مراحل سیر به سوی حقّ

شاید از مصادیق قرآنی بشود به این سیر رسید که تمام این مسیر، در چهار کلمه خلاصه می شود و آن چهار کلمه، جمله ای است که حضرت ابراهیم علیه السلام فرمود:
إِنِّی ذاهِبٌ‏ إِلى‏ رَبِّی سَیَهْدین؛‏[۱]
من به سوى خداى خود مى ‏روم که البته هدایتم خواهد فرمود.
یک مرحله اش مرحله  «إنّی» است. برای همه  ما این گونه است که این سفر از «إنّی» شروع می شود؛ تعارف هم ندارد؛ راه یک ساعت و دو ساعت هم نیست که بشود نقش بازی کرد. وابستگی های انسان به نفس و «أنا» کم نیست که مغفول واقع شود. انسان از جهات و انواع گوناگون به نفس چسبیده است. نهایتش این است که در آن یک نیت خیری می آورد و آن نیّت «ذاهب» است که مرحله دوم است.
مرحله سوم، این است که ذاهب هم باید «إلی الرب» باشد تا برسد به آن جایی که این سفر به گونه ای تمام شود که در پایان به یک نفر بگویند:
وَ ما رَمَیْتَ‏ إِذْ رَمَیْتَ‏ وَ لکِنَّ اللَّهَ رَمى؛‏[۲]
و (اى رسول) چون تو تیر افکندى، نه تو، بلکه خدا افکند.
در این آیه، استناد رمی را از حیثی به رسول خدا می دهد و از حیثی نفی می کند، او را بر می دارد و فاعل رمی را خدای متعال قرار می دهد. این یک مرتبه ی فنای در حق است.
مرحله چهارم هم «سیهدین» است که هدایت خاص خداست.
------------
پی نوشت:
[۱]. سوره صافات، آیه ۹۹.
[۲]. سوره انفال، آیه ۱۷.
--------------
منبع: بنیاد هاد