستند که خدا را قبول کردند، باور کردند که خدا هست و مستمرّاً هم گوش به حرف خدا داده ‌اند این ‌ها اولیاء خدا هستند، یعنی ایمان کامل دارند و در سایه ایمان هم تقوا دارند، این اولیاء خداست، بعد فرمود:« لَهُمُ الْبُشْرى‏ فِی الْحَیاه الدُّنْیا وَ فِی الْآخِرَه »[3] آن ‌هایی که این دو تا صفت را دارند، یعنی هم خدا را پذیرفته ‌اند و هم گوش به حرفش داده‌ اند بشارت باد به آن‌ ها هم در دنیا و هم در آخرت، در دنیا این دو آثار را دارد، ایمان و تقوا آثار مادی دارد، از آثار مادی این دو در دنیا استفاده می‌کنند و در آخرت هم بشارت بهشت به آن ‌ها می‌ دهند.
سوال2: آیا شناخت اولیای خدا به شناخت خدا کمک می ‌کند؟
جواب: بله، اگر شما با اولیای خدا ارتباط پیدا کردی چون آن‌ ها ارتباطشان با خدا بیشتر است شما هم استفاده می‌ کنید، معرفتت بیشتر می‌ شود، به راه ‌هایی، به کارهایی کشیده می ‌شوی که نتیجه آن راه‌ ها و کارها این است که معرفت خدا هم بیشتر می ‌شود.
سوال3: آیا روایت « مَنْ‏ مَاتَ‏ وَ لَیْسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِیتَتُهُ مِیتَهجَاهِلِیَّه »[4] از لحاظ سند صحیح است؟
جواب: بله.
سوال4:  در این روایت منظور از شناختن امام چیست؟
جواب: معتقد باشد، باور کند این شخص امام است و باید گوش به حرفش داد، اگر این نباشد آدم چه کار می ‌کند؟ دنبال آن های دیگر می ‌رود یا دنبال هیچ کسی نمی ‌رود، فردا مثل جاهلیت می ‌شود، دست همه از دین واقعی کوتاه می ‌شود.
سوال5: از امام چه تعریف و تصوّری باید در ذهنمان داشته باشیم؟
جواب: امام کلمه عربی است یعنی پیشوا، یعنی یک نفر جلو بیفتد و مابقی افراد دنبال رو او باشند. آن ‌هایی که دنبال او هستند مأموم و امت می‌ شوند و کسی که جلو است امام می ‌شود. امام دو جور است گاهی وسایل پیش افتادن برای او فراهم می ‌شود و جلو می ‌افتد و گاهی نه، جلو نیست و عقب هست امّا باز کمالات امامت را دارد و امام هست.
سوال6: معنای ولایت ائمه یعنی چه؟ مثلاً اگر کسی ولایت امیرالمومنین علیه السلام را داشته باشد بهشت می‌ رود یعنی چه؟
جواب: معتقد باشد که او بعد از پیامبر ولی امر مسلمین است و اطاعت از ایشان بر همه واجب و لازم است.
سوال7: علت این که پیامبراکرم و ائمه معصومین علیهم السلام به این مقامات عالی رسیدند عمل خودشان بوده است یا این که خدا خواست و آن ها زحمتی نکشیدند؟
جواب: خدا وقتی آدم ‌ها را خلق کرد آن ها را رهایشان نکرد، اگر رها می‌ کرد مثل حیوانات زندگی می ‌کردند، هر کسی گرسنه ‌اش می ‌شد و زور داشت می‌ رفت دیگری را پاره می کرد و می ‌خورد مثل حیوانات امّا خدا این ‌ها را انسان خلق کرد، به آن ‌ها عقل داد، انسان باید در زندگی ‌اش عاقل باشد نه مثل حیوانات جنگلی، خداوند دید اگر این ‌ها را تربیت نکند این ‌ها هم مثل حیوانات می‌ شوند. تربیتش چه جوری است؟ مردم که با خدا ارتباطی ندارند، زبان خدا را نمی‌ فهمند، دستشان به او نمی‌ رسد لذا حکمت اقتضا کرد خدا خودش چند نفر از جنس همین ‌ها به زبان همین ‌ها را تربیت کند که با این ‌ها ازدواج کنند و دختر به این ‌ها بدهند، با این ‌ها زندگی کنند، حرف از خدا بگیرند به این ‌ها یاد بدهند. این‌ ها پیغمبران و امامان شدند، با همه هم نمی‌ شد این کار را بکند چون الگو به اندازه کافی لازم است و بیشتر از این لازم نبود، این ‌ها را ساخت و به دیگران هم گفت: اگر گوش به حرف آن ‌ها بدهید شما هم ساخته می‌ شوید، بنابراین چرا آن‌ها را خلق کرد؟ برای خاطر این آن‌ ها را خلق کرد، چون اگر این‌ ها نبودند مردم از بین رفته بودند و حیوان جنگلی می ‌شدند، بنابراین اصل تربیت آن ‌ها ضروری بود، راهی هم نداشت چون مکتب‌ های بشری که آدم ها را نمی‌ توانستند تربیت کنند، کار خدا بود، خدا این کار را کرد، بعد به این‌ ها گفت انسانهای دیگر را هم تربیت کنید.
