توجیهاتی بی اساس برای فرار از واجبات مالی/ خمس و زکات
یکی از واجبات الهی، خمس و زکات است که بر افراد دارای تمکن مالی واجب است. اما برخی از افراد با توجیهاتی بی اساس و ضعیف، از این مسئولیت شرعی و اجتماعی شانه خالی می کنند.
در این نوشتار با استفاده از آیات قرآن به دو بهانه ای که افراد برای فرار از فرایض خمس و زکات به آن می پردازند، اشاره می کنیم :
بهانه اول: لازم داشتن پول
ازنظر دین اسلام کسی که توانایی مالی ندارد، خمس و زکات بر او واجب نیست. اما این عدم توانایی باید مطابق ضوابط شرعی باشد؛ وگرنه هر میلیاردری نیز ادعا می کند که پولش را نیاز دارد. پول مثل چیزهای دیگر(مواد غذایی) نیست که انسان از آن سیر شود. برای همین می گویند: «اغنیاء محتاج ترند». خلاصه مشکل اصلی افراد متمکن، کاهلی کردن برای پرداخت خمس و زکات است. قرآن درباره مشکل اصلی برخی افراد متخلف از دستور جهاد می فرماید: «وَ لَوْ أَرَادُواْ الْخُرُوجَ لَأَعَدُّواْ لَهُ عُدَّة؛ و اگر آنان قصد بيرون شدن (براى جهاد) را داشتند، حتما براى آن وسيله و هزينه اى آماده مى كردند.»[1] بنابراین با توجه به این آیه قرآن، مشکل برخی افراد متخلف از خمس و زکات، عدم همت و کاهلی است.
بخوانید: فرق خمس با مالیات چیست؟
بهانه دوم: چرا اصلا کمک کنیم؟
برخی افراد پا را از این هم فراتر نهاده و سخنانی حاکی از کم اعتقادی می زنند. «وَ إِذا قيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قالَ الَّذينَ كَفَرُوا لِلَّذينَ آمَنُوا أَ نُطْعِمُ مَنْ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ أَطْعَمَه؛ و هنگامى كه به آنان گفته شود: «از آنچه خدا به شما روزى كرده انفاق كنيد!»، كافران به مؤمنان مى گويند: «آيا ما كسى را اطعام كنيم كه اگر خدا مى خواست او را اطعام مى كرد؟! (پس خدا خواسته است او گرسنه باشد).»[2] این مورد اخیر، حاکی از روحیه غرور به مال دنیا و کم اعتقادی به خداوند است. کسی که متوجه باشد دنیا اعتباری ندارد و همه یک روز از فقیر و غنی باید در محضر خدا پاسخگو باشند، در این سخنان خود تامل می کند.
خداوند به ما توفیق دهد که با توجیهات بی اساس، از ادای فرایض خود شانه خالی نکنیم.
پی نوشت:
1ــ توبه/46.
2ــ یس/47.
مطالب مرتبط