سوال8: چرا ما جزء چهارده معصوم نشدیم؟ آن ها چه ویژگی‌ هایی داشتند؟
جواب: شما برای خدا چقدر ارزش قائل هستید؟ از یک دانه گناه نمی ‌توانید بگذرید، آن‌ ها یک گناه هم نمیکردند. به شما گفتند: اگر گوش به حرف آن ‌ها بدهید شما هم ساخته می ‌شوید، شما گوش نمی ‌دهید و می ‌بینید کسانی که گوش به حرف نمی ‌دهند چطور می ‌شوند، باز جلو می ‌روی و گناه می ‌کنی!
سوال9: آیا معصومین علیهم السلام سهواً اشتباه می ‌کنند؟
جواب: نه‌ خیر، نه عمداً اشتباه می ‌کنند و نه سهواً، و الّا آدم اگر احتمال سهو می‌ داد هر چه معصومین می گفتند می ‌گفت شاید سهو کرده‌ اند، آن وقت اعتماد از کلامشان سلب می ‌شد، این حرف درست نیست.
سوال10: با اینکه می‌ دانیم حضرات معصومین علیهم السلام معصوم هستند و گناه نمی ‌کنند چرا نقل شده که استغفار می ‌کردند؟
جواب: استغفار عبادت است، خود استغفار کردن عبادت است.
سوال11: یک سؤالی گاهی به ذهن می ‌رسد که حضرات معصومین علیهم السلام که دیگران را می ‌توانند شفا بدهند چرا وقتی خودشان مریض می ‌شدند یا مثلاً زخمی می ‌شدند گاهی به خاطر این جراحات از دنیا می ‌رفتند اما خودشان را شفا نمی ‌دادند؟
جواب: نمی ‌شود که برخلاف مقدّرات خدا کاری بکنند، آدم باید بمیرد دیگر، این تا بیماری پیدا شد معالجه کند که نمی‌ شود،« إِنَّکَ مَیِّتٌ وَ إِنهَّم مَّیِّتُونَ»[5]، این‌ ها برای خاطر نشان دادن مقامشان که مردم راحتتر در خط بندگی خدا بیایند این کارها را می ‌کردند اما خودشان هم محکوم قَدَر الهی بودند، عمر محدود داشتند، سلامتشان هم محدود بود، گاهی هم وظیفه داشتند کشته شوند تا کشته شدنشان برای دین مفید باشد.
سوال12: به طور کلی امامان معصوم ما تا چه مقدار از مسائل غیرمادی داخل زندگی استفاده می ‌کردند که کارها پیش برود؟
جواب: کم، در زندگی مثل مردم بودند، با علمشان زندگی نمی ‌کردند، آن مشکلات ایجاد می ‌کرد.
سوال13: ما چرا صلوات می‌فرستیم؟ این صلوات چه تأثیری برای ما دارد و آیا باعث افزایش کمالات حضرات معصومین علیهم السلام در آن دنیا هم می‌شود؟  
جواب: چون خدای متعال حضرات معصومین را هدایت کرد و به راه مستقیم آورد، این‌ها منازل این صراط را طی کرده‌اند و هیچ کسی به اندازه این‌ها آشنا به این کار و راه نیست، لذا خدا گفته است این برنامه را باید از این‌ها یاد بگیرید، دیگران بلد نیستند، لذا برای یاد گرفتن این مسائل فقط باید پیش حضرات معصومین رفت. خُب وقتی این‌ها منفرداً و منحصراً راهنما شدند، آدم به آن‌ها یک چنین عقیده‌ای پیدا می‌کند که در زمان حیات به آن‌ها احترام و تعظیم می‌کند و بعد از این که از دنیا رفتند هم به زیارتشان می‌رود و زیارتشان می‌کند، این‌ها را پیش خدا واسطه بین خودش و حوائجش قرار می‌دهد، همه این‌ها از لوازم این است که این بزرگواران در جامعه سر زبان‌ها باشند و مردم طرف این‌ها بروند تا دیگران نیایند جای این ها بنشینند و مردم را گمراه کنند.
*****************************************************
پی نوشت ها:
[1] - سوره مبارکه یونس آیه 62
[2] - سوره مبارکه یونس آیه 63
[3] -  سوره مبارکه یونس آیه 64
[4] - سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ‏ مَنْ‏ مَاتَ‏ وَ لَیْسَ لَهُ إِمَامٌ فَمِیتَتُهُ مِیتَهجَاهِلِیَّه وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ لَمْ یَضُرَّهُ تَقَدَّمَ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ وَ مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ.( کافی ج‏1 ص371
[5] - سوره مبارکه زمر آیه 30